Küresel Isınma-Tam Rapor 7-Enerji
Verimliliği Çözümleri:
7.1—Genel Bilgi-Tablolar:
1--Enerji Üretim Türlerine
Göre Karbondioksit Emisyonu Oranları:
Odun…………………………30 g/kw
Rüzgar……………………….20 g/kw
Güneş Pili…………………….200
g/kw
Hidrolik Enerji………………..4
g/kw
Nükleer Enerji………………..25
g/kw
Doğalgaz……………………..232-380 g/kw
LPG…………………………...319 g/kw
Petrol…………………………760 g/kw
Fuel-Oil……………………….388 g/kw
Kömür…………………………501 g/kw
Elektrik………………………...598 g/kw
Taşkömrü……………………..790
g/kw
Linyit…………………………..910 g/kw
2—Cihazların-Araçların CO2
emisyon değerleri:
1-Buzdolabı……………….923 kg CO2
salınımı
2-Fırın…………………….725
3-Çamaşır Makinesi………803
4-Bulaşık Makinesi……......381
5-Derin Dondurucu………...89
6-Büyükboy televizyon…..…238
7-Küçükboy televizyon……...89
8-Bilgisayar………………....195
9-Bilgisayar yazıcısı………....34
10-Oda vantilatörü…………....37
11-Teyp………………………34
12-Telefon……………………19
13-Ceptelefonu……………….7
14-VCD player……………….52
3--Sistem-Cihaz CO2 Emisyon Değerleri:
1--Aydınlatma-Elk Alet……………….34
kg CO2/m2
2--Klima………....................................11
kg CO2/m2
3--Su ısıtma……………………………5,5 kg
CO2/m2
4--Ev içi ısıtma………………………..15
kg CO2/m2
5--Uçak-kişi başına-yılda…………..…0,09
kg CO2/km
6--Kamyon-yılda…………………..….0,04
kg CO2/km
7--Otomobil-yılda……………….……0,30
kg CO2/km
4--Karbondioksit salınım
oranları:
8.1—Denizyolu………….0.4 kat
8.2—Demiryolu…………1 kat
8.3—Karayolu…………..3.5 kat
8.4—Havayolu………….6 kat
5--Karbondioksit (CO2) Salımlarının sektörel Dağılımı:
2003- insan kaynaklı- dünya:
Sektör……..Milyar ton……Yüzde-%
Elektrik………..9.9………….%40.6
Yakıt çevrimi….1.7…………..%7.0
Sanayi………….4.5………….%18.4
Ulaştırma……….5.1………….%20.9
Binalar………….3.2………….%13.1
Toplam…………24.4…………%100
6--Karbondioksit Emisyonları-Ton
Başın- Çelik-Kereste-Beton-Alüminyum:
1—1 ton Çelik Üretimi…………………700
kg CO2
1—1 ton Kereste Üretimi………………30
kg CO2
1—1 ton beton Üretimi…………………50
kg CO2
1—1 ton Alüminyum Üretimi…………8700
kg CO2 ye neden olur.
7--Karbondioksit (CO2) Salımlarının sektörel Dağılımı-Öneriler-Detaylı-2020:
7.1-Binalarda enerji kullanımı-Toplam…%17.5(çözüm:ısı yalıtım-enerji tasarrufu)
1.1--Binalarda enerji
kullanımı-Ticari………………..%6.6
1.2--Binalarda enerji
kullanımı-Konut………..……..%10.9
7.2—Taşımacılık-Toplam..……….%16.2(çözüm:doğalgazlı-yenilenebilir
enerjili taşıma)
2.1--Hava yolu taşımacılığı……………………………%1,7
2.2--Kara yolu
taşımacılığı………………...…………%11,9
7.3—Endüstri-Enerji Kullanım-Toplam……….%24.2(çözüm:enerji
tasarrufu)
3.1--Demir-çelik………………………………………%7.2
3.2--Kimya-petro-kimya……………………………...%3.6
3.3--Gıda-tütün end…………………………………..%1
3.4--Kağıt
end………………………………………..%0.6
3.5--Makine
end……………………………………...%0.5
3.6--Diğer
end………………………………………..%10.6
7.4—Endüstri……………………….…………………%5.2
4.1--Kimya
End……………………………………….%2.2
4.2--Çimento End………………………………%3(çözüm:enerji
tasarrufu)
4.3--Çimento-1 ton klinker
için………………………0.52 ton CO2
7.5—Atık…………………%3.2(çözüm:metanı
yoketmek için enerji üretimi)
5.1--Çöplükler…………………………………………%1.9
5.2--Atık
su……………………………………………%1.3
7.6—Tarım-Orman-Hayvancılık Arazi
Kullaanımı..Toplam……….%18.4
6.1--Hayvancılık-gübre………………%5.8(çözüm:doğal
gübre kullanımı)
6.2--Tarım toprağı…………………….%4.1
6.3--Pirinç tarımı……………………%1.3(çözüm:metan
üretmeyen pirinç)
6.4--Mahsul yakma………………….%3.5
çözüm: (kamusal önleme)
6.5--Ormansızlaştırma………………%2.2(çözüm:kamusal
önleme)
6.6--Ekili Arazi…………………….%1.4
6.7—Tarım-balıkçılıkta
harcanan enerji……………..%1.7(çözüm:doğalgazlı-yenilenebiir enerji kull-enerji
tasarrufu)
6.8—Enerji üret.kaynakl kaçak
emisyon…………….%5.8(çözüm:kaya gazından vazgeçme)
6.9—Yakıt
yanması…………………………………..%7.8(çözüm:verimli cihazlar-motorlar)
6.10—Toplam
emisyon……………..%100……………49.4 milyar ton CO2
7.2—Akıllı Şehir Uygulamaları:
1--1100 elektrik direği LED
aydınlatmaya dönüştürülmüş ve şimdiden %30 enerji tasarrufu sağlamıştır.
2--Direklerdeki algılayıcılar
ve aygıtlar ışıkları yaya trafiğine göre ayarlamakta, kablosuz internet ulaşımı
sağlamakta ve hava kalitesi ölçümü yapmaktadırlar.
3--Şehrin çeşitli
bölgelerindeki 19.500 akıllı elektrik saati enerji tüketimini izlemekte ve
optimal enerji kullanımını sağlamaktadır.
4--Çöp konteynerlerindeki
algılayıcılar çöp seviyelerini belirlemekte ve en verimli çöp toplama
zamanlaması ile yol belirlemesine olanak vermektedirler.
5--Yaygın elektrikli toplu
taşıma, bisiklet paylaşım sistemi, dijital duraklar yanında, ApparkB adlı bir
yazılım (App) da sürücülere civarlarındaki boş park yerlerini bulmayı ve
ödemeyi cep telefonlarından yapmayı sağlamaktadır.
6--Şehrin tüm park ve yeşil
alanlarında, yağmurları ve toprağın nemini izleyen algılayıcılar sayesinde
gereksinime göre sulama sağlanarak şehrin su tüketimi %40 azaltılmıştır.
7—Akıllı Şehir Uygulamaları
ile:
Sokak aydınlatma
giderlerinde………. % 35.
trafikte bekleme süresinde…………….%
25
karbondioksit salımında……..………..%
40
suç oranında………………………......%
25 azalma
sağlık ve eğitim
giderlerinde………..% 15'e varan tasarruf sağlanabiliyor.
7.3—Binalara Isı yalıtımı Yapmak:
1--İyi bir Isı yalıtım Yolu
ile karbondioksit emisyonundan sağlanacak tasarruf(Avrupa için)…363 milyon
ton/yıl-bina
2--Eurıma Aralık 2002 tarihinde
yaptırdığı bir araştırmaya göre ,1974 den önce yapılan konutların ısı
yalıtımlarının yenilenbmesi durumunda tüm konut sektörünün ısıtma giderlerinde
yaklaşık % 42 tasarruf sağlanabileceği hesaplanmaıştır.
3--Konutlarda kullanılan
enerjinin yaklaşık % 85’ini ısıtma amaçlı tükettildiği ve bu enerjinin 2002 yılındaki ülke toplam enerji tüketimi
içindeki payının ise % 32’lik olması ısı yalıtımın ne kadar önemli bir alan
olduğunu ifade etmektedir.
3--Isı Yalıtımı ile:
3.1—Çatı ısı
yalıtım…%10-15…..Çatıyı açık renk panel sandaviç kaplamak-terasta kaplama
altında 4 cm sert xps strafor kullanmak suretiyle enerji tasarrufu sağlamak.
3.2—Dış cephe
yalıtımı….%25-40….Dış duvarda 5 cm sert taşyünü ve A2 belgeli cephe kaplama
kullanmak suretiyle enerji tasarrufu sağlamak.
3.3—Pencere
Yalıtımı-camlarda……%20-25 ….ısıcam-çift cam kullanmak suretiyle enerji
tasarrufu sağlamak.
3.3.1--Plastik şeritler, kapı
tamponları ve hava perdeleri büyük giriş kapılarından enfiltrasyonun bloke
edilmesine yardımcı olur.Enfiltarsyon yalıtımı ile en az % 25 ısı kaybı-yakıt
tasarrufu sağlanabilir.
3.4—Dükan-İşyeri camlarında
ısı yalıtımı sağlayan içten sürülen-şefaflığı koruyan kristalbond uygulaması
yapmak suretiyle enerji tasarrufu sağlamak.
3.5—Döşemeden
yalıtım…….%10-15….şap altında 5 cm sert xps strafor+brüt naylon+sikalı perlitli
şap kullanmak suretiyle enerji tasarrufu sağlamak.
3.6—Çatıları yeşil teras
yapıp-soğutma cihazları dış ünitelerini buraya koyup,soğutma yüklerini
düşürmek.Bu suretle enerji tasarrufu sağlamak.
3.7—Yalıtım yapılması………..%50
enerji tasarrufu sağlamak.Bu oran yaklaşık verim artışı-ısıtma faturası düşme
oranıdır.
3.8--Fransada Yalıtım Süreci:
3.8.1--1973 yılına kadar
Fransa enerjisinin 2/3’ü petrol kaynaklıydı ve bunun da %75’i ithal ediliyordu.
1973 yılında 129 Milyon ton petrol ithal edildi.
3.8.2--1980 yılından itibaren
yoğun bir enerji tasarrufu ve yalıtım seferberliği başlatıldı.
3.8.3--1985 yılında enerji
tasarrufu çalışmalarının üçüncü adımına başlandı ve tüm yapılarda en az %25
tasarruf şart koşuldu. %35-45 oranında enerji tasarrufu sağlama yönünde
yapılacak yatırımlar için sübvansiyon öngörüldü. Ev başına 28.000 Frank yardım
yapıldı.
3.8.4--1984 yılında petrol
ithalatı 80 milyon tona geriledi.
7.4—Çatılara Beyaz Kaplama Yapmak- Beyaza Boyamak:
1--ABD Ulusal Atmosfer
Araştırma Merkezinde bilim insanları tarafından yapılan bir araştırmaya
göre tüm çatıların beyaza boyanması
ile şehirde yoğun
betonlaşmanın-asfaltlanmanın ve ağaçsızlığın getirdiği ,şehirde sıcaklığı 1-3 C
artıran ısı adası etkisi % 33 azalmakta.
1.1—Dünyadaki tüm şehirlerin
çatılarının beyaza boyanması ile
özellikle yazları küresel olarak
0.4 C soğuma sağlanabileceği bilgisayar modeline göre saptanmış durumda.Bu
imkan ile bina ısıtma ve soğutma ihtiyacıda azalmakta.
1.1.1—Beyaz çatı sağlamak için
çatı örtüsü olarak 1-krem rengi panel sandaviç 2-beyaz kiremit kullanılabilir
yada binanın terası pürüzlü beyaz seramik ile kaplanabilir ve beyaza
boyanabilir.
2--Kutupların beyaz buz
örtüsü,dünyaya gelen güneş ışınımını aynen geri olarak uzaya yansıtmaktadır
Küresel ısınma nedeniyle 1980 de kutuplarda olan buz alanı 10,5 milyon m2 den
2005 de 7 milyon m2 düştü.
2.1—Kutuplar eridikçe yansıtma
azalacak ve küresel ısınma daha da artacak-ısınma arttıkça da daha fazla erime
olacak.
3--Yapılan bir çalışma ile
(Berkeley Üniversitesinden Fizikçi Arthur Rosenfeld-Haşim Akbari nin Dünya
çapında kentsel yansıtmayı arttırarak karbondioksidi telafi etme adlı
çalışmasına göre )
3.1--100 büyük kentte 93 m2
lik çatı kaplamaları(tüm yüzeylerin % 25) ve yol/kaldırımlar (tüm yüzeylerin %
35 i) beyaza boyanır ise(çatıları beyaza boyamak-asfalt yerine beyaz beton
kullanmak suretiyle) sağlanacak
3.2--küresel serinletme etkine
bağlı olarak daha az fosil yakıt kullanımıyla
sağlanacak sera gazı tasarrufu…………………………….44 Giga ton olarak
hesaplanmıştır.
4—Columbia Üniversitesi Dünya
Enstitüsün yürüttüğü yeryüzü haritalama projesi GRUMP a göre dünya kara
yüzeyinin %3 ü binalarla kaplıdır.Dünya üzerine düşen güneş ışınımın %29 unu
yansıtır.
4.1--Kutuplardaki beyaz kar
örtüsünün siyahlaşması-kutupların erimesi-dünyada yansıtıcı yüzeyin azalması
sonucu bu 0.29 albedo derecesi ciddi anlamda düşmüş olabilir.
4.2--Küresel anlamda tüm
binaların çatıları beyaza boyandığında albedo derecesi 0.29 dan 0.30 a bu 0.1
derecelik fark çıkarır bu ise sıcaklığın 1 derece düşmesi anlamına gelebilir.
7.5—Elektrik-Aydınlatma-Motor sistemlerinde Enerji Verimliliği :
1—Aydınlatma Sistemlerinde
Enerji Verimliği:
1--Akkor ampüller CFL Kompakt
Fluoresan ile değiştirildiğinde %80 tasarruf gerçekleşmektedir.
2--30 milyon verimsiz
lambanın-100W normal akkor lambanın 20W tasaruflu ampul-kompakt fluresan ampul
CFL lamba ile değiştirildiği senaryoda yaklaşık 2, 4 milyar kWh yıllık enerji
tasarrufu ve 1,2 milyar ton CO2 salınımının engelleneceği hesaplanmaktadır.
2.1-- Kaliforniya ve Brezilya’da 10 milyondan
fazla verimli ampul devlet tarafından enerji verimliliğini sağlamak üzere halka
dağıtılmış ve kendilerinin daha fazla sayıda ampul alması için teşvik
edilmiştir.
3--Belediyeler tarafından
Parklar ve sokak lambaları için sarı(beyaz değil) led-kompakt floresanlar ve
sensörler ve otomasyon ile aydınlatma sağlanmalıdır.
3.1--Bulvar, cadde, yol,
aydınlatmalarında amaç yaya ve araç trafiğinde can ve mal emniyetini
sağlamaktır. Bu kamu hizmeti Türkiye elektrik tüketiminde 3.8 milyar kWh gibi
önemli bir boyuta sahiptir.
3.1.1—Geçen yıllarda Enerji
bakanı yıldız sokak aydınlatmasında tasarruf için LED teknolojisine geçiyoruz''
dedi.ilk pilot çalışmayı Ankara'da İnönü Bulvarı'nda 46 armatürü LED
teknolojisine dönüştürerek başladıklarını ve bu sayede % 41'e varan tasarruf
sağlandığını bildirdi
3.1.2--Aras Kargo Şirket
Transfer merkezlerinde kullandığı LED aydınlatma ve fotosel sistemleri
sayesinde ise % 25 enerji tasarrufu sağladı.
3.1.3--Dünya enerji
tüketiminin % 19 unu temsil eden aydınlatma sistemlerinde LED sayesinde %50
fazla tasarruf sağlanabilir.
3.1.4—İtalya da tarihi bir
kasabada LED sokak aydınlatmasıyla enerji tüketimi %70 düşürülebildi.
4--Beyaz ışık veren yüksek
basınçlı civa buharlı ampuller yerine “seramik metal halide” ampullerin
kullanılması % 50-80 arasında tasarruf sağlamaktadır.
5--Manyetik balastların yerine elektronik
balastların kullanılması ile (birlikte kullanıldığı ampule bağlı olarak) % 5-45
arasında tasarruf sağlamaktadır.
6--Aydınlatma kontrolünde ,
1--Zaman anahtarlı
zamanlayıcılar,
2--hareket algılayıcı
sensörler,
3--gün ışığı dedektörleri,
4--bilgisayarlı kumanda gibi
kontrol elemanları ile aydınlatma set değerlere göre kontrol edilebilir.
2—Elektrik Motorlarında Enerji
verimliliği:
1--Motorlarda verim sağlamak
için Değişken Hız Sürücüsü-DHS-Frekans İnverteri kullanılabilir. DHS’ler
havalandırma sistemlerinde, yürüyen merdivenlerde, su şebekelerinde kısaca çok
geniş alanda kullanılır, gereksiz çalışmayı engelleyerek ciddi miktarda
tasarruf sağlayabilirler.
1.1—Sanayide DHS Kullanımı:
Fan………………….% 22,6
Pompa……………..% 11,3
Komprosör………...% 8,3
1.2--Elektrikli Motorlarda
İnverter Kullanımı ile Sağlanan Enerji Tasarrufu:
1.2.1—Tüm pompa ve fanlara hız
düzenlemesi yapan cihaz-inverter takılması ile 3.34 TWh enerji tasarrufu sağlanabilir ki bu AB nin
2013 deki ürettiği elektrik enerjisine denk düşer.
1.2.2--Amerika ve Avrupadaki pek çok işletmede pompaj sistemlerinin
optimizasyonu ile ortalama %30 enerji tasarrufu sağlanabileceği Hidrolik
Enstitü ve Europump tarafından bildirilmektedir
1.2.3—AB de tüketilen elektriğin %40 ı elektrik motorlarında tüketilmekte.ve bu enerji CO2 emisyonun %12 sinde sorumlu tutulmakta.
1.3--Elektrikli Motorlarda
tüketilen enerjinin yaklaşık 2/3 ü fan ve pompalarda kullanılmaktadır.Bu
nedenle bunların asenkron motor olması ve frekans inverterleri ile kontrolünde
%25-30 enerji tasarrufu sağlanabilir.
1.4--Sanayide kullanılan
elektrik motorlarında EFF1 yani yüksek verimli AC motorlar kullanarak % 5-15
arası tasarruf yapılabileceği öngörülebilmekte.
1.5—Kompanzasyon Panosu
Kurulması:Motorlu
cihazlarda motorlar kalkış esnasında tükettikleri enerjinin bir kısmını
tesisatta bir kısımınıda motor ısınmalarında kayıp eder. Bu oran motorun gücüne
göre % 30’a kadar ulaşır.Mini vs kompanzasyon üniteleri ile sistem akımıyla
gerilim arasındaki faz farkı giderilirek ve voltaj optimasyonu stabil voltaj
sağlamak suretiyle elektrikten %30 tasarruf sağlanabilmektedir.
1.6—Otomasyon uygulamaları ve elektrik ve
mekanik enerji tasarruf önlemleri ile 28000 m2 lik bir işyerinde %40 enerji
tasarrufu sağlanmıştır.
2--Tüketici Gruplara Göre
Elektrik Kullanımı - 2008
Mesken İçi Hizmetler………….%24,4
Ticarethane,Yazıhane,Turizm…%14.2
Demir-Çelik Üretimi ve
İşleme...%9,9
Organize ve Fabrikasyon
San…..%7
Tekstil, Deri ve Giyim Sanayii….%7
Toprak ve Çimento
Sanayii……..%6
Resmi Daire……………………..%4,5
Gıda, Meşrubat Tütün San………%3
Köy ve Diğer Halk
Hizmetleri…...%3
Kimya Sanayii……………………%3
Tarımsal Sulama…………………%3
Aydınlatma………………………%2.5
Makine, Elekt Aletler Ulaş
İm…..%2,5
Ağaç işleri ve Kağıt
Sanayii……..%2,2
Kauçuk, Lastik ve Plastik
San…..%1,5
Demir Dışı Metal
Üretimi……….%1,5
2.1—Elektrik Tüketim-Dağıtımında Verimlilik:
8.1--2007 yılı verilerine göre
TEDAŞ’ın sattığı enerji 125,2 Milyar olup teknik kayıp ve ticari kayıp toplamı
21,9 milyar kWh tutmaktadır.
8.2--Bu değerin yarısının
teknik kayıp olduğu düşünüldüğünde ticari kayıp miktarı 2007 yılı için 10
Milyar kWh civarındadır.
8.3--EÜAŞ’a ait linyit
santrallerinin üretiminin 2005’te 15 milyar kWh ve doğal gaz santrallarının 8.5
milyar kWh olduğu düşünülürse devletin üretiminin önemli bir bölümü kaybolmakta
ve boşu boşuna bir kaynak israfına ve çevre kirliliğine yol açılmaktadır.
8.4—Bu anlamda Elektrik iletim
ve dağıtım şirketlerine iletim ve dağıtım için akıllı ve on line kontrol
edilebilir şebeke yatırımı yapmaları için zorunluluk ve teşvik getirilmeli.
2.2--Türkiyede elektrik
tüketimi-2011 ve verimlilik alanı:
Sanayi……………..%42- Motorlara inverterler-tasarruflu aydınlatma
ve buhar üretimi-ısı yalıtım
Konut…….………..%26- tasarruflu aydınlatma-beyaz eşya—ısı
yalıtım--
Ticari Kurumlar…...%14 tasarruflu aydınlatma-ısı yalıtım
Kamu Kurumları…..%5 tasarruflu aydınlatma-ısı yalıtım
Diğer.……………..%13
7.6—Mekanik Tesisatta Enerji Verimliliği:
1—Kalorifer Tesisatı:
1.1--Baca gazları atık ısısı %5-10
verim artışı sağlanabilmekte olup-kazan-baca arasına ekonomizer koymak-yada
yoğuşmalı kombi kullanmak
1.1.1--Sanayi kazanlarında
ekonomizer, planlama aşamasında % 3 – 8 arası tasarruf getireceği
hesaplanmaktadır.
2--Kazan-Doğalgaz brülörlerinin
ayarı ve bakımı-%5-10 oranında enerji tasarrufu sağlamak.
3—Isıtma ve Soğutma
tesisatında boru vs izalasyonu-%5-10 oranında enerji tasarrufu sağlamak.
4--Yapılan bir çalışmada Mevcut
iç sıcaklık 20 C ise,sıcaklık 18 C getirilmesi halinde oluşan %15 yakıt tasarrufu sağlandığı hesaplanmıştır.
5--Kazan verimleri:
Doğalgaz-yoğuşmalı………….%
106
Doğalgaz-klasik………………...%
92
Kömürlü-Klasik………………...%
70
5.1--Klasik
doğalgaz kazanı kömürlü kazana göre %60 daha az,
5.2--yoğuşmalı
kazan ise kömür kazanına göre %66 daha az CO2 yaymaktadır.
5.3--
Yoğuşma tekniği ile doğalgazı %15-20 mertebelerinde daha verimli kullanmak
mümkündür.
6--Kalorifer tesisatında Termostat
kullanımı ile %30 yakın tasarruf oranı sağlanabilmektedir.
2—Klima Tesisatı:
1—Soğutma Grubunda-Chiller
grubunun atık sıcak suyunu, kullanım suyunu ısıtmak için kullanılması….%5-10
oranında enerji tasarrufu sağlanabilir.
1.1--Klima vs Uygulamalarında
Kullanılan Su soğutmalı Çillerler hava soğutmalı olanlara nazaran %20 daha
verimli olarak en verimli Çillerlerdir.
1.2—Klima sistemlerinde
kullanılan Kondenser pompalarında Frekans konvektörü kullanımı ile sistem
toplamda kondenser pompası tarafından tüketilen enerjinin %15 ila %50 ( ya da
fazlası ) kazanılır.
1.3--Tübitak desteği ile
Enerji Tasarruflu Sanayi Tipi Su Sogutma (chiller) Grubu Geliştirilmesi projesi
kapsamında üretilen frekans kontrollü chiller ile enerji de % 15 tasarruf
sağlanıyor.
2—Bir çalışmada Isıl verimi
%80 olan doğal gaz brülörlü kazana karşılık ısı pompası sisteminin % 155 gibi
bir ısıl verim elde ettiği belirlenmiştir
2.1—Bir çalışmada Doğalgaz-ithal
kömürle ile ısıtma yapmak klima ile ısıtmaya göre 5.7-5.4 kat daha pahalı.
3--İllere Göre Kima
Sistemlerinde Isı Geri Kazanım Cihazı Kullanılması ile Gerçekleşebilen
Tasarruflar:
Ankara
da….Soğutmada..%10—Isıtmada..%13
Antalya
da….Soğutmada..%6—Isıtmada..%10
İstanbul da….Soğutmada..%
6—Isıtmada..%5
İzmir
de….Soğutmada..%8—Isıtmada.......%11
4--Isı Pompası ile
Doğalgazın %25 Kadar Bir Maliyetle Isıtma Mümkün:
4.1—Isı Pompları doğalgazla
çalışan kombilere göre 4 kat daha az tüketim yapıyor.Örneğin kış aylarında 100
TL lik doğalgaz tüketimi yapılan bir evde ısı pompası kullanılması halinde
elektrik tüketimi 25 TL ye kadar iniyor.
4.2—Isı pompaları kışın dış
ortamdaki ısıyı çekip evin içine naklederek evi ısıtırken,yazın evin içindeki
ısıyı dışarı naklederek soğutur.
5--Havalandırma Sistemlerine
Doğal(motor-vs kontrollü pencere-şaft-çatı tipi pencere-açıklık)
havalandırmanın desteklenmesi ile
5.1--Bu imkan ile Mekanik
havalandırma cihazları çalışma sürelerinden %38 tasarruf etmek mümkündür.
5.2--Mekanik soğutma cihazları
çalışma sürelerindeki tasarruf oranı %47 değerlerine ulaşmaktadır.
5.3--Soğutma enerjisinden ise miktar olarak
yıllık tasarruf oranı yıllık %39 mertebelerindedir.
6--Doğal Soğutmalı Sulu
Ekonomizerler İle elde edilen tasarruf miktarlarının soğuk iklim kuşağındaki
bölgelerde %75 mertebesinde, ülkemiz iklim kuşağı ile benzer karakter gösteren
Milano'da ise %40 civarındadır.
6.1--Bir Merkezi havalı klima
sistemlerinde değişken debili sistem ve değişken devirli fanlar kullanmak
suretiyle , HVAC sisteminin kullandığı enerjide de %20-30 na kadar azaltmanın
mümkün olabilir.
7--Doğal gazlı soğutma;
soğutma yüklerinin en yüksek olduğu zamanlarda, elektrik sarfiyatını düşürmek
suretiyle işletme maliyetleri; klasik elektrik tahrikli soğutma gruplarına göre
%30-60 azaltılabilmektedir.
8—VRF , Havadan havaya bir ısı
pompasıdır.1 kW verdiğiniz enerjiye karşılık 4-4,5 kW ısı alıyorsunuz. Yine bu
havalı sistemlerde 7,5’lara varan verimlilikler var.
3—Havalandırma Tesisatı:
1-- Hava Kanallarındaki Kaçaklar
ve Enerji Tasarrufu
1.1—Hava Kanallarında basınç
kayıplarının azaltılması ve kaçak hava miktarının azaltılması ile vantilatör
güç ihtiyacı azaltılabilir.
1.2—Hava Kanalında
Sızdırmazlığın % 10 dan % 1,5 çekilmesinin sağlanması ile sağlana enerji tasarrufu % 14 e ulaşabilmekte ve 1,6 yılda
kendini amorti edebilmektedir.
1.3—Havalandırma tesisatında Etkin
bir enerji yönetimi-fanlarda hız kontrolü-ısı yalıtımı-ısı geri kazanımı
uygulamaları ile bu sistemlerin enerji
tüketiminde, kullanım amacına bağlı olarak %10 ila %30 arasında azalma sağlanabilmektedir.
4—Basınçlı Hava
Tesisatı:
1—Kompresör soğutma suyu atık
ısısı….%5-10…ısı değiştirgeci-ortam ısıtması yapmak suretiyle enerji tasarrufu
sağlamak.
2-- Avrupa Birliği ülkelerinin
basınçlı hava sistemlerinde ekonomik ve teknik açıdan uygulanabilir tasarruf
miktarı %32,9’dur.
5—Buhar Tesisatı:
1—Tekstil tesislerinde
1--düşük basınçlı atık
buhardan,kurutma fırın egzostundan,kazan blöfünden atılan ısıyı geri
kazanılması…%5-10..ısı değiştirgeci ile kazanılan ısıyı kullanmak suretiyle
enerji tasarrufu sağlamak
2--Buhar kaçaklarının
önlenmesi…..%5-10…kondenstopların uygun seçilmesi ve değiştirilmesi ile enerji
tasarrufu sağlamak
6--Ekolojik Evler için bir çalışmaya göre Tasarlanan
binanın enerji ihtiyacı, Türkiye’nin standart referans binasına göre soğutmada
%70’e yakın oranda, ısıtmada ise %50’ye yakın oranda azaltılmıştır.
7—Güneş Enerjili Sıcak Su
Üretimi:2001 yılı
istatistiklerine göre evlerde sıcak su ihtiyacının %10.1'lik kısmı güneş enerjisinden
karşılanmıştır.
8—Oteller-Turizm Tesisleri için
örneğin izmirde %30 güneşten faydalanma oranı ile güneş enerjili ısıtma-sıcak
su ve absorbsiyonlu soğutma uygulaması yapılırsa doğalgaza göre 8 yılda kendini
amorti etmektedir.
7.7—Sanayi Uygulamaları:
1—Cam temperleme fırınlarında
enerji tasarrufu tedbirleri-yalıtım ve baca gazı atık ısısından yararlanma ile
fırın verimlerinin %16 dan %27 çıkarılabileceği saptanmıştır.
2--Demir Çelik Fabrikalarında
Enerji Tasarrufu- Japonyada:
2.1—Japon demir çelik
endüstrisi-Toplam enerjinin……%11 ini tüketirken
Endüstriyel CO2
emisyonun…..%15 ini oluşturmaktadır.
2.2—Enerji tasarrufu hedefi:
1973…………..100 birim olarak
alınırsa
1995…………..79 birime ulaştı.
3—Endüstriyel tav fırınlarında
Hava Perdesi Kullanımı: Kayıplar % 31,6 ile baca gazı kayıpları(baca gazı atık
ısısından yararlanma), % 10,4 ile yüzey kayıpları, % 13 ile açıklık kayıpları
ve % 6,7 ile diğer kayıplar olarak belirlenmiş olup hava perdesi kullanımının
çok kaliteli hava perdeleri ile ısı kaybını % 5 civarında azaltacağını
göstermiştir
4--Fırın-Taş Fırınlarda-Enerji
Tasarrufu:
4.1--İşletmeci, fırından çıkan
atık ısıyı değerlendirmek amacıyla ; fırına-bacaya döşenecek bir su borusu yada
baca öncesine bağlanacak ekonomizer ile hattıyla buradan elde edilecek sıcak
suyu ısıtma ve temizlik İçin kullanmaya karar vermiştir.Yeni düzenlemeyle doğalgaz
tüketiminde % 50‟ilk bir düşüş sağlandı.
5—Süt ürünleri üreten bir
firma borulardaki İzolasyonun yenilenmesiyle
% 40‟a varan oranda yakıt
tasarrufu gerçekleştirdi.
5-- Çimento Fab-Enerji Tasarrufu:
5.1--Uygulama: Üretimde ıslak
dönüşlü fırınların yerine, kuru fırınlara dayalı üretim hattı yeniden kurulması.Öncelikle
ıslak fırınlar kuru fırınlara kıyasla daha fazla enerji harcadığından enerjide
büyük ölçüde kazanımlar sağlanmıştır.
6--Mikrodalga ile
Isıtma-Kurutma:Bu yöntem ile klasik sisteme göre %46 enerji tasarrufu
sağlanabilmektedir.10 saat süren kurutma işlemi 3 dk düşebilmektedir.
7--Kojenerasyon sistemlerin verimliği %85
iken konvansiyonel(termik santral ile elektrik üretmek-binada kazan ile ısıtma
yapmak) %51.5 olup verim farkı %33.5 dir.
8--OSB lere Scada Merkezi:Türkiye'nin
ilk ilçe organize sanayi bölgesi olan İnegöl OSB teknolojik yatırımlarına bir
yenisini daha ekledi. Bölgedeki doğalgaz. elektrik, su tüketimleri ile atık su
deşarjlarını yakından takip etme imkânı sunan SCADA (Uzaktan Kontrol ve
Gözleme) Merkezi, tamamlanarak kısmen hizmete girdi.
9--Sanayi bir bütün olarak ele
alındığında,enerji girdisinin %43.7'si kayıp olmaktadır.
9.1-- Konut ve işyerlerini
kapsayan sektörlerde enerji girdisinin %
43.4'ü kayıplara gitmektedir.
7.8—Beyaz Eşya-Genel:
1--Türkiye'de 350 kwh/m2
enerji tüketiliyor. 150 kwh/m2 'ye düşürülmesini hedef alınmakta. Pasif Ev'de
bu rakam 15 kwh/m2. Almanya şimdiden metrekarede 40 - 50 kwh/m2'ya cekti.
2--Klimalarda A+ veya A++ sınıfı klima alınmasıyla % 20-40
oranında tasarruf sağlanabilir.
2.1-- klima yerine tavan tipi
aspiratörler kullanılabilir.Ve bu şekilde ABD de evlerin % 75 inde kullanılan
klima yerine,tavan tipi vantilatör kullanımıyla elektrik maliyetinde % 97 tasarruf
sağlayabilmektedir.
2.2--Bulaşık makinelerinde
1990'lı yılların başında 1.74 kWh olan enerji tuketimini % 44 oranında
azalarak, 0,98 kWh seviyelerine düşmüştür.
2.3--Enerji verimliliği
"A" sınıfı olan bir buzdolabı "D" sınıfı bir buzdolabına
göre %45, "G" sınıfı bir buzdolabına göre ise %56 daha az enerji
harcar.
3--Turkcell M2M platformunun
tasarruf uygulamaları ile ticari araçlara yerleştirilen sim kartlar ile
ortalama % 15 yakıt tasarrufu sağlandı
4-- Soğuk Depolarda Enerji
Tasarrufu:
4.1—Cantek firması tarafından
üretilen soğuk depo-odalarda kullanılan akıllı kumanda
sistemleri-octosense ile%25 değil %71.4
oranında enerji tasarrufu sağlanmakta.
4.2—Sistem defrostu 4 saatte
bir değilde ihtiyaca göre yaparak akıllı defrost yapmakta.Soğuk odalarda
çekilen enerjininin %70 kompresör tarafından çekildiği için kompresörü akılı
defrostu-hız kontrolu ve gelişmiş bir yazılımla
yöneterek %71 enerji tasarrufu sağlanmakta.
5-- Doğal soğutma içeren su
soğutma cihazları Ankara şartlarında hava soğutmalı kondenserli sistemlere göre
yıllık işletme giderlerinde yaklaşık % 37 tasarruf, su soğutmalı kondenserli
cihazlara görede %25 tasarruflu işletme maliyetine sahiptir.
6-- Danfos firması tarafından Efes
Pilsen de şişeleme hatlarında kurulan motor kontrol sistemi-inverter kullanımı
ile verim % 30 artarken bu hatlarda harcanan elektrik giderinde % 30 tasarruf
sağlanabilmekte.
7.9—İsveçte Enerji Verimliği
Uygulamaları:
1--İsveç 2005’te sanayide
enerji verimliliğini artırmak için tasarlanmış özel bir program geliştirdi.
2--Bu programa katılan
180’lere (180 frma) ya da enerji yoğun sanayilere, hazırladıkları enerji
planlaması ve sarf edilen enerjiyi azaltma yolunda aldıkları adımlara karşılık
olarak vergi kolaylığı tanınmaktadır. Bugün bu program sonucunda, yılda değeri
yaklaşık 62 milyon dolar olan, yaklaşık 1TWh enerji tasarrufu yapılmaktadır.
3--Pasif evler buna bir
örnektir. Bu evler, oturanların ısıttığı, geleneksel olmayan bir ısıtma
sistemiyle inşa edilmektedirler. Bu yapılarda daha kalın yalıtım malzemesi ve
akıllı havalandırma sistemi kullanılmasıyla enerji tasarrufu sağlanmaktadır.
4--İsveç’te sağlanan enerjinin
%43’ü yenilenebilir enerjidir. Bu oran, çoğu AB ülkelerinden daha fazladır.
İsveç’te alınan önlemlerin çoğu Yenilenebilir Enerji Direktifleri’nin bir
sonucudur.
5--1 ton plastik ambalaj
atığın dönüşümü ile 14000 kwh enerji tasarrufu sağlanmakta.
7.10--Yeşil Evlerde-Binalarda Enerji-Su Tasarrufu:
1--Evlerde her türlü yalıtım
ve enerji tasarrufu uygulamalarının evin ilk yatırım maliyetini %5-10 arasında
artırdığı gözlemlenmiştir.
1.1--Ancak yeşil binaların
enerji tasarrufunda %50-70’e varan sistemleri dikkate alındığında önemli
kazanımlar elde edildiği görülmektedir
2-- Ankara’da yeşil bina
modeli ile tasarlanarak inşa edilen Eser Yeşil Binası’nda
2.1--elektrik enerjisi üretmek
amacıyla 6,126 kW kapasiteli güneş pilleri,
2.2--1 kW kapasiteli rüzgâr
türbini mevcuttur.
2.3--Sıcak su eldesi 4 adet
güneş kollektöründen sağlanmaktadır.
2.4--Isıtma ve soğutma için yüksek
verimli klima-60 kW güçte ısı pompası,
2.5--90 kW güçte kojenerasyon
ünitesi,
2.6--20 lt kapasiteli ısıtma ve soğutma su
tankları ile 1 adet buz tankı mevcuttur.
2.7—Binada ayrıca, yağmur suyu
depolama ve damla sulama sistemindende faydalanılmaktadır
3--Nevada Sıfır Enerji Evi
incelendiğinde ise standart ev ile yıllık bazda kıyaslandığında %59,8’lik
enerji tasarrufu elde edildiği, elektrik enerjisi özelinde bakıldığında ise
%52,6 oranında düşüş yaşandığı görülmektedir.
3.1—Kullanılan enerji
miktarları; alan ısıtmada %96, alan soğutmada ise %72 oranlarında azalmıştır.
3.2--Tüm enerji tasarrufu uygulamaları ile
%105 oranında elektrik enerjisinden tasarruf edilebileceği bu inceleme sonunda
gözlemlenmiştir.
4—Yeşil binalarda ayrıca
1—ısıl geçirgenliği 2.2 nin
altında olan yüksek performanslı pencereler
2--en az 10 cm üstü taşyünü
yalıtımlı beyaz kaplamalı çatı
3—yalıtım kalınlığı en az 6 cm
üstü olan(karbonlu strafor yada taş yünü) dış duvar yalıtımı ve su bazlı açık
renk boyalı cephe
4—iki daire arasında 2 cm
düşük+2 cm yüksek yoğunlu taş yünlü çift tuğla iç duvar
5—Döşeme altında 5 mm ses
yutma membranı+5 cm perlitli şap yapılması önerilir.
5—Bir yeşil Fabrika Tasarımı:
1--Su ve elektriği
olabildiğince az tüketmeyi(öneri-sensörlü musluklar-sensörlü led lambalar) hedefledik.
2--Yeni' üretim alanımızı gün
doğumundan batımına kadar aydınlatmada elektrik kullanmayacak(öneri-mahal
alanının %20 nden fazla 16 mm çift camlı pencere alanları) şekilde tasarladık.
3--Çatıya kurduğumuz düzenek
sayesinde(öneri-gün ışığı aydınlatma sistemi-ışık tüpleri) hava kararana kadar
aydınlatmada gün ışığından faydalanıyoruz. Bununla yıllık 215 bin kilowatt saat
enerji tasarrufu elde ediyoruz.
4--Çatısında doğal bir
havalandırma tasarımının(otomasyona bağlı motorlu havalandırma açıklıkları)
uygulandığı fabrikanın ısıtma ve havalandırmasında yüksek enerji tüketen
fanların kullanılmasına gerek kalmıyor.
5--Çatıda kurulan 34 hava
düzeneği (öneri-çatı tipi eksenel rüzgar türbini ile fabrikanın elektriğini
büyük oranda sağlamak) ile yıllık 500 bin kilowatt saat elektrik tasarrufu elde
ediliyor.
6--Tesiste kurutma işleminden
çıkan artık ısı ısıtmada yeniden kullanıldığından fabrikanın ısıtılması için ek
bir enerji harcanmıyor.
7--Fabrikadaki tüm evsel sıcak
su ihtiyacı ise güneş enerjisi sistemleriyle sağlanıyor. Bu ısıtma sistemi
sayesinde yılda 9 bin metreküplük doğalgaz tasarrufu sağlanıyor.
8--Bunun yanında doğalgazla(en
ekonomik ve çevreci yakıt doğalgazdır) çalışan fırınlar sayesinde yıllık 500
ton fuel-oil tasarrufu sağlanıyor.
9--Düzeneğin en önemli kısmı
olan merkezi kimyasal banyo sistemi-otomasyon ile yıllık 54 ton asit, 90 ton
sıvı sabun, 9 bin 600 metreküp su ve 18 ton bakır sülfat tasarrufu-geri
dönüşümü sağlanıyor.
10-- Hem enerji ihtiyacı hem
satış için Rüzgar enerjisi santralı kurulabilir.