Küresel Isınma-Tam Rapor 4-Karbondioksidi
Çekmek-Depolamak-Kullanmak:
1--Karbondioksidi Atmosferden
Emmek İçin Kimyasal Yöntem:
1—Newyork Columbia
Üniversitesi araştırmacılarınba göre atmosferden karbondioksidi doğrudan emip
almaya dayalı yöntemin basamakları:
1.1—Hava atmosferden
çekilir-sıvılaştırılarak sodyumhidroksit(NaOH) içeren bir odacığa pompalanır.
1.2—Sodyumhidroksit sıvı
havadaki karbondioksit ile tepkimeye girer ve sodyum karbonat oluşturur.
NAOH+CO2….NaCO3+H2
1.3—Oluşan
Sodyumkarbonat-NaCO3 çözeltisi kireç çözeltisi(Ca(OH)2 ile karıştırılır.Oluşan
kalsiyum karbonat toz olarak çöker.Sodyumhidroksit ise tekrar çevrime geri
sokulur. NaCO3+Ca(OH)2….CaCO3+NaOH
1.4—Oluşan kalsiyum karbonat-CaCO3
bir fırında ısıtılarak-saf Karbondioksit
ve kalsiyumoksite parçalanır.CaCO3…ISI….CaO2+CO2
1.5—Üretilen karbondioksit sıvı halde
depolanır.Kullanılacağı yere gönderilir.
2—Üretilen karbondioksitten
1—Yeraltı mağaralarına
gönderilir ve orada depolanır.Almanya yeraltı mağaralarına CO2 depolamaya
başladı.Depolama için bütün dünyanın CO2 sini depolayacak yer olarak okyanusta
bir yer bulunmuş durumda.
2—CO2 den
2.1—Sıvı benzin üretilebilir.
2.2—Karbon esaslı kauçuk yer
döşemesi üretilebilir.
2.3—Beslenmeye yada enerji
amaçlı alg ile alg çiftliklerinde üretim yapılabilir.
3.3—Atmosferden olduğu kadar
okyanuslarda da ciddi anlamda erimiş karbondiosit bulunmakta.Okyanusları
rahatlatmak amacıyla okyanus suyunda erimiş karbondioksitin emilmesi önemli olabilir.
3.1—1800 yılından buyana
okyanuslar oluşmuş karbondioksidin %52 sini emmiş durumda.Kısaca insan kaynaklı
oluşmuş bu karbondioksidin %50 si atmosferde %50 si okyanus suyunda erimiş
durumda bulunmakta.
3.2—Okyanus suyunda erimiş
karbondioksidi,sudan almak için:
1—Okyanusları demir tozu-sahra
tozu ile gemiler(yolcu vs)-uçaklar gübreleyip okyanusta alg patlamaları ile alg
miktarı artırılarak,alg lerin sudaki CO2 yi tüketmesi sağlanabilir.
3—Baca Gazından Çimento
Üretmek:
1—Silikon vadisi firması olan
Calera firması kurduğu tesiste Dynegy in sahip olduğu dev doğalgaz santrali
baca gazlarının üzerine okyanus suyu püskürtmekte-ortaya çıkan süt rengindeki
sıvı dev bir süzgece pompalanmakta-orada diş macunu kıvamındaki katı bir
maddeyi sıvıdan ayırıyor.
2--Ardından baca gazı ısısıyla
ısıtılan hava bu diş macunu kıvamındaki katı maddenin üzerine
püskürtülüyor.Sonuçta elimize toz kıvamında
çimento geçiyor.Calera ayrıca arta kalan suyun tuzunu ters ozmos sistemi
ile süzüp satmayı planlıyor.
1.1—Okyanus suyu içinde Mg-Ca
gibi çimentoyu oluşturan tuzlar bulunmakta. Bu suyun içine baca gazındaki yoğun
karbondioksidi basarsanız,Ca-Mg vs macun kıvamında hidroksit yapılar
oluşacak-üzerinden sıcak hava geçirildiğinde bu yapılar çimentoyu oluşturan
katı hidroksite dönüşecekir.
1.2—Bu yöntemin endüstriye
uygulanması ile deniz kenarında kurulan her doğalgaz santrali ile inşaat
sektörünün ihtiyacı olan çimento üretilebilir mi.
4--Balık Yetiştiriciliğinde Karbondioksit Kullanımı:
1--Norveçli co2bio firması
deniz bitkilerinden balık yemi üretmeyi amaçlıyor. Firma, Norveç'teki en büyük
petrol rafinerisinden elde ettiği karbondioksiti kullanarak serada yetiştirilen
yosunları besliyor
2--Dünya Ekonomik Forumu'na
göre toplam küresel deniz mahsulü üretiminin yarısından fazlası, su
çiftliklerinde gerçekleştiriliyor.
3--Balık çiftliklerindeki
deniz canlılarını beslemek için kullanılan soya fasulyesi, mısır, pirinç ve
buğday gibi ürünler aynı zamanda insanların da başlıca besin kaynakları
arasında yer alıyor.
5--Küresel Isınmada Karbondioksit tutan Yapay Ağaçları Kullanıma Katmak:
1—Arizona State
Üniversitesinden Prof.Dr. Klaus Lackner tarafından geliştirilen teknolojiye
göre Yapay ağaç çevresindeki havayı filtreleyip, karbondioksidi ayırabiliyor.
2--Dünya genelinde bu ağaçtan
1 milyon adey yapıldığında,on yıl sonunda toplam karbondioksit emisyonu %10-12 si temizlenmiş olacaktır.
3--Bir Karbondioksit ağacı
günde 1 ton karbondioksit emilimi sağlayabiliyor.Sistem aktif bir hava akış
mekanizması gerektirmeden hafif bir rüzgar esintisiyle çalışabilir.
3.1--Bu ağaçların
konulabilceği en iyi yerlerden birisi yüksek katlı binaşarın havalandırma
bacaları.Bu bacaların çıkışında olan yüksek hava hızları ile bu mekanik ağaçlar
oldukça verimli çalışabilir.
3.1.2--Sıvı olarak depolanan
karbondioksitten gübre-karbon-senteteik yakıt-alg yiyeceği oluşturulabilir.
3.2--Pilot uygulamada 5 ton
reçine kullanılarak 1 ton CO2 tutulmakta.
3.2.1--Bir Yapay ağacın
maliyeti yaklaşık 200.000 dolar.Seri üretim ile bu rakam 20.000 dolara kadar inebilir.
3.3--1 ton CO2 emiliminin
maliyeti 100 dolar civarında olup,seri üretim ile 20 doların altına inebilir.
3.4--Yapay ağacın temelini
oluşturan reçine son derece kolay
bulunan basit bir petrol türevi olup,yaşam süresi 10 yıl olan bu maddenin kilosu
sadece birkaç dolar.
3.5--Bu ağaçlardan sadece 1
milyon adet üretilmesi halinde 10 yılda
3.6 milyar ton CO2 emilimi sağlanabilir.Bu ise mevcut CO2 emisyonun % 10-12
sine denk geliyor.
3.6--Sistemin zayıf noktası
yağay ağaçta tutulan CO2 nin sıvılaştırılması için belli oranda kompresör
enerjisine ihtiyaç olması.Bu durumda 1 ton CO2 yi tutmak için 200 kg CO2 lik
enerji kullanmak zorundayız.Yani sistem verimi % 80 civarında.
3.7--San Fransisco da
gerçekleşen Amerikan Jeofizik Kongresinde tanıtılan bu ağaç küresel ısınmaya
karşı etkili bir silah olarak gösteriliyor.
3.8--Ağaçta bulunan emici
reçine ,ağacın etrafı kuru olduğu(görece daha düşük nem olduğu)atmosferdeki
karbondioksidi önce aborbe etmekte ardından,kapalı ve nemli bir alanda serbest
bırakmakta.Ağaçtaki reçinenin mümkün olduğunca fazla olması amacıyla ince tel
şeklinde oluşturulmuş.
3.8.1--Rüzgar estiğinde
havanın içindeki karbondioksit bu filtreye takılıyor.Ardından filtrenin neme
doyarak kapanmasından sonra CO2 neme doymuş bir bölgeye aktarılıyor.Hapsedilen
CO2 buradan alınıp,sıvılaştırılarak,araçlarla sevk edilerek yerlatındaki doğal
depolara sevk ediliyor.
3.8.2--Yapay ağacın boyu 12 m
ve tepesinde 10 m yi aşan bir halka var.Reçine bu halkada tutuluyor.Rüzgar
akımı yaratmak için,ağacın içi boş olması halinde en alt ile en yüksek kot
arasındaki sıcaklık farkına bağlı oluşan basınç farkına bağlı olarak
oluşturulabilir.Ağaç belli aralıklarla emmiş olduğu CO2 yi boşaltmak için
canlanma odasına alınmakta.
3.8.3--Yapay ağaçların ağaç
yerine şehirlerde yüksek katlı binaların
havalandırma bacalarından gelen rüzgar ile beslenmesi ile gereken rüzgar akımı
sağlanabilir.
3.8.4--Bu şekilde
projelendirilen cihazların tıpkı bir klima santralı gibi çevre sertifikalı(LEED
vs) vs binalarda çatıya konulması sağlanabilir. Sıvılaştırmada ihtiyaç olunan
enerji ise şilte tipi ince ucuz fotovoltaik panellerle- küçük rüzgar
tübinleri(bacadan-çevreden vs beslenen) ile sağlanabilir.
3.9—Yapay karbon ağaçlarını
yüksek katlı bütün binalarda mecburi tutmak. ,
5.1--Havadan çekilen
karbondioksitin,
1-- kuru buz üretiminde
kullanılabilir ,
2--karbondioksitle yapılan
yeni nesil plastik ya da beton malzemelerin üretimi gibi, endüstriyel alanda
kullanılabilir
3--Gözenekli kayaçlara enjekte
edilerek kalıcı olarak ya da bir süreliğine yeraltında depolanabilir ,
4--Okyanuslarda alg lerin
yoğun olduğu alanlarda okyanus suyuna çöl tozları ile basılabilir ve yoğun
oksijen üretimi sağlanır.
6—Karbondioksitten Eşya Yapmak:
1--İngiltere merkezli Econic
adlı firma, CO2'den üretilen köpük ürünlerinin yanı sıra elastik yapılı
polimere dayalı iki yıl içinde raflarda yerini alacağına inanıyor.
2--Bilim insanları endüstriyel
gaz salımını azaltacak plastik yalıtım malzemeleri üzerine çalışıyor.Şirketin satış
müdürü Leigh Taylor, bu materyallerin geleneksel plastikle aynı kaliteye sahip
olmakla kalmadığını, bazı açılardan onları aştığını söylüyor:
2.1--"Bazı
malzemelerimizin çizilmeye veya ateşe dayanıklılık gibi alanlarda ürünlerimizin
performansının daha iyi olduğunu görüyoruz."
2.2--Econic, bütün polyolların
% 30'unun karbondioksitten üretilmesi durumunda 90 milyon ton karbon
emisyonunun atmosfere salınmasının önüne geçeceğini, bunun da dört milyon ağaca
veya iki milyon aracı trafikten çekmeye denk olduğunu hesaplıyor.
3--Dahası, karbondioksit
standart hammaddeye göre çok ucuz olduğu için (geleneksel hammaddenin tonu 2
bin dolarken karbondioksidin tonu 100 dolar) üreticilere büyük tasarruflar
yaptırabilir.
4--Bilim insanları yeniden
kullanılabilen gıda kapları ile biberonların hammaddesi olan polikarbonatları
da karbondioksitle şekeri karıştırarak üretmeye çalışıyor.Şeker temelli bu
çözüm, Kanada'da 2010'da biberonlarda kullanımı yasaklanan BPA gibi maddelere
göre daha güvenli olacaktır.
5—Öte yandan petrol kökenli
plastik kullanımına karşı Bioplastikler çözüm mü, daha büyük bir sorun
mu?Bioplastikler kullanım sonrası daha kolay doğaya karışsa da kullanım öncesi
büyük miktarda gaz salımı gerektiriyor
5.1--Patatesten yapılan tek
kullanımlık çatallar, mısırdan yapılan şişeler ve atık gıdadan yapılan çöp
torbaları gibi bioplastikler son dönemde basında sıklıkla yer aldı.
5.2--Fakat doğada söylendiği
kadar kolay çözünmüyorlar ve genellikle endüstriyel müdahale gerektiriyorlar.
Bu da karbon salımı açısından daha fazla enerji üretimi demek.
5.3--Bitkilerin
yetiştirilmesi, toplanması, fabrikalarda hammadde haline getirilmesi ve
ardından tekrar yok edilmesine kadar uzanan bütün süreci düşününce bu tür
ürünlerin daha fazla karbon ayak izi oluyor.