MAKALELER / Küresel Isınma-Tam Rapor 4-Karbondioksidi Çekmek-Depolamak-Kullanmak:








Küresel Isınma-Tam Rapor 4-Karbondioksidi Çekmek-Depolamak-Kullanmak:

 

1--Karbondioksidi Atmosferden Emmek İçin Kimyasal Yöntem:

 

1—Newyork Columbia Üniversitesi araştırmacılarınba göre atmosferden karbondioksidi doğrudan emip almaya dayalı yöntemin basamakları:

 

1.1—Hava atmosferden çekilir-sıvılaştırılarak sodyumhidroksit(NaOH) içeren bir odacığa pompalanır.

 

1.2—Sodyumhidroksit sıvı havadaki karbondioksit ile tepkimeye girer ve sodyum karbonat oluşturur. NAOH+CO2….NaCO3+H2

 

1.3—Oluşan Sodyumkarbonat-NaCO3 çözeltisi kireç çözeltisi(Ca(OH)2 ile karıştırılır.Oluşan kalsiyum karbonat toz olarak çöker.Sodyumhidroksit ise tekrar çevrime geri sokulur.  NaCO3+Ca(OH)2….CaCO3+NaOH

 

1.4—Oluşan kalsiyum karbonat-CaCO3 bir fırında ısıtılarak-saf Karbondioksit  ve kalsiyumoksite parçalanır.CaCO3…ISI….CaO2+CO2

 

 1.5—Üretilen karbondioksit sıvı halde depolanır.Kullanılacağı yere gönderilir.

 

 

2—Üretilen karbondioksitten

1—Yeraltı mağaralarına gönderilir ve orada depolanır.Almanya yeraltı mağaralarına CO2 depolamaya başladı.Depolama için bütün dünyanın CO2 sini depolayacak yer olarak okyanusta bir yer bulunmuş durumda.

 

2—CO2 den

2.1—Sıvı benzin üretilebilir.

2.2—Karbon esaslı kauçuk yer döşemesi üretilebilir.

2.3—Beslenmeye yada enerji amaçlı alg ile alg çiftliklerinde üretim yapılabilir.

 

3.3—Atmosferden olduğu kadar okyanuslarda da ciddi anlamda erimiş karbondiosit bulunmakta.Okyanusları rahatlatmak amacıyla okyanus suyunda erimiş karbondioksitin emilmesi önemli olabilir.

 

3.1—1800 yılından buyana okyanuslar oluşmuş karbondioksidin %52 sini emmiş durumda.Kısaca insan kaynaklı oluşmuş bu karbondioksidin %50 si atmosferde %50 si okyanus suyunda erimiş durumda bulunmakta.

 

3.2—Okyanus suyunda erimiş karbondioksidi,sudan almak için:

 

1—Okyanusları demir tozu-sahra tozu ile gemiler(yolcu vs)-uçaklar gübreleyip okyanusta alg patlamaları ile alg miktarı artırılarak,alg lerin sudaki CO2 yi tüketmesi sağlanabilir.

 

 

3—Baca Gazından Çimento Üretmek:

 

1—Silikon vadisi firması olan Calera firması kurduğu tesiste Dynegy in sahip olduğu dev doğalgaz santrali baca gazlarının üzerine okyanus suyu püskürtmekte-ortaya çıkan süt rengindeki sıvı dev bir süzgece pompalanmakta-orada diş macunu kıvamındaki katı bir maddeyi sıvıdan ayırıyor.

 

2--Ardından baca gazı ısısıyla ısıtılan hava bu diş macunu kıvamındaki katı maddenin üzerine püskürtülüyor.Sonuçta elimize toz kıvamında  çimento geçiyor.Calera ayrıca arta kalan suyun tuzunu ters ozmos sistemi ile süzüp satmayı planlıyor.

 

1.1—Okyanus suyu içinde Mg-Ca gibi çimentoyu oluşturan tuzlar bulunmakta. Bu suyun içine baca gazındaki yoğun karbondioksidi basarsanız,Ca-Mg vs macun kıvamında hidroksit yapılar oluşacak-üzerinden sıcak hava geçirildiğinde bu yapılar çimentoyu oluşturan katı hidroksite dönüşecekir.

 

1.2—Bu yöntemin endüstriye uygulanması ile deniz kenarında kurulan her doğalgaz santrali ile inşaat sektörünün ihtiyacı olan çimento üretilebilir mi.

 

 4--Balık Yetiştiriciliğinde Karbondioksit Kullanımı:

 

1--Norveçli co2bio firması deniz bitkilerinden balık yemi üretmeyi amaçlıyor. Firma, Norveç'teki en büyük petrol rafinerisinden elde ettiği karbondioksiti kullanarak serada yetiştirilen yosunları besliyor

 

2--Dünya Ekonomik Forumu'na göre toplam küresel deniz mahsulü üretiminin yarısından fazlası, su çiftliklerinde gerçekleştiriliyor.

 

3--Balık çiftliklerindeki deniz canlılarını beslemek için kullanılan soya fasulyesi, mısır, pirinç ve buğday gibi ürünler aynı zamanda insanların da başlıca besin kaynakları arasında yer alıyor.

 

 5--Küresel Isınmada Karbondioksit tutan Yapay Ağaçları Kullanıma Katmak:

 

1—Arizona State Üniversitesinden Prof.Dr. Klaus Lackner tarafından geliştirilen teknolojiye göre Yapay ağaç çevresindeki havayı filtreleyip, karbondioksidi ayırabiliyor.

 

2--Dünya genelinde bu ağaçtan 1 milyon adey yapıldığında,on yıl sonunda toplam karbondioksit emisyonu  %10-12 si temizlenmiş olacaktır.

 

3--Bir Karbondioksit ağacı günde 1 ton karbondioksit emilimi sağlayabiliyor.Sistem aktif bir hava akış mekanizması gerektirmeden hafif bir rüzgar esintisiyle çalışabilir.

 

3.1--Bu ağaçların konulabilceği en iyi yerlerden birisi yüksek katlı binaşarın havalandırma bacaları.Bu bacaların çıkışında olan yüksek hava hızları ile bu mekanik ağaçlar oldukça verimli çalışabilir.

 

3.1.2--Sıvı olarak depolanan karbondioksitten gübre-karbon-senteteik yakıt-alg yiyeceği oluşturulabilir.

 

3.2--Pilot uygulamada 5 ton reçine kullanılarak 1 ton CO2 tutulmakta.

 

3.2.1--Bir Yapay ağacın maliyeti yaklaşık 200.000 dolar.Seri üretim ile bu rakam 20.000 dolara kadar inebilir.

 

3.3--1 ton CO2 emiliminin maliyeti 100 dolar civarında olup,seri üretim ile 20 doların altına inebilir.

 

3.4--Yapay ağacın temelini oluşturan reçine  son derece kolay bulunan basit bir petrol türevi olup,yaşam süresi 10 yıl olan bu maddenin kilosu sadece birkaç dolar.

 

3.5--Bu ağaçlardan sadece 1 milyon adet üretilmesi halinde  10 yılda 3.6 milyar ton CO2 emilimi sağlanabilir.Bu ise mevcut CO2 emisyonun % 10-12 sine denk geliyor.

 

3.6--Sistemin zayıf noktası yağay ağaçta tutulan CO2 nin sıvılaştırılması için belli oranda kompresör enerjisine ihtiyaç olması.Bu durumda 1 ton CO2 yi tutmak için 200 kg CO2 lik enerji kullanmak zorundayız.Yani sistem verimi % 80 civarında.

 

3.7--San Fransisco da gerçekleşen Amerikan Jeofizik Kongresinde tanıtılan bu ağaç küresel ısınmaya karşı etkili bir silah olarak gösteriliyor.

 

3.8--Ağaçta bulunan emici reçine ,ağacın etrafı kuru olduğu(görece daha düşük nem olduğu)atmosferdeki karbondioksidi önce aborbe etmekte ardından,kapalı ve nemli bir alanda serbest bırakmakta.Ağaçtaki reçinenin mümkün olduğunca fazla olması amacıyla ince tel şeklinde oluşturulmuş.

 

3.8.1--Rüzgar estiğinde havanın içindeki karbondioksit bu filtreye takılıyor.Ardından filtrenin neme doyarak kapanmasından sonra CO2 neme doymuş bir bölgeye aktarılıyor.Hapsedilen CO2 buradan alınıp,sıvılaştırılarak,araçlarla sevk edilerek yerlatındaki doğal depolara sevk ediliyor.

 

3.8.2--Yapay ağacın boyu 12 m ve tepesinde 10 m yi aşan bir halka var.Reçine bu halkada tutuluyor.Rüzgar akımı yaratmak için,ağacın içi boş olması halinde en alt ile en yüksek kot arasındaki sıcaklık farkına bağlı oluşan basınç farkına bağlı olarak oluşturulabilir.Ağaç belli aralıklarla emmiş olduğu CO2 yi boşaltmak için canlanma odasına alınmakta.

 

3.8.3--Yapay ağaçların ağaç yerine şehirlerde  yüksek katlı binaların havalandırma bacalarından gelen rüzgar ile beslenmesi ile gereken rüzgar akımı sağlanabilir.

 

3.8.4--Bu şekilde projelendirilen cihazların tıpkı bir klima santralı gibi çevre sertifikalı(LEED vs) vs binalarda çatıya konulması sağlanabilir. Sıvılaştırmada ihtiyaç olunan enerji ise şilte tipi ince ucuz fotovoltaik panellerle- küçük rüzgar tübinleri(bacadan-çevreden vs beslenen) ile sağlanabilir.

 

3.9—Yapay karbon ağaçlarını yüksek katlı bütün binalarda mecburi tutmak. ,

 

 

5.1--Havadan çekilen karbondioksitin,

1-- kuru buz üretiminde kullanılabilir ,

 

2--karbondioksitle yapılan yeni nesil plastik ya da beton malzemelerin üretimi gibi, endüstriyel alanda kullanılabilir                  

 

3--Gözenekli kayaçlara enjekte edilerek kalıcı olarak ya da bir süreliğine yeraltında depolanabilir ,

 

4--Okyanuslarda alg lerin yoğun olduğu alanlarda okyanus suyuna çöl tozları ile basılabilir ve yoğun oksijen üretimi sağlanır.

 

 6—Karbondioksitten Eşya Yapmak:

 

1--İngiltere merkezli Econic adlı firma, CO2'den üretilen köpük ürünlerinin yanı sıra elastik yapılı polimere dayalı iki yıl içinde raflarda yerini alacağına inanıyor.

 

2--Bilim insanları endüstriyel gaz salımını azaltacak plastik yalıtım malzemeleri üzerine çalışıyor.Şirketin satış müdürü Leigh Taylor, bu materyallerin geleneksel plastikle aynı kaliteye sahip olmakla kalmadığını, bazı açılardan onları aştığını söylüyor:

 

2.1--"Bazı malzemelerimizin çizilmeye veya ateşe dayanıklılık gibi alanlarda ürünlerimizin performansının daha iyi olduğunu görüyoruz."

 

2.2--Econic, bütün polyolların % 30'unun karbondioksitten üretilmesi durumunda 90 milyon ton karbon emisyonunun atmosfere salınmasının önüne geçeceğini, bunun da dört milyon ağaca veya iki milyon aracı trafikten çekmeye denk olduğunu hesaplıyor.

 

3--Dahası, karbondioksit standart hammaddeye göre çok ucuz olduğu için (geleneksel hammaddenin tonu 2 bin dolarken karbondioksidin tonu 100 dolar) üreticilere büyük tasarruflar yaptırabilir.

 

4--Bilim insanları yeniden kullanılabilen gıda kapları ile biberonların hammaddesi olan polikarbonatları da karbondioksitle şekeri karıştırarak üretmeye çalışıyor.Şeker temelli bu çözüm, Kanada'da 2010'da biberonlarda kullanımı yasaklanan BPA gibi maddelere göre daha güvenli olacaktır.

 

5—Öte yandan petrol kökenli plastik kullanımına karşı Bioplastikler çözüm mü, daha büyük bir sorun mu?Bioplastikler kullanım sonrası daha kolay doğaya karışsa da kullanım öncesi büyük miktarda gaz salımı gerektiriyor

 

5.1--Patatesten yapılan tek kullanımlık çatallar, mısırdan yapılan şişeler ve atık gıdadan yapılan çöp torbaları gibi bioplastikler son dönemde basında sıklıkla yer aldı.

 

5.2--Fakat doğada söylendiği kadar kolay çözünmüyorlar ve genellikle endüstriyel müdahale gerektiriyorlar. Bu da karbon salımı açısından daha fazla enerji üretimi demek.

 

5.3--Bitkilerin yetiştirilmesi, toplanması, fabrikalarda hammadde haline getirilmesi ve ardından tekrar yok edilmesine kadar uzanan bütün süreci düşününce bu tür ürünlerin daha fazla karbon ayak izi oluyor.




Makalenin İzlenme Sayısı : 366

Eklenme Tarihi : 15.12.2020

Önceki sayfaya geri dön.