1-Fındık Tarımı-Ekonomisi

1—Buğday  Türkiye için son derece önemli bir ürün. ekilebilir toprağın yaklaşık % 30'unda buğday üretiliyor. 

1.1--Yıllık üretim ortalama 20 milyon ton. Türkiye'nin tüketiminin ise 18 milyon ton olduğu tahmin ediliyor.

2--Üretim 18 milyon tonun altına düşünce ithalat yapmak zorunlu oluyor.

3--Dünyada buğdayın tonu 150 dolar, Türkiye'de 250- 300 dolar.

4—Kuraklık döneminde , Türkiye'de ve dünyada buğday üretimini düşmekte.

5-- Tarım ürünlerinden enerji üretimi buğdaya olan talebi artırınca, fiyatlar büyük bir hızla artmakta.

6-- Dünyada buğdayın tonu 400 doların üstüne çıkınca buğday ekilmesin tezide çürümekte.

7—Fındıklıkları söküp yerine başka ürün ekilmesi politikalarda önerildi.

7.1--Oysa fındık stratejik ve iyi bir ürün.Ancak piyasaya üretici ile tüketici aracı veya kamusal fiyat olmadan piyasa oluşturulduğunda üretici lehine iyi bir fiyat çıkabilmekte.

7.1—Meterolojik süreçlere bağlı olarak Fındık piyasasına yabancılar hakim duruma geldi.Bu durumda fındık üreticileri,fındığını satarken ilgili firmalar tekelci ucuz fiyatlar uygulayabilirler mi.

7.2--Meterolojik tahminlere-uydu görüntülerine-ekonometrik analizlere dayalı fiyat analizi ve bu fiyatları regüle eden yarı özerk (bankacılıkta yabancı bankalarında bddk bağlı çalışması gibi)kurumlar yerli-yabancı üretici-tüketici fiyat dengesini koruyabilir.

7.2—Metereolojik afetler-uydu görüntüsüne bağlı olmayan varsayılan-ekonometrik olmayan fiyatlar ile ayçiçek piyasasıda yabancı tekeline girebilir.

7.3--Bir ülkede serbest piyasa kuralları işliyorsa , bir piyasada  yabancı firmalar olsa bile bu firmlar ile üretici arasında bddk gibi yarı özerk regüle kurumlar oluşturulabilir.

7.4--Aynı mantık  ayçiçeği,fındık,pamuk piyasası içinde kurulabilir.

7.5—Sonuç olarak devletin hangi ürünleri stratejik ürün kabul edeceği ve bunla ilgili politikalar oluşturması ve bu politikaların arkasında durması önemli olabilir.

Kaynakça-www.dunya.com

1.1--Fındıkta Durum Analizi:

1—Fındıkta Ülke Üretimleri(ton) ve Ort.Verim(Ha):

1—Azerbaycan….36975…..1000

2—Çin…………..29000…..1500

3—İran………….21240…..1000

4—İspanya……..18000…...1800

5—İtalya………..115000….2000

6—Şili…………..9850……2000

7—Gürcistan……39750…..2000

8—Bulgaristan….749……...1900

9—Türkiye……..500.000….1000

1.1—Dünya fındık üretiminin %70 Türkiye nin %30 u diğer ülkelerin kontrolünde.

1.2.1—Doğu Karadeniz de  dönüm başı verimlilik 80 kg,Batı karadeniz de 150 kg,Gürcistan da 250-500 kg arasında.

1.2—Türkiye de verim 1000 Ha iken İspanya,İtalya,Şili vs 2000-2500 Ha civarında ancak anılan ülkelerde verimliği artıran unsurlardan birisi de aşırı gübreleme.Bu bakımdan Türk fındığı daha organik ve temiz.

1.3—Türkiye de verimi artırmak için üniversiteye bağlı fındık araştırma enstitüsü kurmak(aynı zamanda çay enstitüsü ve hamsi enstitüsü de gerekli) ve burada verimi daha yüksek-küresel ısınmanın getirdiği şartlara uyumlu yeni fide türlerini geliştirmek ve devlet tarafından fındık toplama makineleri almak ve bunu fındık üreticisine kiralamak vede bahçe bölünmesini önlemeye çalışmak,son olarak da küresel ısınma risklerine karşı fındıkta tarım sigortalarını devre almak olabilir.

1.4—Devlet fındıkta doğrudan nakdi destek yerine bahçesini yenileyen ve makine yatırımı yapan üreticiyi desteklemeli.Makineli tarım işçilik maliyetini düşürürken,zaman tasarrufu da sağlıyor.1 kişi 1 traktör ile 1000 dönüm araziyi işleyebilir.

1.4.1—Türkiye yılda ortalama 600-700.000 ton fındık üretimi yapabiliyorsa doğru tarım politikaları ile 1.2-1.5 milyon ton fındık üretebilir .Öte yandan uygulanan  tarım politikaları değiştirilmez ise Türk fındığının dünyada piyasa fındığı hakimiyeti-%70 ,10 yıl sonra bitebilir.Zira Pazar hakimiyeti % 80 lerden % 60 lara gerilemiş durumda.

1.5—Fındık Üreticilerinin Gürcistan,Azerbaycan,İran, Bulgaristan,Şili da bahçe kurma çalışmaları piyasa hakimiyetini korumak için gerekli.Zira diğer ülkeler bunu yapıyor.

2—Küresel alıcılar-çikolata üreticileri tabii ki ucuza mal almak için baskı yapacaklar.Bu nedenle ürün yelpazesini çeşitlendirmeli(çikolata dışında sürülebilir organik fındıklı çikolata,çerez çeşitleri(soslu,vs),iç tüketimi artırmalıyız.

2.1—Öte yandan küresel çikolata üreticileri direk Türkiye de fındık bahçesi alma yoluna giderek üretimi kontrol altına alma yoluna gidebilir.Bu konuda kamu ve üreticilerin politika oluşturması-üretmesi herhalde gereklidir.Aynı zamanda fındık,üzüm,incir,kaysı yı stratejik ürün ilan etmek uygun olabilir mi.

2--Fındıkta İllere Göre Rekolte-2015-ton:

1—İllere Göre Tahmini rekolte-ton:

1—Ordu…………………231

2--Giresun………………..107

3—Samsun………………103

4—Düzce…………………98

5—Sakarya……………….81

6—Trabzon………………54

7—Zonguldak…………….25

8—Kocaeli……………….7

9—Artvin…………………6

10—Bartın……………….5.2

11—Kastamonu…………..4.8

12—Rize………………….2

13—Bolu………………….1.7

14—Sinop…………………1.2

15—Tokat…………………1.9

16—Gümüşhane…………..0.5

Toplam…...............……….733

Kaynak:Dünya Gazetesi

3--Fındık Verimlilik Mutlaka Sağlanmalı:

1--İstanbul Fındık ve Mamülleri İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Ufuk Özongun, 1.8 milyar dolar da gelir elde ettiklerini kaydetti.

1.1--Halen dünya fındık üretiminde Türkiye olarak söz sahibi olduklarını ifade eden Özongun, ancak bu durumun sürdürülebilir olması için fındık rekoltesinin artırılması gerektiğini vurguladı.

2—Fındıkta işleme tesisleri dünya seviyesinde, hatta daha da üzerinde. Fabrikalar artık fındıklarını Türkiye’de ürettiriyorlar.Türkiye’de ezme, un ve kavurma haline getirerek buradan ihracat yapılıyor.

2.1--Geçen yıl 740-750 bin tonluk rekolte, bu yıl 600- 700 bin ton civarında oluyor. Donlar, kısmi dökülmeler, kuraklıklar, bunlardan dolayı 600-700 bin tonu geçecek gibi gözükmüyor şu anda.”

3--Özongun, öncelikli olarak yaşlı ağaçların belli bir program dahilinde gençleştirilmesi gerektiğini bildirdi. Bunûn yanı sıra ağaç ve bahçe bakımında da eksiklikler olduğunu aktaran Özongun, yanlış gübreleme ve ilaçlamanın da verim artışını olumsuz etkilediğini söyledi.

3.1--Toprak analizlerinin yapılması gerektiğini vurgulayan Özongun, bunların sürdürülebilir projeler çerçevesinde yürütülmesi gerekmekte.

4--Başta Güney Amerika olmak üzere farklı bölgelerdeki ülkelerin fındık ekmeye başladığını anlatan Özongun, Türkiye’nin dönümden 100 kilogram ürün aldığını, buna karşın İtalya’nın 150, Şili ve Arjantin’in ise 300 kilogram fındık elde ettiğini vurguladı. Gürcistan ve Azerbaycan’da da fındık dikilmeye başlandığını ifade etti.

4.1--Bize alternatif yaratılmak için yeni bölgelerde fındık üretilmeye başlandı. Kendi üreticilerimizin bize rakip çıkarmak istemesinden, oradaki arazilerin daha verimli olmasından, maliyetlerin daha düşük olmasından ve Güney Yarımküre’de çoğunun olmasından dolayı destek verdiğini görüyoruz.

5--Türkiye’nin geçmişte dünya findik pazarının % 80’lerine hakim olduğunu anlatan Özongun, şu anda bu rakamın % 70-75’lere gerilediğini aktardı.

5.1--Özongun, “Bugün Gürcistan, Azerbaycan’da çıkan fındığın toplamı 70-80 bin ton kabuklu fındıktır. Yani Türkiye % 10’luk bir verim artışı yapsa Gürcistan ve Azerbaycan kadar fındık üretmiş olur.

5.2--Yani çok fazla bir şey yapması lazım değil. Sadece bahçelerin gençleştirilmesi ve arazi bölünmelerini engellemesi yeterli. Bunların uzun vadeli bir politikayla yapılması gerekiyor” diye konuştu.

6--Fındık fiyatlarının Hamburg’ta belirlendiğine dair kamuoyunun genelinde yanlış bir algının oluştuğunu belirten Özongun, “1900’lü yılların başında Hamburg ve Hollanda limanları önemli depolama limanlarıydı. Buralarda fiyat belirlenirdi. O yüzden sanki Hamburg’da borsa varmış gibi algı oluştu.

6.1--Bunların hiçbiri şu an faal değil. Fındık fiyatları artık dünya çikolata sanayisi ile Türkiye’deki ihracatçı fiyat mekanizmasını arz-talep dengesine göre belirleyen bir konuma göre belirlenmekte.

7—Yorum:Fındık tıpkı kuru üzüm-incir-kaysı gibi stratejik ürün.Bakanlığın verimliliğin artırılması için toprak analizi yaptırma zorunluluğu getirmesi –süre dahilinde bahçeleri gençleştirmek için teşvik vermesi-organik gübre kullanımın desteklenmesi konularında proje yürütmesi herhalde gerekli. 

Kaynak:Dünya Gazetesi

4--Fındık Üretimi ve Verimliliği:

1—Kaynak verilerinden yola çıkılarak hazırlanan 2000-2009 Yılları arası Türkiye fındık üretimi-üretim alanları ve verim Excel grafiği ile zamana bağlı grafiklerden çıkan yorumlar:

2—Üretim alanları zaman aralığında çok hafif bir doğrusalıkla artmıştır.

2.1—Üretim iklimin dalgalı yapısına bağlı olarak dalgalı bir değişim göstermekle beraber eğilim doğrusu üretimde gidişin hafif olarak arttığını göstermekte.

3—Verim yani Hektarda elde edilen fındığın ( kg/Ha) zamana bağlı olarak dalgalı olarak hafif bir eğimde azaldığını ortaya koymakta.

4—Sonuç olarak fındıkta üretim verimini artıracak bütün küresel ve yerel çözüm kümeleri –çözümler internet vs diğer kaynaklardan araştırılmalı ve bulunan çözümler önerilen uygulama planları olarak İnternet vs yayın ortamlarında yayınlanmalı-uygulamaları için tevsikler sağlanmalıdır.