Hastane Klimatizasyonu  Kriterleri:

1--Odalar arasındaki basınç farkı dengesi statik basınç, çok steril odadan az steril odaya doğru gidildikçe azalacak yönde olmalıdır.

2--Filtre edilmemiş havanın odaya girişi engellenmelidir.

3--Basınç Farkları % 12 ile 15 arasında olmalıdır.

4--Çok sık açılıp kapanan kapıların bulunduğu yerlerde ise hava kilidi dediğimiz çift kapı sistemi uygulanmalıdır.

5--Egzost hava panjurları ise tercihen çatı üzerinde bulunmalı ve etkin rüzgar yönü dikkate alınarak etrafa zarar vermeyecek, taze hava panjurundan uzak bir yerde bulunmalıdır. Yani odalardan aspire edilen kirli hava atış pancuru ile klima santrallerinin taze hava emiş panjuru birbirlerinden uzak olmalıdır. Burada rüzgarın yönü çok önemlidir, kirli hava mahalle gönderilen havaya karışmamalıdır.

6--Temiz oda içindeki menfezler HEPA filtre kutuları kolayca temizlenebilir olmalıdır.

7--Hastanelerde odaların kullanım amacına göre minimum taze hava ihtiyacı belirlenmiştir. Buna göre oda alanının metre karesi için 10 ila 30 m3/h arasında değişen bir hava ihtiyacı önerilebilir.

8-- 1. derece steril odalara hizmet veren klima santrallerinde ve egzoz fanında elektrik kesilmelerine karşı ve herhangi bir arıza oluşması durumunda ya da arızaya geçtiğinde otomatik olarak ikisi de devreden çıkmalıdır.

9--Karantina odaları; Bulaşıcı hastalık taşıyan hastaların tedavi süresince kalmaları için kullanılır. Oda dışına virüs ve bakteri yayılmasını engellemek için negatif basınç uygulanır.Kısaca içerideki basınç dışarıdan düşük olmalıdırki dışarı hava çıkışı olmasın-enfeksiyon dışarı kaçmasın

10--Binadaki hava akış yönleri daha temiz bölgeden kirli bölgelere doğru olmalı, yani;

1--Bekleme salonlarından bakım odalarına,

2--Koridorlardan hasta odalarına doğru.

3--Negatif basınç; besleme havasından %10-15 veya 90-85 m3/h fazla hava egzoz edilerek elde edilebilir.

11--Steril Odalar:

a)--1.sınıf steril odalar: Yüksek ve daha yüksek seviye de sterilite gerektiren odalar olup bunlar;

1--Ameliyathaneler,

2--Yoğun bakım ünitesi,

3--beyin ve açık kalp, Enfeksiyona hassas ve lösemi hastalarının tedavi odaları,

4--Ağır yanık tedavi odaları,

5--Steril malzemelerin depolandığı yerler,    

6--Ameliyathanelere bitişik yerler,

7--Ameliyathane koridorları, bitişik odalar ve ayılma odaları.,

b)--2.sınış steril odalar: Normal seviyede sterilite gerektiren odalar.

1--Hasta yatak odaları ve doğumhaneler,     

2--Endoskopi bölümü,

3--Röntgen tahsis odaları,

4--Pansuman odaları,

5--Muayene ve acil tedavi odaları,     

6--Sterilizasyon bölümü,

7--Laboratuarlar vb.

12--1.Sınıf temiz odalarda kullanılan filtreler

12.1--Class 1 (1.sınış) odalarda yüksek ve daha yüksek seviyede steriliteyi temin etmek için ise üç kademeli filtrasyon yapılmalıdır.

Birinci kademe filtreler (ön filtreler) EU4 sınışı ve veya daha iyisi.

Birinci kademe filtreler emiş tarafından ve taze hava girişinin hemen başlangıcına (klima santralini temiz tutmak amacıyla) yerleştirilmelidir.

12.2--ikinci kademe filtreler (Hassas şiltreler) EU7 sınıfı veya daha iyisi.

ikinci kademe filtreler, kanalların başlangıcından hemen önce basma tarafına kanal sistemini temiz tutmak amacıyla yerleştirilmelidir.

12.3--Üçüncü kademe filtreler (mutlak veya HEPA filtreler) Class S veya Class R filtreler. EU13-EU14

Üçüncü kademe filtre, basma taraşında hizmet edilecek odaya veya zona mümkün olduğunca yakın, ameliyathanelerde bir terminal içine yerleştirilmelidir.

12.4--2.sınıf (Class 2) odalarda kullanılan filtreler

2. sınıf odalarda, havada normal seviyedeki steriliteyi sağlamak için iki kademeli filtrasyon yapılmalıdır.

13--Havalandırma sistemine uygun seçilmeyen ve yüksek direnç yaratan hava filtresi, hava akışını engelleyerek hava hareketlerini ve havalandırma değişkenlerini etkiler. Ve son olarak, hava filtreleri katalogda belirtilen son dirence ulaştığında, değiştirilemezse hava akışı gene engellenebilir ve buda hava hareketlerini ve havalandırma değişkenlerini etkiler

13.1--Çoğu insan zamanın %60 ile 90’ını kapalı bir mekanda geçirmektedir. Bu oran incelendiğinde iç mekanlardaki havanın insan yaşamındaki etkileri ve olumsuzlukları ciddi bir şekilde incelenmelidir.

13.2--Yine yapılan bir araştırmaya göre kirli bir oda havası, tüm hastalıkların %50’sine ya sebep oluyor ya da kötüleştiriyor.

13.3--İnsan günde yaklaşık olarak 22.000 kez solunum yapmaktadır.Her soluk alımında 40.000 ila 70.000 adet partikül vücuda girer. Toz parçacıkları, virüsler için birer taşıyıcısıdır. Soluduğumuz havanın vücudumuza binlerce virüs girmesinde ne kadar önemli bir rol oynadığı bilinmektedir.

14--Hastanelerde hava filtrelerinin önemi:

14.1--Doğru seçilen ve düzenli bakımı yapılan yüksek verimli hava filtreleri ile yapılan filtrasyon, İç hava kalitesini-iHK’ni bozduğu bilinen kirleticilerin önemli oranda azalmasını sağlamaktadır. Uygun teknik değerlerde seçilip kullanılan filtreler havalandırma sisteminin dizayn değerlerinde çalışmasını sağlayacak ve iHK’ni etkileyen diğer değişkenlerinde olması gereken değerlerde kontrolünü sağlayacaktır.

14.2--İç hava kalitesini (iHK) bozan hava şiltreleri, serpantinleri, yoğuşma tavaları ve nemlendiriciler mikrobik üreme için ideal kaynaklar olmuştur. iyi takip edilmeyen ve zamanında değiştirilmeyen, yıpranmış hava filtreleri üzerinde üreyen mikroorganizmalar ve onların yan etkileri olacaktır.

15--Etkin bir havalandırma için, oda havası emiş ve beslemesi hava akışı odayı süpürecek şekilde ayarlanmalıdır. Böylece, oda içinde durgun bölgeler oluşmaması, emiş ve besleme arasında kısa devre oluşmasını da engelleyecektir.

15.1--Emiş menfezleri zemine yakın yerleştirilmeli ve emiş hızları yüksek tutulmalıdır.

15.2--Havanın emilebileceğinden çok daha uzağa “atılabileceğini” unutmamalıdır.

15.3--Hastaya yönlenebilecek direkt hava akımlarından kaçınılmalıdır.

15.4--Hava önce sağlık personelinin çalışacağı alandan, daha sonra enfeksiyon kaynağından geçecek şekilde emilmeli ve egzoz edilmelidir.

15.5--Genel hava akış biçimi sağlık personelinin hasta ile egzoz menfezi arasında kalmayacağı bir biçimde dizayn edilmelidir.

16--Steril odalar; enfeksiyonlara karşı bağışıklığı az olan hastalar (kemik iliği transferi, organ nakli, yanık ve kan kanseri hastaları) için kullanılır. Bakteri ve virüs girişini engellemek için pozitif basınç kullanılır

17--ASHRAE ve AIA, konfor ve koku kontrolü açısından hastane odalarında ve karantina bölümlerinde minimum 6 hava değişimi önermektedir.

18--Ameliyathaneler:

18.1--Ameliyathanelerde hiç olmazsa ameliyat masalarının üzerinde muhakkak bir laminer akış hava dağılımlı olması gerekmektedir.

18.2--Ameliyathanelerde besleme havasının tavandan verilmesi, eğzoz sisteminin ise yan duvarlardan/köşelerden tavan ve zemin kotuna yakın noktalardan karşılıklı olarak emiş yapılması partikül konsantrasyonu açısından en iyi sonuçları vermektedir.

18.3--Çalışma zamanlarının dışında ise sistem hiçbir zaman kapatılmamalı, ancak besleme havası ile egzoz havası debilerinin aynı oranda azaltılarak enerji ekonomisi moduna alınabilmelidir.

18.4--Ameliyathanede, oda basıncı çevresine göre pozitif değerde tutularak kontrolsüz havanın içeri girmesi engellenir. Bunun tersi de mümkündür. Örneğin tüberkülozlu hastaların bulunduğu bir odadaki basınç, çevresine göre daha düşük basınçta tutularak, odadan dışarıya mikrop gibi sakıncalı bir madde kaçması önlenmelidir.

18.5--Genel olarak ameliyathane odalarında kullanılacak yapı malzemelerinin toz ve mikrop tutmayacak, toz çıkarmayacak yüzeylere sahip olmaları ve dezenfeksiyon işlemi sırasında kimyasal tahribata uğramamaları gerekir.

18.6--Yer döşemesi olarak antistatik, antibakteriyel aşın-maya karşı yüksek mukavemete sahip kondüktiş PVC veya epoksi kaplama esaslı malzeme tercih edilmelidir. Gerekmesi halinde ayrıca topraklama da istenebilir.

18.7--Duvar malzemesi olarak toz çıkarması ve derz yerlerinde bakteri üretmesinden dolayı seramik tercih edilmemelidir.

18.8--Ameliyathane kapıları sürmeli, ayak ve diz darbesi ile açılabilen ancak manuel olarak da çalışabilecek yapıda olmalıdır. Kapılar ameliyathane iç malzemesi ile aynı malzemeden olmalıdır. Kapılar 2 saat yangına dayanıklı olmalıdır. Kapıların üzerinde gözetleme camı konulabilir.

18.9--Ameliyathanelerde kullanılan havanın en az % 50’si taze hava olmalıdır. Kullanılan anestezik gazların tahliyesi için özel sistem kullanılmalıdır. Klima santralinin taze hava emiş kısmında elektrik kumandalı damper konmalıdır. Elektrik kesildiğinde ya da sistemde arıza oluştuğunda damperler otomatik olarak kanalı kapatmalı ve dışarıdan hava girişini engellemelidir.

18.10--Dönüş menfezleri üzerinde özellikle ameliyathanelerde görülen elyaf havlarını tutmak için paslanmaz tel filtre bulunmalıdır ve bunlar kolayca çıkartılıp temizlenebilmelidir.

19--Klima santrali içerisindeki önemli bir konuda nemlendirme konusudur. Sulu nemlendirme kesinlikle yapılmamalıdır. Çünkü nemlendirme fıskiyeleri bakterilerin üremesi ve çoğalması için ideal bir ortamdır. Bunların yerine doymuş buhar sıcaklığının çok az üzerinde kızgın buhar kullanılması önerilmektedir.

20--Hava kanalları paslanmaz, galvaniz veya benzeri saçlardan mümkün olduğu kadar kısa ve yüzeyleri düzgün olacak şekilde imal edilmiş olmalıdır. Klima sisteminde menfez, anemostat, filtre kutu bağlantılarında kullanılacak fleksıbıl boru 1,5 - 2 metreyi geçmemelidir. Eğer mümkünse flexibil kanalın boyu 50 cm’yi geçmemelidir. Çünkü ne kadar kısa olursa kanal içerisinde oluşacak partikül miktarı o kadar az olacaktır

18--Filtrelerin tuttuğu partikül çapları

Partikül Boyutu                      Filtre Sınırları

30-10 µm……………………..EU1 - EU3

10-5   µm…………………………EU4

5-3     µm………………………..EU5

3-1     µm……………………..EU6 - EU8

1-0.5  µm………………………..EU9

0.5-0.01 µm………………….EU13, EU14