MAKALELER / İklim Değişimi Okyanusları İstikrarlı-Atmosferi İstikrarsız Yapıyor





İklim Değişimi Okyanusları İstikrarlı-Atmosferi İstikrarsız Yapıyor:

 

1--İklim Değişimi Okyanuslardaki tabakalanmayı tetikliyor.

 

1.1--Denizler, iklim sistemi için önemli bir tampon oluşturur, çünkü önemli ölçüde sıcaklık ve karbondioksit soğurarak insan eliyle yapılan sera gazı etkisini dengeler.

 

1.2--Fakat bunun denizler için de bir sonucu var: Isınır, denizden yayılan sıcaklık dalgaları artar ve sudaki oksijen oranı düşerek, asitleşmeye başlar.

 

1.3--Eriyen buzul suları denizlerin kimyasını bozar ve Kuzey Atlantik akıntısı gibi deniz akıntılarını zayıflatır.

 

1.4--Şimdi ise iklim değişiminin okyanuslar üzerindeki yeni bir etkisi daha ortaya çıktı: Deniz suyunun tabakalaşması ölçülebilir oranda arttı.

 

1.4.1--Normalde denizlerdeki su her yerde aynı şekilde dağılım göstermek yerine tabakalar üstte sıcak ve az tuzluluktaki su, altta soğuk ve tuzlu dip suyu bulunur.Bu tabakaların arasında ise sınırlı bir su alışverişi yer alır.

 

1.5--Bu genelde kuvvetli rüzgarda veya yüzey sıcaklığının düştüğü kış aylarında meydana gelir.

 

2--Çin Bilimler Akademisi’nden Guancheng Li ve ekibi şimdi 2000 metreye kadar uzanan su sıcaklığı ve tuz oranıyla ilgili yeni ölçüm verilerini dahil ettiler.

 

2.1--Ayrıca suda çözünen azot ölçümleriyle de tabakalanma hakkında dolaylı bilgi almak için yararlandılar. Tüm bunların dışında veri boşluklarını fiziksel ilkeler bazında kapatabilen bir bilgisayar modeli de kullanıldı.

 

3--Sonuçlara göre, okyanuslardaki tabakalanma halihazırdaki modellerin gösterdiklerinden çok daha hızlı şekilde sabit hale geliyor.

 

4--Tabakalanma 1960 yılından bu yana ortalama olarak % 5,3 oranında arttı, bu aşağı yukarı her 10 ı yılda bir % 0,9 oranında bir artış demek.

 

5--Bu değişim özellikle de dört büyük deniz havzasında izlenebiliyor. En yüksek oran Güney Okyanus’ta, bunu ise Pasifik, Atlantik ve Hint Okyanusu takip ediyor.

 

6--Bu değişim Orta ve daha yüksek enlemlerde ise 500 metrenin altındaki suda tespit edildi.

 

6.1--Gözlemlenen değişimlerin % 97’si okyanuslardaki tabakalanmaya uzanıyor.

 

7--Küresel ısınma atmosferi istikrarsız hale getirirken, okyanusları daha istikrarlı hale getiriyor.

 

7.1--Yüzeye yakın su daha çabuk ısındığı için de tabakalaşma istikrarlı hale geliyor diyor araştırmacılar.

 

8--Bu gelişme okyanusların daha az sıcaklık ve karbondioksit soğurmasına yol açacak ve tropikal fırtınaları da etkileyecek.

 

9--Ayrıca deniz suyunun yeterli miktarda karışmaması çözünmüş oksijen dağılımını da engelleyeceği için deniz diplerinde oksijen fakiri “ölü bölgelerin” çoğalmasına da neden olabilir diyor uzmanlar.


Kaynak:HBT-Increasing ocean stratification över the past half-century, Nature Climate Change, 28.09.2020.

 




Makalenin İzlenme Sayısı : 341

Eklenme Tarihi : 15.11.2020

Önceki sayfaya geri dön.