Küresel Isınmanın Hızlanmasına
Asfalt-Zift Kaynakları Neden Olabilir:
Havadaki
Organik Kirleticilerin %80 Fosil Yakıtlardan Değil-Asfalttan Olabilir:
1—Yapılan
bir bilimsel çalışmaya göre Asfalt sanılandan daha fazla zararlı madde yayıyor
2--Yollarda,
kaldırımlarda hatta çatılarda bile kullanılan asfalt, sıcakken yumuşaktır ve
mıcırların petrol türevli zift ile karıştırılmasıyla elde edilir.
2.1--Uzun
bir süredir asfaltın özellikle de ısıtılması sırasında aralarında uçucu organik
maddelerin de bulunduran gazları ve havada asılı parçacıkları yaydığı
bilinmektedir.
2.2--Bu
hidrokarbür bileşimleri yere yakın ozonun oluşumunu ve ikincil organik
aerosolleri tetikleyebiliyorlar.
2.3—Organik
aerosoller çapları en fazla 2,5 mikrometre olan ultra ince
toz
partiküllerini oluştururlar.
3--Araştırmacılar
asfalttan ne miktarda uçucu hidrokarbürün ve ikincil organik aerosolün
yayıldığını öğrenmek için farklı testler yaptılar.
3.1--Yale
Üniversitesi’nde Peeyush Khare yönetiminde çalışan araştırmacılar, laboratuvar
deneylerinde yol asfalt örneklerini ilk önce 40 ila 200 derece sıcaklıktaki
kuvars boru odacığına yerleştirdiler.
3.2--Bu
sıcaklıklar asfaltın yoğun güneş altında sokaklara döküldüğünde sahip olduğu
sıcaklıkla aynı.
3.3--Araştırmacılar
ayrıca güneş ışınının termal etkisinin asfalttaki buharlaşmayı teşvik edip
etmeyeceğini de test ettiler.
3.3.1--Bunun
için de UVA ve UVB ışınlı 75 W güneş spektral lambası kullandılar.
3.4--Deneyler
sırasında ortaya çıkan buharların madde oranları, her şeyden önce iyon
kromatografı kullanılarak belirlendi.
3.5--Uzmanlar
asfalttaki organik kirletici maddelerin sıcaklığın 40 ila 60 dereceye
yükselmesiyle iki misli buharlaştığını buldular.
3.6--Daha
yüksek uçucu hidrokarbon emisyonları ise, ikincil organik aerosolllerin yani
ultra ince tozların oluşma potansiyelini artırıyor.
3.7--Fakat
sıcaklık tek faktör değil. UV ışınlarının da asfalt emisyonları üzerinde önemli
etkisi var.
3.8--Testler
kuvvetli bir güneş patlamasının, toplam emisyonu yaklaşık olarak % 300
artırdığını gösteriyor.
3.9--Bu
da asfalt emisyonlarının özellikle de yüksek sıcaklıklarda ve yüksek güneş
ışını karşısında ikincil aerosol oluşum için önemli bir kaynak olduğu
söylenebilir.
3.10--Araştırmacılara
göre örneğin Los Angeles’deki organik aerosollerin % 70 ila 80’i fosil
yakıtların yakılmasıyla değil asfalt gibi diğer kaynaklara uzanıyor.
4—Yorum:
1—Havada
bulunan Aerosollerin dünyayı soğuttuğu üzerine bir yaklaşım sözkonusu.Ancak küresel
ısınma dahada ilerlemekte.Sera gazlarının ısıtma etkisi belirli .O zaman bu
ısınmanın nedeni sadece sera gazı konsntrasyonundaki artış mı.
1.1--Bu
nedenle şöyle bir tez ileri sürdürülebilir.Havadki en yoğun sera gazı olan su
buharı (%30-%70)nın çekirdeği olarak rol alan aerosol oranı arttıkça küresel
ısınma hızı daha da artmakta.Zira bu çekirdekler yağış olarak düşmediği için
atmosferdeki su buharı oranı artmakta.
1.2—Sonuç
olarak yollardaki ve çatılardaki asfatlttan kaynaklı organik aerosoller küresel
ısınmayı daha da hızlandırmakta.
1.3—Sonuç
olarak Bu tez kanıtlanırsa yapılacak tek şey yollara asfalt yerine
(beton-kauçuk-kiremit vs sermek-çatılarda zift esaslı membranları yasaklamak
bunun yerine beyaz kiremit ve beton çatı yaptırmak olabilir.
1.3.1—Öte
yandan Hidrojenli otomobillerin yaygınlaşması atmosferde ciddi anlamda su
buharı yoğunluğunu artırarak küresel ısınmayı daha da hızlandırabilir mi.
Kaynak:HBT-Asphalt-related
emissions are a maior missing nontraditional source of secondarv organic
aerosol precursors. Science Advances. 2.09.2020.