Elektrikli Sistem ve Cihazlarında Enerji Tasarrufu:

1--İç Aydınlanma Sistemlerinde Enerjisi Tasarrufu:

1—Aydınlatma Enerjisi tasarrufunda , Elektronik dimmerleme üniteleri ile aydınlık düzeyinin sürekli kontrol edildiği sistemler ile Flüoresan lambalar  (komple flüoresan dahil ) %1 e kadar dimm (karartma ) edilerek Anahtarlarla kademeli olarak kontrol edilebilir.

2—Aydınlatma kontrolünde ,Zaman anahtarlı zamanlayıcılar, hareket algılayıcı sensörler, gün ışığı dedektörleri, bilgisayarlı kumanda gibi çeşitleri vardır.

3--Pasif infared,aktif infrared, dedektörler-Fotoselli lambalar  ,ortamın saçtığı kızıl ötesi (infared )ışınları algılar.Ortamda cismin(insan vs) hareket etmesi ile kızılötesi ışığın ortamdaki yoğunluğu değişir ve ortamdaki değişim ile sensör zaman saatine bağlı olarak çalışmaya başlar.

4—Fotoselli lambalar,  Bina girişlerinde, çocuk odası, kömürlük,kiler, tavan arası,koridor, banyo,tuvalet, lavabo, bahçe, garaj, bekçi kulübesi,telefon kulübesi,tüp geçit,otomatik para çekme makinesi,soyunma kabinleri vb. kullanılabilir.

5--Gün ışığı kontrol sistemlerinde uzayın aydınlığını ölçecek bir fotosele ihtiyaç olup,bunların montaji ile gün ışığından azami yararlanılabilir.Ortamda uzayın aydınlığının ölçülüp-Aydınlatmanın istenen lüx değerine getirilmesi,elektronik dimmerlemeye bağlı aydınlatma sistemleri ile mümkündür.

2--Sanayide Elektrik Enerjisi Tasarrufu:

1—Elektrik enerjisi kullanımı Dünyada %29, batı Avrupa da %37,Türkiye de ise %23 tür

2—Enerji yoğunluğu İngiltere de 292 kwh ,Almanya da 310 kwh,İtalya da 312 kwh,ispanya da 352 kwh,ABD nde 541 kwh, Türkiye de 9058 kwh,kanada da 1086 kwh,

3—Türkiye de sanayi gelişmiş ülkeler ortalamasının üç katı yani çok yoğun enerji tüketen bir yapıya sahiptir.

4--Enerji yoğunluğu yüksekliğinin bir diğer anlamı,Katma değerli düşük fakat tükettiği enerji büyük olan demir çelik,alüminyum,çimento, kağıt gibi kesimlerin ağırlıkta olmasıdır.

5—Elektrik Enerjisi tasarrufunda , transformatörlerde ve elektrik motorlarında verim arttırılarak yapılabilir.

5.1--Elektrik motorlarında hız ayarı, yolverme ve frenleme ile gerçekleştirilen enerji tasarrufu sözkonusu obilir.

5.2—Transformatörlerde enerji kaybı,demir ve bakır kayıplarına vede bu kayıpların oranına bağlıdır.

5.3—Transformatör kayıplarına karşı çözüm olarak Eski transformatörler yerine yüksek verimli yeni transformatörlerin veya küçük transformatör yerine büyük transformatör alınması düşünülebilir.

5.4- Yangın tehlikesi olan yerlerde kuru tip transformatörler yeğlenmelidir.

5—Transformatörlerde kayıp güç veya enerjinin dış çevreye ısı olarak taşınması zorunludur.

5.1--1000 MVA’lık bir transformatör %80 verimle çalışsaydı, 200 MW kayıp gücünü çevreye iletir.

6--Büyük transformatörlerde verim %99,5 i geçer. Transformatörler büyüdükçe verim yükselmektedir.

7--Transformatör kayıpları magnetik devredeki demir ve sargılardaki  bakır kayıplardan oluşur.

8--Demir kayıpları piyasaya yeni çıkan biçimsiz (amorf) saclar ile büyük ölçüde düşürülebilmektedir.

9--Sargı kayıplarını sıfıra indirgeyebilmek için süper iletkenli transformatörler geliştirilmektedir.

2.1--Asenkron motorlarda verim:

1—Bu motorlarda , verim,güç katsayısı ve işletme güvenliğinin yüksektir.

2—Bir asenkron motorun ,Aşırı büyük seçilmesi fiyat,  verim, güç katsayısı , hat kayıplarını artırır.

3--Bir asenkron motorun aşırı büyük seçilip seçilmediği çok kolay bir yöntemle saptanabilir.

4--Bunun için bir pensampermetre ile hat akınını ölçmek ve motor plakasında yazılı boyutlama değeri ile karşılaştırmak yeterlidir.

5--Güç katsayısını ölçmek ve uygun güçlü motorun güç katsayısını bir katalogdan bulmak gerekir .

6--Ortalama verimin ve güç katsayısının çok azaldığı durumda; motor üçgen bağlama için yapılmışsa yani plakasında üçgen işareti varsa, düşük yükte yıldız bağlamaya geçilebilir. Ve bu yoldan üçgen bağlamaya geçiş unutulmamalıdır.

7--Pratikte motoru durdurmak çok kez daha ekonomik olmaktadır.

8 –Isı ve enerji kaybı oluşturduğu için sık dur kalk yapılması çok sakıncalıdır.

9 – yıldız üçgen yolverme ancak yolvermeyi yumuşatmak için kullanılmalıdır.

10-Yeni tüketim cihazları devreye alındığında,tesise yeni kondansatör güçleri eklenmesi unutulmamalıdır.

11--Yüksek verimli asenkron motorlar uygulaması giderek yaygınlık kazanmakta.

12--Almanya da uygulamaya sokulan hız kontrol üniteleri ve yüksek verimli motor kullanılması ile enerji tasarrufu uygulamalarında , bir elektrik motorunda yaklaşık %40 enerji tasarrufu sağlanmakta.İnvertereler-hız kontrol üniteleri tüm motorların %30 unda kullanılmaktadır .

13--Bir ülkenin ürettiği elektrik enerjinsin yaklaşık %90 ı elektrikli tahriklerde tüketilmektedir.

Bu Oranın yaklaşık 2/3 ü fan ve pompalarda kullanılmaktadır.

2.2—Motorlarda devir hızını ayarlamak suretiyle enerji tasarrufu

14.1--fan ve pompa uygulamalarında motorların hız ayarı için geliştirilen kontrolörlerin en önemlisi frekans kontrollü hız kontrol üniteleridir. Frekans konvertörleri tek veya üç fazlı bir şebekeden beslendiği takdirde frekansı ayarlanabilen üç fazlı gerilimler üretir.

14.2-- Motor sürekli anma devri olan 1485 d/d hızda dönerken,Debi kontrolu için Frekans konvertörü kullanılması durumunda motor devri ayarlanacak ve önemli ölçüde enerji tasarrufu sağlanacaktır.Motorda inverter ile her an devir ayarı yapılarak pompa istenen basınç değerinde çalıştırılacak ve ciddi enerji tasarrufu sağlanacaktır.

14.3--Su soğutmalı Çillerler hava soğutmalı olanlara nazaran %20 daha verimli olarak en verimli Çillerlerdir.

14.3.1—Verimi artırmak için Kondenser  suyu pompasına takılan inverter ile , Çillere giden suyu optimum debide gönderilir ayrıca sistem de debinin çok fazla olmaması için kısma vanası ile dengelenir.

14.3.2--kondenser  suyunun sıcaklığı ne kadar düşük ise tasarım limitleri içinde çillerin verimliliği o derece yüksek olur. Debi kondenserin tasarım noktasındaki debi değeri inverter ile belli aralıkta sağlanır.