Epilepsi Hastaları İçin
Akıllı Bileklik Çalışması:
1--Diyarbakır Dicle
Üniversitesi (DÜ) akademisyenleri tarafından, epilepsi hastalarını nöbet
geçirmeden önce uyaran akıllı bileklik ve yazılım geliştirildi.
1.1--Dicle Üniversitesi
TEKNOKENT bünyesinde faaliyet yürüten Sağtek firması, 3 yıl önce TÜBİTAK
desteği ile başlatılan projede, IOT teknolojisi kullanarak akıllı bileklik
üretti.
1.2--Özellikle ailelerin, bu
durumdaki çocuklarını okula gönderme ve dışarıya çıkarma konusunda endişe
yaşadığını dile getiren Akıl, "Epilepsi hastaları yalancı nöbetler
geçirebiliyor ve bu yalancı nöbetlerle ilaç dozları artıyor. İlaç dozları
artınca yan etkileri de artıyor. Eğer gerçek nöbetle yalancı nöbeti ayıracak
bir sistem bulursanız ilacı azaltmış olursunuz" dedi.
2--Hastaların nöbet
geçireceğini önceden tahmin edebilmesinin önemine değinen Akıl, şöyle konuştu:
2.1--"Bu bileklikte
veriler yapay zeka ile işlenerek, epilepsi hastalarının geçirdikleri nöbetler
ayrıştırılıyor ve kriz gelmeden 180 saniye öncesine kadar erken uyarı alarmı
oluşturuluyor. Bu sayede hastanın bulunduğu yerde kendini güvenli bir pozisyona
alması sağlanıyor.
2.2--Ürün epilepsi
hastalığının teşhis ve takip aşamasında hasta doktor arasında güvenli bilgi
paylaşımı da sağlayacak. Kullanılacak ilaç dozları ile etkin hasta takibi
yapılmasına imkan sunacak."
2.3--"Epilepsi hastaları
asker olamıyor, ehliyet alamıyor, bir sürü sosyal maliyeti oluyor" diyen
Akıl, yalancı nöbetlerle epilepsi tanısı alıp yıllarca tedavi alan hastaların
varlığına işaret ederek, şunları kaydetti:
2.4--"Bu bileklik
sayesinde bunların çoğu kalkacak. Bu bilekliğin hem ekonomiye hem de hasta
sağlığına büyük katkı yapacağını düşünüyoruz. Hiçbir yalancı nöbetin aynı
sarsıntıyı yapmadığını kaydettik ve bunu şimdi bir sistem haline getirerek
insanların hizmetine sunduk. Buna benzer bir sisteme de literatürde
rastlamadık."
3--DÜ Kardiyoloji Bölümü
Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mehmet Ata Akıl ise ilk başta 30 saniyelik bir erken
tespitin kendileri için yeterli olacağını düşündüklerini ama gelinen noktada 3
dakikaya yakın erken epilepsi tanısını kalp hızı değişkenliğiyle tespit
edebildiklerini anlattı.
3.1--Akıllı bilekliğin hem
hastaların tespitinde hem de ailelerini uyarma noktasında ciddi katkı
sunacağını düşündüklerine işaret eden Akıl, "Bu bize tanı koyma kolaylığı
sağlayacak. Ayrıca tanı konulan hastalarda herhangi bir kaza ve sakatlanmaya
engel olmasını planlıyoruz" ifadelerini kullandı.
3.2--Projede görev alan Dr.
Yasin Sönmez, 3 yıl önce bir fikirle başlayan epilepsi hastaları için yapay
zeka destekli nöbet uyarı cihaz ve yazılım projesinin bugün ilk prototiplerinde
yapılan testlerin başarılı sonuçlandığını vurguladı.
4—Yorum:
1—EEG veya bilek elektrik
akımı analizi ile epilepsi vs hastalıklarda krizi teşhis etmek ciddi bir
çalışma.Bilekliğin rutine girmesiyle bir çok hastanın hayatını kolaylaştıracağı
açık.
2—Hasta gruplarında Yüksek
Lisans veya doktora çalışması olarak EEG
nin kaotik analizi-fraktal boyut-faz uzayı çizimi gibi çalışmaların yapılması
önemli.Örneğin çeşitli akıl hastalıklarında fraktal boyut yada faz uzayıları
farklı olabilir.Bu ise teşhis anlamına gelebilir.
2.1—Herhangibir sağlık
Krizi(EEG-EKG) veya Deprem vs öncesi fraktal boyut tıpkı deprem dalgaları gibi
hızla lineere gidebilir.Bu çlışmaların mevcut veri setleriyle yapılması-kısaca
kaotik analizlerin hastalıklara göre EEG ve EKG veri setleri ve sismolojik
kayıtlar için yapılması oldukça önemli.
Kaynak: https://tr.sputniknews.com/