Plastik Atık Su Borularında Ses İzolasyonu Tekniği:

1--Evsel ve endüstriyel atık sular ve yağmur sularının drenajlarında kullanılan borularından, beklenilen en önemli özelliklerden birisi ses yalıtımıdır.

2--Evsel ve endüstriyel atık sular ve yağmur drenajlarında kullanılan borulardan beklentiler konfor ve güvenliğe paralel olarak artmıştır. 

2.1--Bunlar; yeterli fiziki gövde direnci-darbe dayanımı, ısıl farklara dayanım, yangına karşı davranışı, geri dönüşüm ve çevre değerleri, asit ve baz nitelikli diğer atıklara dayanım ve ses izolasyonudur.

3—Atık su borularında Suyun ve içindeki katı partiküllerin boru duvarına sürekli çarpması fiziksel sesin kaynağıdır. 

3.1--Su çarpması boru içinde anlık titreşimleri oluşturur ve boru duvarına sirayet eder. Güçlü titreşimlerin oluşma yeri özellikle bağlantı yerlerindeki katlanmalar ve bilhassa kıvrımlı bölgelerdir.

3.1—Çamaşır makinesi gibi cihazlarda yıkama, pompalama ve durulama esnasında meydana gelen gürültü bu lıkırdıyı bastırır. Kendisini hava sesi olarak yenilemiş olan lıkırdı, boru duva rının titreşmesine neden olur. Sonuçta indirekt fiziksel bir ses oluşur ve bu da direkt fiziksel sesi bastırır.

4- Yeni Geliştirilen 3 Katlı Borular İle Tek Katlı Boruların Ses Değerleri

4.1--Tek katlı borular da ses izolasyonunu sağ lamak için çeşitli yöntemler kullanılır. Bunlardan en çok bilinenleri,

1-- et kalınlığının arttırılması, 

2-- yoğunluğun artırılması (baryum sülfat gibi ağır mineral kullanımı), 

3--kompozit malzeme kullanımı şeklindedir.

4.2-- Tek katlı borular da Katı mineral dolguların oranı daha düşürülmesi için, ya et kalınlıkları  arttığı için elastikiyet düşmekte ve malzemenin çok fazla artırılması ya da yoğunluğun yükseltilmesine bağlı olarak kırılganlığı fazlalaşmaktadır. 

4.2.1--Bu çözümler miktar ve fayda sağlarken bir noktadan sonra yetersiz kalmaktadır.

4.2--Yukarıda sayılan veya benzeri çalışmalar sonucunda atık su boruları ses izolasyonunda belli bir mesafe kat edilmiş ve 20-27 dB ses düşümü değerlerine  ulaşılmıştır. Burada değerlendirmeye tabii tutulan borular, mineral dolgulu PP ve PVC türevi borulardır.

6-- Porolenli 3 Kat Boru geleneksel ikamet amaçlı binalarda en yüksek ses yalıtımını garanti etmekte ve evlerde en yüksek konforu sağlamaktadır. Orta tabakada bulunan Porolen mineral birinci sınıf ses yalıtımı özelliğini vermede en önemli rolü oynamaktadır. 

6.1--Bu taşıyıcı tabaka boruya aynı zamanda rijidlik ve dayanıklılık sağlamaktadır.

7--3 katlı malzeme tekniği ile üretilen ve ses düzeyini 12 dB’ye düşürülebilen borularda kesit:

7.1- İç Tabaka: Tamamı ile pü rüzsüz bir iç yüzeye ve çok iyi hidrolik özelliklere sahiptir. 95 °C sıcaklığa dayanabilmektedir. Kimyasal direnci herhangi bir korozyon ve iç kireçlenmeyi önlemektedir.

7.2-Porolen Orta Tabaka: Bu tabaka şok dalgalarını hafifletir ve titreşimleri emer. Yumuşak bir yastık duvar etkisi görür. Esas fonksiyonu titreşimleri emmektir. Ses yalıtımı en fazla bu tabakada yapılır.

7.3-Dış Tabaka: Bu tabaka iç ve orta tabakayı koruyucu özelliğinden başka boruya sağlamlık, sertlik ve stabilite sağlar. Ayrıca dış darbeleri emme özelliği vardır.

7.4--Bu üç tabaka bir araya gelerek sıcak suya karşı direnci, kimyasal dayanımı, yük ve darbe dayanımını garanti etmektedir. 

7.4.1--Kullanım alanları oldukça geniştir. Borular, ek parçalar ve sızdırmazlık elemanları pH 2’den pH 12’ye kadar kimyasal atık sulara dirençli dir ve 95 °C sıcaklığa kadar kullanılabilmek tedir.

7.5--Bu borular Müstakil binalarda, iş merkezleri ve yüksek binalarda, endüstriyel yapılarda, asit, ısı ve fiziki yük olan ekstra işlerde, kullanılabilmektedir.

7.6--Sonuç olarak, Porolenli 3 Kat Teknolojisiyle üretilen borular, ses yalıtımı gerektiren odalarda ihtiyaç duyulan en zor şartları karşılayabilmekte ve titreşim söndürmede ulaşılabilecek en iyi değeri vermektedir.

8--Maliyet açısından değerlendirildiğinde, 20-22 dB’deki aynı ses düzeyinde, tek katlı mineral katkılı boruların boru fiyatı 100 birim iken, üç katlı normal mineral katkılı (porolen) borular fiyatı 35 birim olmaktadır. 

8.1--Başka bir deyişle aynı ses düzeyinde üç katlı porolen borular, tek katlı mineral katkılı borulardan yaklaşık üç kat daha ucuz olmaktadır.

8.2.1--3 katlı ekstra mineral katkı lı (porolen) boruların fiyatı 80-100 birim olmasına rağmen ses düzeyi 12 dB olmakta.

8.2--Meskenlerde ve diğer binalardaki atık su sistemlerinde kullanılan Mineral dolgulu plastik borular ile yeni geliştirilen 3 katlı ve ses izolasyonlu mineral dolgulu borular için ;  

tek kompenetli borularda ses düzeyi 25 dB’e düşürülebilirken 

üç katlı borularda ses düzeyi 12 dB olmaktadır.

Kaynakça:Plastik Atık Su Borularında Ses İzolasyonu Tekniğinde Yeni Gelişmeler-Muhsin Doğan-Tesisat Mühendisliği / Ocak-Şubat 2004