Motor Araştırmaları--Ateşleme avansının Motor Performansına Etkisi:

1—Benzinli motorlarda motor çalışma parametrelerinin en önemlilerinden birisi ateşleme avansıdır.

2--Motor performansı üzerinde çok ciddi etkiye sahip olan ateşleme avansı, buji tarafından yakıt-hava karışımı tutuşturulduğu noktada krank milinin üst ölü noktaya kadar olan açısı şeklinde tanımlanabilir.

3--Motorlarda maksimum güç ve momenti üretebilmek için yanmanın ÜÖN’dan bir süre önce başlatılması gerekmektedir.

3.1--Ancak bu noktanın optimum olması önemlidir. Şayet ateşleme çok geciktirilirse, çevrim esnasında tüm basınçlar düştüğü için sıkıştırma stroğunda piston tarafından yapılan iş azalmasına rağmen genişleme stroğunda piston üzerinde yapılan iş de azalır.

4--Ayrıca, genişleme stroğunun sonunda, yanmanın tamamlanmaması riski artar ve egzoz valfi aşırı ısınabilir . Buna karşılık, geç ateşleme NOx emisyonunu azaltacak, aynı zamanda vuruntulu çalışma durumundan da uzaklaştıracaktır.

5--Geciktirilmiş ateşleme zamanı durumunda hidrokarbon emisyonları azalmaktadır.

5.1--Bu sebeplerden dolayı soğukta çalışma durumunda ortaya çıkan hidrokarbon emisyonlarını azaltmak için uygun bir şekilde ateşleme zamanı geciktirilebilir.

6--Fakir şartlarda geciktirilmiş ateşleme zamanı ile çalışılması durumunda motor emisyonlarının yüzde 50 azaltılabilmektedir.

7--Geciktirilmiş ateşlemenin iki önemli dezavantajı bulunmaktadır.

7.1--verimde açık bir şekilde düşüş gözlenmesi,

7.2-- çevrimler arasında indike ortalama efektif basınçta salınımların artması ve motorun titreşimli çalışmasıdır

8--erken ateşleme durumunda pik basınç ve sıcaklık vuruntuya sebep olabilir.

9--ateşleme çok erken yapılırsa sıkıştırma stroğunun sonunda aşırı basınç artışı gözlenir ve güç düşer.

9—Kaynakça tarafından yapılan çalışmada, oluşturulan iki alanlı termodinamik çevrim modeli kullanılarak ateşleme avansının silindir içi basınç değişimine ve indike motor performans parametrelerine etkisi incelenmiş olup  Çalışma sonucunda optimum noktadan geç veya erken ateşleme yapılması durumunda, motor performans parametreleri üzerindeki olumsuz değişimler incelenmiştir.Buna göre:

9.1--Çalışmaya göre ateşleme zamanı erkene alındıkça maksimum silindir basıncı artmış, ancak şekil silindir basıncı grafiğinin altında kalan alan ile gösterilen iş azalmıştır.

9.1.1--Erken tutuşma zamanı değerlerinde çalışıldığı durumlarda maksimum silindir basıncı değerleri ÜÖN’ya yaklaşmış, sıkıştırma stroğunda piston üzerinde yapılan iş artarak ÜÖN’da negatif iş artmıştır.

9.2-- Geciktirilmiş ateşleme zamanları ise silindir basıncını düşürerek motor çıkış gücünde azalmaya sebep olmuştur.

9.3--Maksimum yanmış ve yanmamış gaz sıcaklıkları erken ateşleme zamanı değerlerinde artmış, ancak genişleme stroğu sonunda ve egzoz zamanında yanmış gaz sıcaklıkları azalmıştır.

9.4--ateşleme zamanı geciktirildikçe krank açısı cinsinden sıkıştırma stroğu uzayacağından, yanmış gaz sıcaklığının başlangıç değerinde artış gözlenmektedir.

9.5--optimum ateşleme zamanı bu gaz kelebeği açıklık oranı için 25 civarındadır.

9.6--Erken veya geç ateşleme zamanı çalışılması durumunda indike güç, ortalama efektif basınç, termal verim ve iş değerleri azalmakta ve indike yakıt tüketimi değeri artmaktadır.

9.7--Geç ateşleme zamanı ile çalışılması durumunda ateşleme zamanının motor karakteristikleri üzerinde etkisi, erken ateşleme zamanı ile çalışılması durumundan daha etkin olarak gözlenmiştir. Bu durumun sebebi olarak, ateşleme zamanının geciktirilmesi sonucu silindir basıncındaki aşırı düşüş olarak düşünülmektedir.

Kaynakça: Ateşleme avansının silindir içi basınç değişimine etkilerinin çevrim modeli ile incelenmesi--M. Akif CEVİZ, Fikret YÜKSEL--Atatürk Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Makine Mühendisliği Bölümü