Ay Yüzeyindeki Radyasyon Çinliler
Tarafından İlk Defa Ölçüldü:
1--Ay’a insanlı araç
göndermeyi planlayan ülke sayısı yıldan yıla artıyor. Ancak insanları Ay
yüzeyinde ne tür potansiyel tehlikelerin beklediği henüz net olarak bilinmiyor.
Bunların başında radyasyon düzeyi de geliyor. Bugüne kadar Ay’a gönderilen
misyonlardan elde edilen veriler bu konuda ayrıntılı bilgi içermiyor.
1.1--Söz konusu olan, kozmik
radyasyonun ay toprağı ile etkileşiminden kaynaklanan nötron ve gama
ışınlarının yanı sıra, galaktik kozmik ışınlar ve güneş parçacıklarının
düzensiz emisyonları.
1.2--Galaktik kozmik ışınlara
uzun süre maruz kalmanın, katarakt, kanser ve merkezi sinir sisteminin
dejeneratif hastalıkları dahil sağlık sorunlarına neden olduğu biliniyor. Güneş
parçacıkları söz konusu olduğunda ise kısa süreli etki bile yeterli.
2--Science Advances dergisinde
yayınlanan araştırmaya göre, bilim insanları, Ay yüzeyindeki günlük radyasyon
dozunu belirlemek için, 2019’da Ay’da faaliyet gösteren Çin robotik iniş takımı
ve keşif aracı Chang’e 4’den alınan veriler esas alınarak hesaplama yapıldı.
2.1--Bilim insanları, ayda
günlük iyonlaştırıcı radyasyon dozunun ortalama 1369 microsievert olduğunu
belirledi ki, bu da Uluslararası Uzay İstasyonu’ndaki dozdan 2.6 kat daha
fazla.
2.2--Çin Bilimler Akademisi
Ulusal Uzay Merkezi’nin bilim insanları ekibinde yer alan ve Almanya’nın Keele Üniversitesi
Deneysel ve Uygulamalı Fizik Enstitüsü üyesi Robert Wimmer-Schweingruber,
"Ay’da ölçtüğümüz radyasyon seviyeleri Dünya yüzeyindekinden yaklaşık 200
kat, New York’tan Frankfurt’a uçan bir uçaktan 5-10 kat daha yüksek.
2.3--Astronotlar, transatlantik
uçuşlarda yolcu veya pilotlardan daha uzun süre radyasyona maruz kalacakları
için bu önemli bir etki" ifadelerini kullandı.
2.4-- Chang’e 4 aracındaki ekipman,
sadece yüklü değil, aynı zamanda nötr parçacıkların, yani Ay yüzeyinden seken
nötronların radyasyon etkisini de ilk kez ölçmeyi mümkün kıldı. Bunun için
Keele Üniversitesi bilim insanları özel olarak nötron dozimetresi
geliştirmişti.
Kaynak: https://tr.sputniknews.com/bilim