İktisat Bilinmiyor-Türkiye de-Öneriler-Prf
Dr Zeyyat Hatipoğlu:
1—Türkiyenin gelişimi yabancı
sermayeye bağlıdır.Zira yerli tasarruf oranı %12—yatırım ise %19-20 düzeyinde.
2—Doğrudan yabancı sermaye
girişi ile sıcak para girişi arasında bir fark yoktur.Avantajları bir yana
yarattığı problemde aynıdır.
3—Türkiyede emek fiyatları
yüksektir.Teorik olarak bakarsak da bu emek fiyatlarıyla büyümenin
sürdürülebilir olması imkansızdır.
4—1950-1975 yılları arsında
Türkiyenin büyüme hızının %6.14 olduğu söyleniyor.Gerçek anlamda bu yıllarda
büyüme 4-4.5 dir.Türkiyenin 2002-2012 yılları arasında büyüme hızı %4 dür.Bu
büyüme oranlarıyla 2023 hedefleri ise olmayacak duaya amin demektir.
5—Türkiyede gelirlerin %70 i
dolaylı vergidir.Büyümenin olması için dolaylı vergilerin artırılması
gerekiyor.
6—Doların gerçek değerine çok
yavaş bir düzenlemeyle ulaştırılması gerekiyor.Faizi tasarruf oranları nedeiyle
düşüremezsiniz ancak doları yükseltmeniz mümkün.Böylece yabancılara verilen
faiz oranları da düşürülebilir.Yani faiz lobisine katılmıyorum.
7—Yabancı girişlerin azalması
milli gelirin dolayısyla büyümenin yavaşlaması anlamına gelir.
8—Zeyyat Hocadan-Öneriler-Sıralama:YZ:yazarın
yorumu
1—Doların yükselmesi
gerek.Faiz oranları düşürülmeden bu yapılmalı.
YZ1—Dolar yükseliyor.Faiz
oranları da iktisat teorisine göre yeniden olması gereken yüksekliğe çekilmeye
başlandı.
2—Tasarruf oranlarının
artırılması gerekiyor.
YZ2—Türkiyede tasarruf
insanlar altın-dolar olarak tuttuğu düşünülebilir.Bu paranın yada altının
bankalara reklam-bilgilendirme-teşvik vs çekilmesi uygun olabilir.Evde stok
etme alışkanlığının değiştirilmesi için uzun vadeli reklam vs yapılabilir.
3—Dolaylı vergiler
artırılmalı.
YZ3—Türkiye de bir şey
yapıldığında genel olarak yapılıyor.Genel olarak diye bir şey yok.Yapılacak
uygulama duruma-sektöre-Bölgeye vs göre değişebilir.Bu anlamda kazanan
sektörlerde ölçeğe göre vergi arışı yapılabilir.Örneğin cirosu …. TL olan
bilişim-perakende vs sektörlere ölçülü olarak ek vergi getirilebilir mi.
4—Emeklilik yaşının
yükseltilmesi gerekiyor.
YZ4—Sosyal güvenlik sistemi
hep açık veriyor.Çözüm emeklilik yaşının yükseltilmesi.Bu durumda sistem
rahatlar.Yeni mezunlara iş sahası açmanın yolu insanları emekli etmek değil
hükümetin büyüme oranlarını yüksek olmasını sağlayarak yeni iş sahalarını
açılmasını sağlamak olamalıdır.
5—Cari açığın GSMH ın % 5 ini
geçmemesi gerekiyor.
YZ5—Cari açığın düşük çıkması
için
1—fosil yakıtlara ödenen
paranın azaltılması için
1.1—Binalarda ısı
yalıtım-sıfır enerji evler için teşvikler-krediler
1.2—Yenilenebilir enerjinin
teşvikleri-özellikle rüzgar-nehir tipi türbinler-GES 1.3—Yerli üretimin ciddi
anlamda desteklenmesi-kamu alımlarında belli oranda örneğin %60 şart koşulması
6—Bankaların üzerindeki
baskının azaltılması gerekiyor.
YZ6—Bankaların rahatlatılması
finansa ferahlık verir bu ise yatırımları canlandırabilir.
7—Türkiye de üniversite sayısı
60-70 de kalmalı.
YZ7—Türkiyede yüksek öğretimde
kalitenin düşürülmemesi için üniversite sayısı 60-70 altında kalması
sağlanırken öğretim kalitesini artırılması için yurtdışı verimi yüksek
üniversite uygulamaları ve uzaktan eğitim metotları üniversitelere
kazandırılması için yöke bağlı bir sırf bu iş için sekretarya kurulabilir.
YZ7.1--Kısaca yök bağlı yüksek
öğretimde verimi artırmak için bir arge sekreteryası oluşturulabilir.
YZ7.2--Ayrıca kalitesi yüksek
kurumalara öğrenci alımı daha sıkı hale getirilmeli ve bunların yurt dışında
yüksek lisans için gidip dönmeleri için okuduğu okulların tekrar okullarına
geri dönüp çalışmalrı için her türlü ihtiyacı bürokrasiye takılmadan yöke bağlı
bir DDK tarafından denetlenebilir ofis tarafından kamu eliyle karşılanabilir.
Kaynak:Dünya
Gazetesi-Olayların İçinden-Tevfik Güngör