Sosyolojik Süreçlerin Kaotik Dinamiği ve Turchin
Döngüleri:
1—Temel Tez:Sosyolojik
süreçler,devlet dinamikleri,hayvan nufusu dinamikleri kaotik diferansiyel
denklem tarafından idare edilir.
1.1—İdealde Sürecin
kaotikliği,tıpkı hava durumu,iklim gibi belirli kısa süre için tahmini mümün
kılarken,uzun vadeli öngörü mümkün değildir.
1.2—Sistem kaotik olduğu için
başlangıç koşullarına(devletlerin başlangıç koşullarına) aşırı bağımlıdır.
2—Sistem idaelde her ne
kadar kaotik ise de sistemi kaosun bir alt hali olan peryodik-sinozidal-dalga
fonksiyonu olarak ifade etmek mümkün olabilir.
3—Connecticut Üniversitesi
matametik çevre bilim profesörlerinden Peter Turchin kliodinamik adını verdiği
sosyolojik süreçler için ,toplu şiddete bağlı ölümlerin birbirini izleyen
yaklaşık 50 yıllık döngülere sahip olduğu tezini ortaya attı.
3.1—Turchine göre 50 yıllık
döngüler Eski Roma,vs aynı zamanda ABD içinde geçerli.Bu döngülere üst sınıfın
toplumun diğer kesimlerine göre göreceli büyümesi neden olmakta.Turchin ile
aynı kanaati paylaşan ekonomistlere göre ABD % 1 lik elit kesim % 8 ulaşmış
durumda.
3.2--Ve 2008 krizinin nedenini bu artışa bağlayan görüşler var.Sonuç olarak, petrol lobisi karbondiosit emisyonun dünyanın sonunu getireceğine inanıp yeşil enerjiye geçerse,GDO cu tekel,ülkenin kanser ve obezle savaşamaya parasının yetemeyeceğini hesap ederek,GDO yerine tarımda doğal ıslaha geçerse ,silah lobisi de parasını uzay araştırmalarına yöneltir ise, % 8 tekrar % 1 geri çekilirse daha iyi bir Amerika ve dünya oluşabilir.
3.3—Turchin e göre ABD de
2020 de şiddet tepe noktasına ulaşacak.Turchin bu kanaatini döngülere dayanarak
verdiği düşünülebilir.
4—Devletler
doğar,gelişir,geriler ve ölür.Osmanlı imparatorluğu 600 yıllık imparatorluk
yaşamında yükselme devrine kadar sinüs dalgasının 1. Çeyrek kısmını
yaşarken,tepe noktasından 2.çeyrek ile duraklama dönemi,3.çeyrek ile
gerileme,4.çeyrek ile çöküş süreci tamalanarak bir sinüs dalga fonksiyonu icra
edilmiş diye düşünülürse,peryodik sistemlerin kaotik sistemin bir alt durumu
olduğu dikkate alınırsa,devletlerin Turchinin öngördüğünün daha gelişmiş bir
hali olarak kaotik-peryodik bir ömür sürdüğü düşünülebilir.Peryodik döngüler
ülkeden ülkeye değişebilir.
Kaynakça:CBT-1360/10-12.04.2013