Psikoterapi-Yapay
Zekalı Psiko Terapi:
1—Stanford Üniversitesinden Alison Darcy tarafından
tasarlanan Woebot isimli uygulama bilişsel davranışçı terapi kullanarak
depresyon tanı ve tedavisinde en yüksek klinik araştırma oranına sahip.
1.1—Günlük soru-cevap cümleleri ile kişilerin ruhsal
durumlarını açığa çıkarmak üzere tasarlana uygulama kişilerin negatif
duygularını daha nesnel bir biçimde ifade etmelerini hedefliyor.
2—Yapay zeka tabanlı psikolojik destek çözümleri
birden fazla avantaja sahip.İlk olarak veri analizi ile tanı süreci daha hızlı
ve kesin olabiliyor.
2.1—Bunun yanında yapay zeka ile birlikte tanısı
konan hastalar tedavi sürecindeki planlı muayenelerinin yanında uzaktan da
takip edilebiliyor.Bu imkan ile hastadaki ani değişiklikler acil durumlar kayıt
altına alınabiliyor.
2.2—Darcy kullanıcıların duygusal hallerini
anlatırken aslında yaşadıkları stres,depresyon yada derin kaygılara neden olan
psikolojik etkenleri fark ettiklerini ve gerekli önlemleri almak için adım
atmaya olumlu baktıklarını belirtiyor.
2.3—Sanal terapi kullanıcıları kendilerini
yargılamadan açıkça anlatabildikleri için bu yöntemleri tercih ettiklerini dile
getiriyor.
2.4—Yapay zeka destekli psikolojik terapi
uygulamaları yılın ilk çeyreğini 27 milyon gelirle kapattı.
2.5—Öte yandan Dünya sağlık Örgütünün verilerine
göre heryıl 300 milyon insan depresyondan etkilenirken-800.000 intihar vakası
gerçekleşiyor.
2.6—Psikoterapide temel amaç bilinçaltına itilen bir
olgunun konuşma terapisi ile bilinç yüzeyine çıkarılması ana hedeftir.
2.6.1--.Bu suretle tedavi sürecini beyin bizzat
oluşturabilir.Yani vucut kendini tedavi etmeye başlar.
2.6.2--Kısaca bilinçaltına atılan olgu-bilinçaltındaki
buzluktan bilinçüstüne çıkarmak tedavide en önemli etkendir.Bilinç yüzeyine
çıkarılan olgu psikoterapistin kılavuzluğu-önerileriyle tedavide çözüme
yaklaşabilir.
2.7—Davranışçı psikoterapide karanlık bir ara sokakta soyulan biri suç
mahalline güvenli bir şekilde tekrar tekrar dönerse karanlık ara sokaklara
girme korkusunu kaybedebiliyor.Bun sanal olarak yapmak bu işte herhalde belirli
oranda çözüm olabilir.
2.7.1—Diğer bir tedavi yöntemi de yüksek tansiyon ve
sosyal kaygı tedavisinde verilen beta blokeri olan propranololu insanlara
travmatik deneyimin hemen ardından vermek.
2.7.2—Propranolol hem hipokampus hemde prefrontal
kortekste normalde korkula ilgili anıların kalıcılaşmasını sağlayan
noradrenalinin etkilerini baskılıyor.Sanal terapi ile anılar hastaya tekrar
yaşatılırken ardından propranolo verilerek çözüm sağlanabilir mi.
3—Yorum:
1—Sanal terapi ile kişiler mahremlerini bir
bilgisayara rahatlıkla anlatabilir.Bu ise olgunun bilinçüstüne çıkarılarak
kişinin onu fark etmesini sağlar.Ancak kompleks vakalarda sanal terapi tedaviyi
daha da karıştırabilir-daha zor duruma sokabilir mi.Zira karşınızda işleyen bir
program var ve bilinç sahibi bir kişi-psikoterapist yok.
2—Sanal terapiyi uygulayan yapay zeka programı her
ülkenin verilerine göre eğitilebilir mi.Zira psikoterapide kültürel farklar
oldukça önemli olabilir. Dolayısıyla ülke olarak bu programı ilgili
üniversitelerce geliştirilmesi ve kullanıma sokulması uygun olabilir.ve aynı
zamanda verilerinde ülke içinde kalması uygun olacaktır.
Kaynak:HBT-Herkese Bilim Teknoloji
Dergisi-S:230-21.08.2020-s:21