Temiz
Olmak-Sağlık-Aşırı Hijyen ve Sakıncaları:
1—Kesme
Tahtaları:
1.1--Uzmanlar mutfakta sıklıkla kullanılan kesme
tahtalarının da hele de üzerlerinde et kesildiyse hemen yıkanması gerektiğini belirtiyor.
1.1.1--Örneğin kesme tahtasını tavuk kesmek için
kullandıktan sonra aynı tahtada domatesleri ve yeşillikleri de doğramaya
kalkarsanız tavuktaki bakterilerin diğer yiyeceklere geçmesine neden
oluyorsunuz.Ayrıca tahtanın üzerindeki küçük yarıklar da bakterilerin gizlenip
çoğalmasına uygun bir ortam oluşturuyor.
1.2-- Tavukların pişirilmeden önce yıkanmaması
gerekiyor.Bunun nedeni tavukların çoğunda bulunan ve gıda zehirlenmesine yol
açabilen zararlı bir tür bakteri olan Campylobacter.
1.2.1--Tavuğu yıkadığınızda bu bakterinin lavaboya
ve mutfak tezgâhına kolaylıkla yayılmasına neden oluyor ve enfeksiyona davetiye
çıkarmış oluyorsunuz.
1.2.2--Dikkat etmeniz gereken, tavuğu iyi pişirmek
ve hazırlık sırasında kullandığınız malzemeleri ve tezgâhı iyice temizlemek.
2—Yataklar:
2.1--Astımın
ve alerjik hastalıkların tetücleyicisi olduğu düşünülen ev tozu akarları da bir
diğer sorun. Bu akarlar nemli yerlerde yaşamayı sevdikleri için halılar ve
yatakların içi onlar için en uygun barınma alanlarındandır.
2.2--Yatağı hemen düzeltmeyip sabahları bir süre
açık bırakmak ve evi sık sık havalandırmak akarlara karşı alınacak en etkili
önlemlerden.
3—Toprakla
Haşır Neşir Olmak:
3.1--Uzmanlar , açık havada zaman geçirmenin
bağışıklık sistemine daha iyi geleceğini belirtiyor. Dışarıda yapılabilecek
etkinliklerin başında da spor yapmak ve toprakla haşır neşir olmak geliyor.
Toprakta bulunan çeşitli mikroorganizmalara düzenli olarak maruz kalmanın
vücuttaki mikro florayı çeşitlendirdiği düşünülüyor.
3.1.1-- Erken yaşlarda farklı türde mikroplarla
karşılaşmanın güçlü ve düzgün işleyen bir bağışıklık sistemi inşa etmede rol
aldığını vurguluyorlar.
3.2--Emzikleri emerek temizleyen ebeveynlerin
bebeklerinde astım, egzama ve alerjenlere karşı hassasiyet görülmesi olasılığının
daha düşük olduğu belirlendi.
3.2.1--Bu ebeveynlerin bebeklerinin tükürük mikro
florasının diğer bebeklerinkinden farklı olduğu, dolayısıyla emziği emerek
temizlemenin bir tür koruma etkisi oluşturduğu ortaya çıktı. Araştırmacılar
tükürük yoluyla ebeveynden bebeğe geçen mikropların bebeklerin bağışıklık
sistemini güçlendirdiğini, bunun da alerji gelişmesi riskini azalttığını
düşünüyor.
4--Evdeki
Temizlik Maddeleri:
4.1--Ev işleri yapılırken kullanılan temizlik
malzemelerinin içeriklerindeki kimyasal maddeler her ne kadar ayrı ayrı test
edilseler de birbirleriyle karıştıklarında nasıl bir etki yarattıkları ve ne
kadar tehlikeli olabilecekleri bilinmiyor.
4.2--Üstelik bu tür ürünlerin güzel kokmasını
sağlayan etken maddeler havadaki ozonla tepkimeye girerek karsinojenik etkiler
oluşturabiliyor.
4.3--Bu nedenle uzmanlar temizlik sırasında
ağırlıklı olarak sirke, soda ve limon gibi gündelik yaşamımızda yeri olan
“yenilebilir” malzemelerin kullanılmasını ve temizlikten sonra pencerelerin
açılarak evlerin havalandırılmasını öneriyor.
5—Banyo
Yapmak:
5.1--Banyo yaparken çok kısa aralıklarla, sıcak su
ve sert lifler yoluyla ölü hücreleri yok etmek, kötü bakterilere alt tabakaya
gitmeleri için bir yol açar.
5.1.1--Neyse ki derimiz kendini yenileyebilir ve bir
süre sonra dış tabaka tekrar oluşur.
5.2--Ancak çok sık banyo yaptığınızda deriye kendini
yenilemesi için yeterli zaman vermemiş olursunuz. Bu da genellikle cildin
kurumasına ve tahriş olmasına yol açar.
5.3--Derimizin en dış tabakası ölü deri
hücrelerinden oluşur. Bu bölüm, altta bulunan canlı deri hücrelerini bir kalkan
gibi korur ve kötü bakterilerin alt tabakaya ulaşmasını engeller.
6—Antibakteriyel
Sabunlar:
6.1--Anti bakteriyel sabunlar da temizlik açısından
sorunlu ürünlerden. Bunun birkaç nedeni var. Öncelikle, şaşırtıcı gelecek ama
anti bakteriyel sabunların diğer sabunlardan daha etkili olduğuna dair bilimsel
bir kanıt yok.
6.2-- İkincisi, uzmanlar bu sabunların içeriğindeki
antiseptik kimyasalların bakterileri öldürmek yerine daha dirençli olan
bakteriler üremesine neden olabileceğini belirtiyor. Çünkü bakterilerin %
99,9’u yok olsa da geriye kalan % 0,1 üremeye devam edebilir ve daha dayanıklı
olarak geri dönebilir.
6.3--Üçüncüsü ise bu tür sabunlarda ve
dezenfektanlarda kullanılan triklosan adlı kimyasal madde. Uzun süreli
kullanılırsa bu kimyasalın insan sağlığına zararlı olduğu biliniyor.
6.4-Her durumda ve özellikle kış ayları ve salgın
hastalık riski altında sık sık-yemeğe başlamadan önce veya bir şey yemeden
önce, elleri doğal sıvı-katı sabunla en az 15 saniye yıkamak ve iyice durulayarak
mikropların deriden uzaklaştığına emin olmak alınabilecek en temel önlem olarak
görülüyor.El hijyeninde bir diğer çözüm ise 80 C li kolonya ile elleri yıkamak.
7--5
Saniye Efsanesi:
7.1--Pek
çok insanın efsaneden öte bilimsel bir gerçek olarak algıladığı 5 saniye
kuralı, yere düşen bir yiyeceğin 5 saniye içinde yerden alınırsa bakteriler
konusunda endişe etmeye gerek olmadığını öne sürer.
7.1.1--Ancak bu doğru değil. Yiyecekler daha yere düştükleri
ilk saniyeden itibaren yerdeki bakterileri toplamaya başlar. Üstelik son
yıllarda yapılan çalışmalar, bakterinin yiyeceğe tutunmasında yiyeceğin yüzeyle
temas süresinin yanı sıra yiyeceğin ve yüzeyin yapısı gibi etkenlerin de rol
aldığını gösterdi.
7.2--Elbette temas süresinin uzun olması
yiyeceklerin üzerinde daha fazla bakteri birikmesi anlamına geliyor.
7.3--Bunun yanı sıra ıslak yiyecekler daha kuru olanlara
göre (örneğin karpuz şekere oranla) aynı süre içinde daha fazla bakteri
topluyor. Sonuç olarak yere düşen bir yiyeceği üfleyip yiyebilir miyiz
derseniz..Bu olayın evinizde olduğunu farz edersek,eğer yerleri çok iyi
temizlediğinizi düşünüyorsanız,olabilir. Tercih sizin.
8—Steril
Yaşamak:
1--Çok kirli olmak kadar çok temiz olmak da zararlı
olabiliyor. Uzmanlar asıl hedefin, steril olmak yerine zararlı mikroplardan
mümkün olduğunca uzak durmak olması gerektiğini söylüyor.
2--Kısacası, dışarıda daha çok zaman geçirin,
ellerinizi yıkamayı ihmal etmeyin, evinizi ve kendinizi zarar getirecek kadar
çok temizlemeyin.
Kaynak:Tübitak Bilim ve Teknik