MAKALELER / Çevre Dostu Üretim Teknikleri Örnekleri








1--Çevre Dostu Üretim Teknikleri Örnekleri:


1—Çimento üretiminde ,üretilen klinkerin önemli bir kısmı bacalardan toz halinde atılırken,bugün bacalarda bu kayıp ortadan kalktığı gibi enerji tasarrufu düzeyi de en yüksek teknolojiye sahip hale gelmiştir.


2—Kimya sanayinde en çok kullanılan sülfrik asit eskiden kükürt oksidin yakılmasıyla oluşan kükürt oksitten üretilirken,bugün bazı üretimlerden kaynaklanan yan ürünlerden(petrol-doğalgaz üretimi,bakır sülfürden bakır üretimi vs) elde edilmektedir.


3—Eskiden Metal kaplama ve boyama sanayinde oluşan atıklar,bugün üretim süreçleri dahilinde  atık banyolarında oluşan  metal ve tuzlar ters ozmozla tekrar  geri kazanılmakta ve çevreye salınmamakta.


4—Bugün yeni teknikle Termik santral atıkları,çimento ve briket üretiminde kullanılmakta.


5—Klor alkali fabrikalarında eskiden elektrolizde cıva asbestte tutulur ve çevreye karışabilirdi.Bugün diyafram tekniği kullanılarak cıvanın çevre sulara karışması tamamen önlenebilmekte.


6—Eskiden Alüminyumun elektrolizle üretiminde zehirli HF havaya kaçabilirdi.Yeni teknikte virbel tabaka adsorpsiyonu ile florürler alüminyum oksitte tutulur ve havaya geçmesi önlenerek tekrar elektrolize gönderilmekte.


7—Eski etilen oksit üretiminde kullanılan  klor hidrin tekniğinde kalsiyum klorür ve organik yan ürünler suya karışırken,yeni teknikte etilen doğrudan yüksek verimle sağlanır.


8—Eskiden Nitrik asit üretiminde tepkimeye girmeyen zehirli ve asit yağmuruna neden olan azotdioksit havaya karışırken, yeni teknikte azot ositler ya absorbe edilmekte yada azota dönüştürülerek havaya bırakılır.


9—Eskiden Fosforik asit üretiminde asidin deriştirilmesi sırasında florlu bileşikler havaya karışabilirken,yeni teknikte flor,hidrofloro salisik asit veya alüminyum florür olarak tutulmakta ve bunlar başka üretimlerde kullanılmakta.


10—Deterjan üretiminde kullanılan sülfonik asit üretimi sırasında oluşan  sülfrik asit atığa geçer ve sulara karışır.Yeni teknikte sülfolama sülfrik asit yerine kükürt tri oksit ile yapılır ve artanı suyla tekrar aside dönüştürülür.


11—Eskiden Poliüretan ve sünger üretiminde oluşan sünger ve plastik atıkları çevreyi kirletirken yeni teknikte bu atıklar tekrar hidroliz edilerek üretim hattına gönderilir.


12—Eskiden Plastik üretim ve işlenmesinde oluşan  lastik ve plastik atıklar çevreye dağılırken,yeni teknolojide tüm atıklar zorunlu olarak toplanmakta ve yeniden kullanılmakta.


13—Eskiden Organik sentez vs üretiminde kullanılan organik çözücüler ve atıkları havayı ve suyu kirletirken,yeni teknikte tüm organik çözücü atıkları üretim sırasında gaz faz adsorpsiyonu ile geri kazanılır ve bunlar tanklarda toplanmakta ve yeniden bileşenlerine ayrılarak tekrar kullanılır.


14—Doğa Dostu Üretim Teknikleri İle Üretilen Bazı Malzemeler:Yeni polimerler,kompozit malzemeler,çevreye zarar vermeyen yeni gübreler,kumdan fiber optik lifler,yeni ilaçlar,yanmaz maddeler,kömürden grafit,kömürden elmas,kömürden karbon lifler ve nano tüpler,yangın öndürücü maddeler,yanmaz maddeler.


15—Alüminyum üretimini cevherden üretmek yerine hurda alüminyumdan yeniden üretmek % 94 enerji tasarrufu sağlanabilir.


16—Camı doğrudan cevherden üretmek yerine atık camlardan üretilmesi halinde % 95 soda tasarrufu ve % 20 enerji tasarrufu sağlanabilmekte.


17—1 ton çelik cevher yerine hurda demirden üretilmesi halinde 1.2 ton ham cevher,450 kg kömür,% 40 su tasarrufu sağlanırken,hava % 85 –su % 75 oranında daha az kirletilir.


18—Kağıt üretiminde eski kağıt kullanılması halinde % 20-30 enerji,%58 su tasarrufu, sağlanırken,su kirlenmesi % 35 azalır.


18.1—1992 yılında tüm kağıt ihtiyacının Tayvan % 98—Danimarka %97—Japonya%90—Meksika%81—Tayland%80 ini hurda kağıttan üretti.


18.2—Kağıt üretiminde her yıl 4 milyar ağaç kesilmekte,bu işlem sırasında her yıl 900.000 ton kükürtdioksit,120.000 ton kloroform,950.000 ton klorlu bileşik havaya verildiği için kağıtta geri dönüşüm oldukça önemlidi

 

19—Sonuç olarak kamu her üretim birimi için üretim tekniğinde kullanılacak çevre ve geri dönüşüm şartlarını en son AB,ABD uygulamalarını da dikkate alarak belirlemeli ve uygulamalı.Çevre koruma bir lüks değil,sürdürülebilir sanayi ve yaşam için bir şarttır.



2--Çevre Dostu Ürün Kullanımında Tüketici Eğilimleri ve Çevre Dostu Üretim Teknikleri


1—Toplumun %86 sı çevre dostu/yeşil ürünün ne olduğunu biliyor.


1.1—Tüketicilere yeşil ürün denildiğinde ,% 49 unun aklına geri dönüşümlü ürünler,% 36 sının organik ürünler,% 32 sinin enerji tasarruflu ürünler gelmekte.


2—Toplumun %49 u çevre dostu ürünle geri dönüşümü özdeşleştriyor.


3—Tüketicilerin % 54 ü yeşil çevre dostu ürün tüketmeliyiz vurgulaması yaparken hiçbir zaman çevre dost ürün satın almıyor.


4—Tüketicilerin % 57 sinin çevre dostu ürün tüketmemesinin nedenini,yeşil ürünlerin yüksek fiyatlı olması,% 26 sının sınırlı çeşit olması,% 20 sinin güven vermeyen ürün bilgisi olması olduğunu belirtmekte.


5—Tüketicilerin en fazla satın aldıkları yeşil ürün olarak ,% 67 sinin gıda ürünleri ,% 40 ını temizlik malzemeleri,% 32 sini elektrikli aletler, % 30 unu giyim,%17 sini kişisel bakım ürünleri/kozmetik oluşturmakta.


6—Tüketicilerin % 48 i yeşil ürünlerin aynı zamanda enerji tasarrufu sağlaması gerektiğini ifade etmekte.


7—Tüketicilerin enerji ve su tasarrufu uygulaması olarak;% 65 i gereksiz lambaları kapattığını, % 55 i diş fırçalarken-banyo yaparken gereksiz su akıtmadığını,% 38 i enerji tasarrufu sağlayan ürünler kullandığı,% 14 ünün ise hiçbir şey yapmadığı şeklinde.


8—Tüketicilerin % 20 si düzenli olarak yeşil ürün kullandığını söylemekte.


9—Tüketicilerin % 30 u yeşil ürünleri daha fazla tükettiğini söylüyor.


10—Tüketicilerin % 13 ü yeşil ürünü gereksiz buluyor ve kullanmıyor.


11—Sürdürülebilir ekonominin temelinde sürdürülebilir ürünler üretmek olduğu açık


11.1--Örneğin sanayide yıkama sürecinde suyu her defasında filtre ettikten sonra bir defa yerine 5-6 defa çevrime sokulduğunda bu süreçlerde oldukça ciddi su tasarrufu sağlanabilir.


11.2--Sulama sisteminde vahşi sulama yerine bu suyun % 15 i ile damlama sulama ile aynı ürünü tarlada sulamak mümkün olabilir.


11.2.1—Şehirlerde dikey seralar kurularak üst katlarda üretilen sebze meyve-bal alt kattaki markette satılarak birçok gereksiz ara süreç ortadan kaldırılabilir.


11.3--Pompa çarklarını seramik ile kaplayarak oldukça uzun  ömürlü pompalar üretilebilir,


11.3.1—Nehir,göl ve hatta deniz sularını fazla basınca gerek kalmadan süzen özel seramik filtrelerin-sistemlerin geliştirilmesi ile suda oldukça ciddi geri dönüşüm sağlanabilir.


11.3.1—Makine yataklarında sıfıra yakın sürtünmeli yatakların sanayiye girmesiyle yakıt tüketiminde oldukça ciddi tasarruf sağlanabilir.


11.4-- 5-10 cmkalınlıklı straforla ısı yalıtımı yaparak en az % 50 nin altında ısıtmada enerji tasarrufu sağlanabilir,


11.5--Atık araç lastikleri tekrar kaplanarak yeniden kullanıma sokulabilir,


11.6--Elektrikli motorlarda frekans inverteri kullanımı ile en az % 20 enerji tasarrufu sağlanabilir.


11.6.1—Aydınlatmada en az % 20 enerji tasarrufu için akıllı bina otamasyonu,gün ışığı aydınlatma sistemleri,elektronik balastlar,tasarruflu lambalar ve Led lambalar kullanılabilir.


11.6.2—Fotovoltaik panele bağlı DC motorlu dalgıç pompa ile kuyudan çekilen suyun yerden 2m yukarıda depoya basılması ile akşam bu suyun tarlaya damlama sulama ile basılması ile sebze ve meyve üretiminde enerji girdisi en aza indirilebilir.Bu ürünler şoklama ile soğuk depoalrda ilk günkü gibi tazelikle saklanabilir.Ürün ticareti Piyasaya düzenli olarak sevk edilerek fiyat dalgalanmalarından korunabilir.


11.7--Organik gıda-organik giysi kullanarak sağlımızı koruyarak ,oluşabilecek hastalıkların getirebileceği masraflardan korunabiliriz,


11.8--Kağıt-mobilya-plastik atıklarını tekrar geri dönüşümlü ürün olarak üretip-kullanabiliriz,


11.9--Bitkisel atıklardan üretilen biyoetanolü motorlarda kullanabilir ve bunun yakılması ile oluşan karbondioksidi yine biyoetanola dönüşen mısır ekerek atmosferden çekebiliriz-yani kapalı bir döngü oluşturabiliriz,


11.10--Cep tlflarının % 50 den fazlasını geri dönüşümlü malzeme ile tekrar üretebiliriz,


11.11--Ömrünü tamamlamış elektronik parçaları geri dönüşüme sokarak kıymetli metalleri kazanarak tekrar üretime sokabiliriz,


11.12--Atık gıdaları çöp arabalarında parçalayarak kompost gübre yapabiliriz.


11.13--Sürekli büyüyen değil sürdürülebilir organik gıda üretimi oldukça önemli bir konudur.


11.14--GDO lu gıdayı insanlara yedirdiğinizde,insan bünyesi bunu hastalık olarak geri ödeyecektir.GDO lu üretim insanlığın gıda üretimine çare olamaz.


11.15--Organik ve diyete dayalı beslenme sağlık harcamalarının en aza inmesi anlamına gelir.


11.16--Öte yandan İlaç ve tohum endüstrisinin araştıracağı ve para kazanacağı çok fazla alan var.Artık organiğe doğru dönmenin zamanı geldi ve geçiyor.


11.17--Sonuç olarak geri dönüşüm  ve yeşil ürünler sürdürülebilir üretimin temeli olup,sürdürülebilir üretimde sürdürülebilir ekonominin temelidir.


11.18--Aksi süreçler ekonomik kriz,çöplüklerde çöp dağları,okyanuslarda oluşan plastik adaları olarak sıralanabilir.


11.19--Sonuç küresel ısınma-küresel kriz-küresel kirlenme anlamına gelebilir.Küresel zihinsel kirlenmeye karşı olarak insanı organ deposu olarak görmek yerine ölüyü saygıyla gömülmesi gereken bir varlık olarak kabul etmek,insan organ yetersizliğine karşı organ destek sistemlerinde tam yol almak(kalp destek implantları,beyin-görme-işitme implantları,son derece gelişmiş kol-bacak protezleri vs) ve DNA yı üzerine zorla gen eklenen veya çıkarılan bir makine olarak görmemek.


11.20—Dünya genelinde 1.2 milyar insan henüz elektriğe ulaşamıyor.2050 de enerji ihtiyacı bugünün 2 katına ulaşacak.


11.21—Bugün % 20 enerji verimliliği sağlamanın karşılığı 60 milyar dolar


12—Çevre Dostu Politika Uygulamaları:Sürdürülebilir Yaşam Uygulamaları:


12.1—Los Angeles te Otomobil kullanmayanların kiralarında indirim yapmak


12.2—Atık suları filtre edip,tekrar hem sifonlarda hem soğutma kulesinde,bahçede kullanarak binanın su ihtiyacınında %30 azalma sağlanması


12.3—Eko-köylerde atık sular sazlarla temizlenmekte ve bu suyla bahçeler sulanmakta.


12.4—Doğada biyobozunur malzeme kullanımı AB de devlet politikası haline gelmekte.


12.5—Eko-köylerde yemek yapmak için kullanılacak biyogazları atık sulardan ve atık gıdaların kompostlaşmasından üretilebilmekte.


12.6—ABD de 2000 yılından sonra üretilen en az %  75 i oranında geri dönüşümlü malzemeden üretilmesi zorunluluğuna doğru ilerlenmekte.


12.7—ABD de çelik ve metallerin yeniden kullanım oranı 25 yılda % 5 den % 40 a çıkmıştır.


12.8—Japonya tarımsal atıkları yüksek basınç altında sıkıştırarak biyo-briket hazırlamakta.


12.9—Çin gübre ihtiyacının büyük kısmını canlı atık ve kanalizasyondan karşılamakta.


12.10—Meksika şehir kanalizasyonunu dezenfekte ettikten ve metal atıklarını tuttuktan sonra 50 hektarlık tarım alanını sulamakta ve gübrelemekte kullanmakta.


12.11—Brezilya ve bazı G.Amerika ülkelerinde şekerkamışı atıkları biyoalkol üretiminde kullanılmakta.

 





Makalenin İzlenme Sayısı : 3143

Eklenme Tarihi : 30.05.2019

Önceki sayfaya geri dön.