MAKALELER / Yol Aydınlatmasında Enerji Tasarrufu-Öneriler






Yol Aydınlatmasında Enerji Tasarrufu-Öneriler:

 

1--Şu anda mevcut lambalar arasında yol aydınlatması amacıyla kullanılabilecekler üç grupta toplanabilir;


1--Yüksek Basınçlı Civa Buharlı Lambalar


2--Yüksek Basınçlı Sodyum Buharlı Lambalar


3--Alçak Basınçlı Sodyum Buharlı Lambalar

 

2--Sodyum buharlı lambaların kullanılmalarında da çok dikkatli davranılmalıdır. Bu lambalarla yüksek basınçlı civa buharlı lambalara oranla %15 az enerji tüketilirken, yaklaşık %35 daha fazla ışık elde edilebilmektedir.

 

2.1--Fakat yeni bir tesisat planlanırken, etkinlik faktörleri 120 lm/W, ömürleri ise 20 000 saatlere varan yeni tip yüksek basınçlı sodyum buharlı lambalar varken, etkinlik faktörleri 80 lm/W, ömürleri ise sadece 7 000 saat olan bu tiplerin düşünülmesi çok büyük bir yanlışlıktır.

 

3--Yüksek basınçlı civa buharlı lamba yerine, uygun fotometrik değerlere sahip armatürler içinde tüp şeklinde yüksek basınçlı sodyum buharlı veya alçak basınçlı sodyum buharlı lamba kullanılması ile aynı aydınlatma kriterleri yaratılırken %65 enerji tasarrufu sağlanabilmektedir.

 

3.1-- Fluoresan kaplı elips balonlu yüksek basınçlı sodyum buharlı lamba yerine şeffaf tüp lambaların kullanılmasıyla da %40 civarında enerji tasarrufu elde edilebilmektedir.

 

1-- Farklı Aydınlatma Tesisatlarının Karsjlaştırılması

 

 

Lamba

Tipi

Yüksek

 Basınçlı

Civa

Buharlı

Y B Sodyum Basınçlı

(flu.kaplı)

Yüksek

Basınçlı

 Sodyum Basınçlı

 (şeffaf tüp)

 

  Alçak

Basınç

 Sodyum Buharlı

Lamba gücü (W)

250

150

100

131

Tüketim* (kW/km)

10,9

6,6

3,9

3,96

*balast kayıpları dikkate alınarak hesaplanmıştır.

 

2-- Armatür Tiplerine Göre Karşılaştırma

 

Armatür Y B Sodyum

B - şeffaf tüp

       Yarı-ekranlı

Tam-ekranlı

Lamba gücü (W)

            100

100

Tüketim* (kW/km)

             3,9

5,1

 

 

4--Özellikle çok büyük hataların gözlemlendiği şehir içi yol aydınlatmalarında en yeni öneriler ve bilgiler dikkate alınarak,şartnameler ve yönetmelikler yeniden düzenlenmelidir.

 

4.1--Aydınlatma hesaplarının yapılmasına elverişli fotometrik verileri bulunmayan armatürler kesinlikle kullanılmamalıdır.

 

4.2--Reklam, dış cephe, park ve bahçe aydınlatmalarında kullanılabilecek armatür tipleri yönetmeliklerce belirlenmelidir.

 

4.3—Sonuç olarak astronomik gözlem koşulları açısından en iyi lamba grubu alçak basınçlı sodyum buharlı lambalardır.

 

4.4--Günümüzde birçok ülke ışık kirlili ü ini sınırlandırmak için yasal düzenlemeler yapma yoluna gitmektedir. Bu amaçla byük gözlemevlerinin bulunduğu Kanarya adaları, ABD’deki Arizona, Maine ve Texas eyaletleri özel yasalarla koruma altına alınmıştır.

 

4.5--ABD’de altmışın üstünde yerel yönetimde, Kanada, Belçika, Almanya, Fransa, ngiltere, Yeni Zelanda ve Japonya gibi ülkelerde de konu ile ilgili yasa ve yönetmelikler hazırlanmaktadır.

 

Kaynak:Işık Kirliliği ve  Enerji Tasarrufu-Zeki ASLAN-Sermin ONAYGİL- Akdeniz Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi, Dumlupınar Bulvarı 07058, ANTALYA --iTÜ Elektrik-Elektronik Fakültesi, Ayazaİa Kampüsü, 80626, İSTANBUL--18. Enerji Tasarrufu Haftası Ulusal Enerji Verimliliği Kongresi, 3-5 şubat, Ankara,  s. 54

 




Makalenin İzlenme Sayısı : 314

Eklenme Tarihi : 15.07.2020

Önceki sayfaya geri dön.