Kolesterol Bilgileri:
1--Kolesterol bir tür yağ
yani lipittir. Karaciğer tarafından üretilir. Hücre zarları, bazı hormonlar ve
D vitamini oluşumu için hayati önem taşır. Ancak kolesterolün de fazlası
zararlıdır.
2--LDL kolesterol veya “kötü
kolesterol” kan damarlarında kolesterol taşınmasını sağlar. Ancak, LDL
seviyeleriniz çok yüksekse veya LDL seviyeniz uzun süre yüksek kalırsa
damarların duvarlarında lipit birikebilir.
2.1--Damar duvarında biriken
kolesterol plakları damarlarda daralmaya neden olabilir. Buna aterosklerozis
denir. Kan akışı azalabilir. Daralan kan damarında pıhtı oluşabilir.
3--HDL kolesterol veya “iyi
kolesterol” LDL kolesterolün vücudunuzdan çıkarılması için karaciğerinize geri
dönmesine yardımcı olur. Bu şekilde, damarlarınızda LDL kolesterole bağlı
daralma (aterosklerozis) oluşmasına karşı koruyucudur.
4--Normal kolesterol seviyeleri:
1--Toplam kolesterolün………. 200 mg/dl altında olması
1.1--20 yaşın üzerinde kanda
toplam kolesterol düzeyi:
1--200 mg/dl’nin altında
ise……….. idealdir.
2--200-239 mg/dl arası…………….
sınırdadır.
3--240 mg/dl’nin üstü
ise…………. yüksektir.
2--LDL kolesterolün………….. 130 mg/dl altında olması
2.1--20 yaşın üzerinde kanda
LDL kolesterol düzeyi:
1--130 mg/dl’nin altında
ise………. idealdir.
2--130-159 mg/dl arasında
ise……. sınırda-yüksektir.
3--159 mg/dl üstü ise……………..
yüksektir.
3--HDL kolesterolün…………. 45 ve üzeri olması
3.1--20 yaşın üzerinde kanda
HDL kolesterol düzeyi kadında 55 mg/dl iken erkekte 45 mg/dl’dir.
3.2--Eğer, kanda HDL
kolesterol düzeyi 35 mg/dl’nin altı ise düşüktür.
3.3--HDL kolesterol (iyi
kolesterol) düzeyi yükseldikçe kalp-damar rahatsızlığı ve kalp krizi riski
azalır.
4—Trigliseridin……………… 150 mg/dl altında olması
5--Kan tahlilinde “Lipit
Profili” adı verilen test 9 ila 12 saat aç kaldıktan sonra yapılır. Test
sonuçlarında; toplam kolesterol, LDL (kötü) kolesterol, HDL (iyi) kolesterol ve
trigliseritlerin (kanınızdaki bir yağ türü) anlık görüntüsü sağlanır.
5.1--Kolesterol nasıl
düşürülür?Yüksek kolesterol seviyenizi düşürmek için öncelikle yaşam tarzı
değişiklikleri önerilir. Örneğin, beslenme alışkanlıklarınızda, egzersiz
alışkanlıklarınızda veya günlük hayatınızın diğer yönlerinde değişiklikler
önerebilirler. Tütün ürünleri kullanıyorsanız, en kısa sürede bırakın
5.1.1--Kolesterolü
yükselten besinler-Kolesterol değeri
yüksek besinlerden uzak durun.
1--Doymuş yağlardan uzak
durun. Doymuş yağlar hem toplam kolesterolün hem de LDL (kötü) kolesterolün
yükselmesine neden olur. Doymuş yağlar oda ısısında dahi katı halde bulunur.
2--Hayvansal yağlar da
genellikle doymuş yağlar içerir. Örnek: Margarin, palm yağı, et, sakatat, kümes
hayvanlarının derisi, yumurta, peynir, süt, tereyağı, hindistan cevizi, kakao
yağı, hurma yağı
3--Tam yağlı mandıra ürünleri
de fazla miktarda doymuş yağ içerir. Tam yağlı süt, tam yağlı peynir, tam yağlı
sütle yapılan dondurma veya yoğurt gibi ürünleri tüketmeyi azaltın.
4--Trans yağlardan uzak
durun. Bitkisel yağların kısmen hidrojenleştirilmesiyle oluşan bitkisel yağlar
genellikle bitkisel yağın raf ömrünü uzatmak için yapılır. Kısacası endüstriyel
bitkisel yağlar yerine doğal zeytinyağı tercih edin.
5--Tavuk, balık ve
baklagiller gibi yağsız protein kaynaklarını seçin. Tavuğun derisini yememelisiniz.
6--Meyve, sebze ve kepekli
tahıllar gibi yüksek lifli yiyecekler tercih edin.
7--Yağda kızarmış yiyecekler
yerine, haşlanmış, ızgara veya ateşte pişmiş yani daha az yağlı pişirme
yöntemleriyle hazırlanmış yemekleri tercih edin.
8--Abur cuburdan uzak durun.
Fast food özellikle patates kızartması tüketmemeye gayret edin. Patates cipsi,
soğan halkası ve kızarmış tavuk gibi derin kızarmış yiyeceklerden kesinlikle
uzak durun.
9--Kakao yağı, hurma yağı
veya hindistan cevizi yağı ile işlenmiş gıdalardan uzak durun.
10--Kurabiyeler ve kekler
harika görünselerde içlerinde margarin olduğunu unutmayın ve uzak durun.
11--Balık ve omega-3 yağ
asitleri içeren diğer yiyecekleri tercih etmek de LDL (kötü) kolesterol
seviyenizi düşürmenize yardımcı olabilir. Örneğin, somon, uskumru ve ringa
balığı zengin omega-3 kaynaklarıdır. Ceviz, badem, öğütülmüş keten tohumu ve
avokado da omega-3 içerir.
Kaynak:
https://www.milligazete.com.tr/--Yüksek Kolesterol (Hiperlipidemi) Rehberi
Dr Abdulkadir Polat-Hekimim
Yanımda