Kazanlarda Enerji Verimliliği-Analiz:
1--Kazanlarda enerji
verimliliği, yanmanın mükemmelliğine ve yanma sonucu açığa çıkan ısı
enerjisinin kazaniçindeki akışkana transfer oranına, baca gazı emisyonları ise
yine yanmanın kalitesine, ocak ve brülör
tasarımına, ayrıca kullanılan yakıt içerisindeki kirleticilere bağlı
olmaktadır.
2--Bu nedenle, işletme
döneminde,kazanlarda termik verimin sürekli olarak yüksek tutulabilmesi ve
emisyonların kontrol edilebilmesi için bacagazı analizörleri yardımıyla, baca
gazı bileşenlerinin sürekli veya peryodik olarak izlenmesi ve yanmaya etki eden
parametrelere zamanında müdahale edilmesi, ayrıca brülörlerin duruş
zamanlarında kazanların neden olduğu iç soğuma kayıplarının minimize edilmesi
önemli olmaktadır.
3--Bu çalışmada, kazanların
verimli işletilebilmesini teminen, baca
gazı analizlerinin irdelenerek brülörlerdealınması gereken önlemler, kazanlarda
iç soğumaya neden olan faktörler ile yakıt ve yakıcılardan kaynaklanan
emisyonlar konusunda, somut baca gazı analiz örneklerinden de yararlanılarak
mekanik tesisat tasarımcılarına, uygulayıcılara ve işletmecilere bazı mesajlar
verilmeye çalışılmaktadır.
4--katsayısının gereğinden
fazla olması halinde isekarbonmonoksit azalırken, yanmaya iştirak etmeyen hava
ocakta ısıtılarak bacadan atılmakta, yanma bozulmakta, yanma verimi
düşmektedir.
4.1--Bu nedenle,işletme
sırasında yanmanın optimizasyonu için baca gazı analizörleri yardımıyla, baca
gazı bileşenleri kolayca elde edilip değerlendirilebilmekte, brülör ve kazanlara
anında müdahale edilebilmektedir.
5--Aşağıda baca gazı
analizlerinin belli başlı parametrelerideğerlendirilmektedir.
6--Baca Gazı Bileşenleri, Emisyonlar:
1--a)
Oksijen (O2):Yakıt cinsine ve hava fazlalık katsayısına bağlı olarak,
karbonmonoksit oluşumuna neden olmayacak şekilde, baca gazları içerisinde
oksijen oranınınmümkün olduğunca düşük olması istenmektedir.
2--Doğalgazda %2-3, sıvı
yakıtta %3-4, katıyakıtta %5-6 oksijen oranı baca gazı analizleri için ideal
değerler olarak kabul edilmektedir.
3--Karbondioksit (CO2):Yakıt
cinsine bağlı olarak karbondioksitin baca gazları içerisinde yüksek oranda
bulunması tercih nedeni olmaktadır.
3.1--Doğalgazda %11, sıvı
yakıtta %14, ka-tı yakıtta %14 karbondioksit değerleri, baca gazıanalizleri
için uygun mertebeler olarak söylenebilmektedir.
4--Konumuzla direkt ilgili
olmamakla birlikte,iyi bir yanmanın doğal sonucu olarak baca gazlarında yüksek
oranda arzu edilen karbondioksit atmosferde neden olduğu sera etkisiyle son
yıllarda emisyon kabul edilmektedir.
4.1--Burada çözüm, düşük karbon
oranlı, yüksek hidrojen ihtiva eden yakıtlarınyaygınlaşması ve fosil yakıt
kullanımının zamaniçerisinde sınırlandırılmasıyla mümkün görülmekte-dir.
5--Karbonmonoksit (CO):Neden
olduğu enerji kaybı ve islilik sonucu kirlenmenedeniyle karbonmonoksit, baca
gazları içerisindearzu edilmemekte ve emisyon kabul edilmektedir.
5.1--Yakıta verilen oksijen
artırılarak, eksik yanma tamamlanmak suretiyle karbonmonoksit mutlaka karbondioksite
dönüştürülmelidir.
5.2--Baca gazı analizlerin-de
karbonmonoksit miktarı 100 ppm değerine kadar normal kabul edilebilmektedir.
6--Kükürtdioksit (SO2) :Yakıt
içerisindeki kükürtün yanmasıyla ortaya çıkankükürtdioksit, çevre için
tehlikeli emisyonların başın-da kabul edilmektedir.
6.1--Brülör ve kazanda
alınacakönlemlerle ilgisi olmayan bu gaz, ancak düşük kükürtlü yakıtlarla baca
gazlarında azaltılabilmektedir.
6.2--Doğalgaz kullanımında,
baca gazında "0" olan kü-kürtdioksit değeri, %0,5 kükürt ihtiva eden
ithal kömür kullanıldığında, baca gazlarında 150-200 ppmdeğerlerinde
olabilmektedir.
6.3--Kükürtdioksitin,
bacagazlarında, düşük sıcaklıklarda, su buharı ile birle-şerek sülfirik asite
dönüştüğü ve kazanlarda tahri-batlara neden olduğu bilinmektedir.
7--Azotoksitler (NOX): Yakıt
cinsine bağlı olarak, ocağa verilen havanın faz-lalık katsayısı ile ocak
dizaynından kaynaklanan ne-denlerle oluşan azotoksitler, çevre açısından
emis-yon kabul edilmektedir.
7.1--Yakıt hava ayarının
elverdiğioran dışında azotoksitlere müdahale imkanı bulun-mamakta, kazan alımı sırasında dikkate alınmasıgereken
bir parametre olarak değerlendirilmektedir.
7.2--Günümüzde yeni yeni
tartışılmakta olan, “DüşükOcak Yükü ” , Baca Gazları Resirkülasyon Sistemi”ve
“Düşük NOXBrülörleri” azotoksitlerle mücadelede etkin yöntemler olarak kabul
edilmektedir.
8--Baca Gazı Sıcaklığı (T):
Kazanı terk eden baca gazlarının, yakıt cinsine veiçerisindeki kükürt oranına
bağlı olarak, mümkünmertebe düşük sıcaklıkta olması istenmektedir.
8.1--Gereğinden fazla yakıt
debisi, yetersiz kazan ısıtma yü-zeyi ile duman borularındaki kirlilik, yüksek
baca gazı sıcaklığına neden olmaktadır.
8.2--Burada dikkat edilmesi
gereken önemli husus, baca gazı analizlerininkazan anma gücüne uygun yakıt
debisinde yapılmasıdır.
8.3--Zira, düşük kazan
kapasitelerinde baca gazısıcaklığının da düşük çıkması beklenen bir
durumolmaktadır. Yüksek baca gazı sıcaklığı verim kaybıdemektir.
8.4--Baca gazı
sıcaklıklarında düşülebilecekminimum değerler, baca gazlarının yoğuşma (çiğlenme)
sıcaklığı, ayrıca yakıttaki kükürt (S) dolayı-sıyla baca gazındaki kükürt
dioksit (SO2) ile ilgilidir.
8.5--Baca gazları içerisindeki
kükürt dioksit (SO2), su buharı (H2O)
ile düşük sıcaklıklarda reaksiyona girerek sülfirik asit (H2SO4) oluşturmakta, bunun sonucu olarak da
kazanlarda korozyonla istenmeyen tahribatlar meydana gelmektedir.
9--Bu nedenle, içerisinde
yoğuşmaya izin verilmeyen normal çelik kazanlarda,doğalgaz kullanımında 130-150
°C, katı ve sıvı yakıtkullanımında 130-175 °C baca gazı sıcaklıkları uygun
değerler olarak kabul edilebilmektedir.
9.1—Yüksek baca gazı
sıcaklıklarında brülör ve kazana mutlakamüdahale edilmeli, kısmen kapasite
düşürülerek ve-ya kazan borularına türbülatörler ilave edilerek, bacagazı
sıcaklığı düşürülmelidir.
9.2--Her 20 °C baca
gazısıcaklık düşümü, verimde %1 artışa neden olmak-tadır.
10-- Su Buharı (H2O), Kondenzasyon:Hidrojen kökenli yakıtlarda
yanma sonucu oluşan baca gazı bileşenlerinden birinin de su buharı(H2O) olduğu
ifade edilmişti.
10.1--Yanma Denklemini
ha-tırlayacak olursak :2H2+ O2Æ2H2O + 34650 Kcal/kg-H(5) Burada 4 gr hidrojen (H2), 32 gr oksijenle (O2)
birle-şerek 36 gr su(H2O) oluşturmaktadır.
10.2--Bir başkaifadeyle 1 gr
hidrojen (H2), 9 gr su (H2O) oluşumu-na neden olmakta, ortaya çıkan su ise baca
gazları içerisinde su buharı olarak kazanı terk etmektedir.
10.3--Söz konusu suyun
buharlaşabilmesi için üretilen ısı-dan bir bölümü kullanılmakta ve kullanılan
ısı miktarı ise yakıtın alt ve üst ısıl değeri arasındaki farkımeydana
getirmektedir.
10.4--Bu ifade formüle
edilirse, çok yaklaşık olarak;Hu = Ho – 600 W[8]Ho = Yakıt Üst Isıl Değeri
(Kcal/kg)W = Yanma Sonucu Oluşan Su Miktarı (kg)Örnekteki hidrojen (H2) için
alt ısıl değer;Hu = 34650–600 x 9 = 29250 Kcal/kg–H olmaktadır.Aynı örneği
%95’i metan (CH4) olan doğalgaz içinyaparsak,
10.5--Yanma Denklemi;CH4+2O2ÆCO2+2H2O+13250Kcal/kg-CH4Burada
16 gr metan (CH4), 64 gr oksijenle (O2) bir-leşerek 36 gr su (H2O), yani 1gr
metan (CH4),2.25 gr su (H2O) oluşturmaktadır. Metan (CH4)’ınalt ısıl değerini
hesaplayacak olursak;Hu = 13250 – 600 x 2.25 = 11900 Kcal/kg- CH4ol-maktadır.
10.6--Metan (CH4)’ın yoğunluğu
g= 0.715 Kg/Nm3kabul edi-lirse (16 gr/22.4 lt), Nm3bazında sözkonusu alt ve üstısıl değerler ile yanma sonucu
oluşan su (H2O) mikta-rı;Ho = 13250 x 0.715 = 9470 Kcal/Nm3Hu = 11900 x 0.715 =
8510 Kcal/Nm3W = 2.25 x 0.715 = 1.60 kg-H2O/Nm3-CH4olmaktadır.
10.7--Bu değerler dikkate alındığında,
doğalgaz gibi hidrojen (H2) kökenli
yakıtların kullanılmasında yukarıdasözü edilen iki husus önem kazanmaktadır.
10.7.1--Bunlardan birincisi,
baca gazları içinde atılan su buharınınbacada yoğuşması sonucu yaptığı çöküntü
ve tahri-batların neden olduğu kazalar ( örnek olarak 20 000Kcal/h kapasiteli
bir kombi tam kapasitede 4.0 kg/hsu buharı üretmektedir ),
10.7.2-- ikincisi ise alt ve
üst ısıl değerler arasındaki kullanılmayan farkın normal çelik kazanlarda yarattığı
enerji kaybı olmaktadır.
10.7.3--Alt ısıldeğer baz
alındığında, yakıt olarak, metan (CH4) kökenli doğalgazda bu fark %11,
hidrojende %18.5mertebelerinde olmaktadır.
10.7.4--Yeni teknoloji ürünü
kondenzasyonlu (yoğuşmalı)doğalgaz kazanlarında ise kazan içinde veya kazana entegre
yoğuşturucuda, baca gazlarında bulunansu buharının yoğuşmasına izin verilmekte
ve bu maksatla sistem dönüş suyu yoğuşturucudan geçirilerek, doğalgaz için baca
gazı çiğlenme sıcaklığıolan 55ºC’ye kadar baca gazı sıcaklıkları düşürülmekte,
soğuyan baca gazının ısısına ek olarak, yoğuşan suyun gizli ısısı da kazan
içindeki akışkanatransfer edilmekte, yoğuşan su miktarına bağlı olarak normal
kazanlara oranla %10-15 verim artışı sağlanabilmektedir.
10.7.5--Alt ısıl değer esas
alındığındayoğuşmalı kazan verimleri günümüzde %100’denbüyük ifadelerle
anılmaktadır. Ancak üst ısıl değere göre sözkonusu verim her zaman %100’den
küçüktür.
11--Yanma Verimi, Kazan Verimi:
11.1--Baca gazı analizörü
tarafından, baca gazlarında öl-çülen, oksijen, karbondioksit, karbonmonoksit,
bacagazı sıcaklığı ve ortam sıcaklığı gibi parametrelerdeğerlendirilerek, yanma
verimi (hy) otomatik olarak hesaplanabilmektedir.
11.2--İşletmeci tarafından
yanmaverimi üzerinde yorum yapılırken, sonuca etki edenfaktörler kolayca
görülebilmektedir.
11.3--Yanma veriminden yola
çıkarak, kazan veriminden(hk) söz eder-ken, kazan radyasyon kayıpları, külde
yanmamışkarbon kayıpları gibi ölçülmeyen değerler için yakıt cinsine ve kazan
kapasitesine bağlı olarak, yanmaveriminden belirli bir oranda azaltma yapmak
gerekmektedir.
11.4--TS.4041’de kazan
radyasyon kayıpları, kapasite ve yakıt cinsine bağlı olarak %0.7-3.0 arasında
verilmektedir.
11.5--Baca gazında is ve
kurum ile küldeki yanmamış karbon(C) dikkate alındığında, yaklaşık kazan
verimini belirlerken yanma verimindenradyasyon ve kül kayıpları olarak
düşülmesi gereken miktar, yaklaşık olarak, doğalgazda %1, fuel-oil-de %2-3,
kömürde ise %4-5 olarak kabul edilmektedir.
11.5.1--Ancak, belirtilen
yöntemle, baca gazı analizörükullanılarak kazan verimlerinin tespiti, işletmede
yanmanın optimizasyonu ile verimin yüksek tutularakenerji ekonomisi
sağlanmasına yönelik olmalı, söz-konusu yöntem kazan verim ve kapasite
değerlerinin tescilinde kullanılmamalıdır.
12--Kazan Kapasitesi:
12.1--İşletmede baca gazı
analizörü yardımıyla kazan ve-riminin (hk) yaklaşık olarak tespitini takiben
yineyaklaşık olarak kazan kapasitesinin belirlenmesi de mümkün olabilmektedir.
12.2--Bunun için rejim haline
geti-rilmiş kazanda, birim zamanda kullanılan yakıt miktarının doğru olarak
tespiti gerekmektedir.
12.3--Kazan kapasite
formülünü hatırlarsak;Qk = B x Hu x hk
Qk = Kazan Kapasitesi(Kcal/h)B = Yakıt Debisi(Kg/h, Nm3/h)Hu = Yakıt Alt Isıl Değeri(Kcal/kg, Kcal/Nm3)hk = Kazan Verimi(%)Rejim haline getirilmiş
kazanda doğalgaz yakıt debi-sinin tespiti kolay olup, doğalgaz sayacından
okunandeğeri, sayaçtan geçen gazın basıncına göre Nm3/holarak düzeltmek
gerekir.
12.4--Sıvı yakıtta ise yakıt
debisinin tayini sayaç kullanılmıyorsa güçtür. Ancak istenildiği taktirde,
hacimsel debi takip edilerek kütlesel debi hesaplanabilir.
12.5--Katı yakıtlı
sistemlerde ise rejimhaline getirilmiş kazana katı yakıtın tartılarak
beslenmesi gerekir.
12.6-- Mümkün mertebe
sağlıklı bir kapasite ve verim tespiti yapılmak isteniyorsa, çıkan kül ve baca
filtresinde (mevcutsa) biriken kurum miktarı-nın tartılarak belirlenmesi,
ayrıca katı yakıt vekül+kurum karışımının alt ısıl değerlerinin uzmanbir
laboratuvarda tespiti gereklidir.
12.7--Yoğuşmalı kazanlarda
ise duyulur ısıdan kaynaklanan verim ve kapasitenin analizör yardımıyla
tespitinden sonra,test sırasında birim zamanda yoğuşturucuda biriken su miktarı
tartılıp kazana transfer edilen gizli ısı mik-tarı bulunarak (gizli ısı, 550
Kcal/kg-su üzerinden hesaplanabilir) duyulur ısı miktarına eklenmek suretiyle
toplam ısı kapasitesi bulunabilir. 12.8--Toplam ısı kapasitesinin yakılan yakıt
miktarı ve alt ısıl değerinin çarpımına bölünmesiyle yoğuşmalı kazanın toplam verimi
belirlenebilir. Alt ısıl değere göre hesaplananbu verim değeri %100’den büyük
olabilir.
13--Yakma Yönetim Sistemleri:
13.1--Yakıt tüketimin büyük
değerlere ulaştığı büyük ka-pasiteli kazanlarda, verimin kontrolu daha
büyükönem arzetmekte ve bu iş için tam otomatik mikromodülasyonlu yakma yönetim
ve oksijen trim kontrolsistemleri geliştirilmiş bulunmaktadır.
13.2--Sözkonususistem ile
baca analizleri sürekli ve otomatik olarakyapılmakta, (O2), (CO2), (CO) ve baca
gazı sıcaklı-ğı gibi baca gazı parametreleri ile yanma verimi sürekli izlenmekte,
yakıt karakterinde ve atmosferikşartlarda olabilecek değişikliklerin önceden
ayarlanmış parametrelere etkisi sistemin yakıt/hava aya-rına otomatik müdahalesi
ile önlenebilmekte, gerektiğinde frekans konvertörlü brülör fanları ile eşgüdümlü
çalışarak fan enerji tüketiminden tasarruf sağlanmakta, hassas ve oransal
kontrol ile tam yanma sonucu sistem verimi yükseltilmekte ve yakıt tasarrufu
sağlanmakta, ayrıca, sistem otomatik kalibrasyon ve hata tespitine imkan
vermekte ve bina otomasyon sistemlerine de entegre edilebilmektedir.
14--İç Soğuma Kayıpları:
14.1--Günümüzde kazan
verimleri yıllık verim ifadesiyle anılmaktadır.
Bu değer, kazanların bir işletme sezonu içerisinde, çalışma ve bekleme
zamanlarınıntoplamında, ortalama olarak gerçekleştirdiği bir verim ifadesi
olmaktadır. Brülörlerin çalışma sürecindeortaya koyduğu verim, bekleme
zamanlarında kazan iç soğuma kayıplarının etkisiyle, yıllık ortalamada daha
küçük bir değer olarak karşımıza çıkmaktadır.
14.2--Yıllık verimi,
brülörlerin işletmede kalma süresininbüyüklüğü olumlu, kazan ve brülör
niteliğinden kaynaklanan hava kaçakları ise olumsuz etkilemektedir.
14.3--Duruşa geçen sıcak bir
kazanda, baca çekişi etkisiyle, yanma odasına ve duman borularına
girenkontrolsuz hava kazanı soğutmakta ve ısınmış olarak bacadan dışarı
atılmaktadır.
14.4--İç soğuma kayıplarının
azaltılmasında brülör ve kazan dizaynındaalınması gereken tedbirler önem
kazanmaktadır.
15--Baca Kesiti (F):Tek kademeli brülörlerde, genellikle emiş hava dam-peri bulunmamakta ve
duruş zamanlarında direktolarak açık kalmaktadır. İki kademeli ve oransal kontrollu
brülörlerde mevcut olan hava damperi duruş zamanlarında kapanmaktadır.
15.1--Ancak, bir kısım
çiftkademeli ve oransal brülörde ana şalterden direkt kapatma halinde damper açık
kalabilmektedir. Bunedenle brülör kapatılacaksa termostatın sistemi durdurmasını
beklemekte yarar görülmektedir.
15.2--Ayrıca, brülör hava
damperlerinin tam olarak kapanıp kapanmadığını zaman zaman kontrol etmek gerekmektedir.Kazanlarda
hava kaçaklarının önlenebilmesi için önduman kapakları contalı ve tam sızdırmaz
olmalı, kapandığında tüm kapak profili kazana düzgün bir şekilde basmalıdır.
15.3--Brülör bağlantı flanşı
contalı ve muntazam olmalı, gözetleme deliği kullanım dışında mutlaka
kapanabilir olmalıdır. Patlama kapakları kasıntılı olmamalı, contalı ve tam
olarak kapanabilmelidir.
15.4--Sıcak kazanlarda baca
çekiş etkisinin yarattığı havasirkülasyonunun neden olduğu ısı kayıpları
aşağıdateorik olarak incelenmektedir.
a) Baca Çekiş Etkisi (³P):[2]
[5]³P = H x (g2- g1)(mmSS, kg/m2)
H = Baca
yüksekliği(m)g1=Kazan sıcaklığındaki havanın yoğunluğu(kg/m3)
g2=Dış sıcaklıktakihavanın
yoğunluğu(kg/m3)
15.5--Baca çekiş etkisi, baca
yüksekliği ve kazan sıcaklı-ğı ile dış hava sıcaklığı arasındaki farkla orantılıolarak
artmaktadır.
b) Bacadaki Sıcak Havanın
Hızı (W):[5]W = 2.g.³P / g1(m/sn)
Bacadaki sıcak havanın hızı,
baca çekişi ile doğruorantılı olarak artmaktadır
Qk F = n x –––––––H
Qk= Kazan
Kapasitesi(Kcal/h)F= Baca Kesiti(cm2)H= Baca Yüksekliği(m)
N= 0,012(Doğalgaz)N=
0,020(Sıvı Yakıt )N= 0,030(Katı Yakıt )
15.6--Baca kesiti, kazan
kapasitesi ve yakıta bağlı bacakatsayısı ile doğru orantılı olarak artarken
baca yük-sekliğinin karekökü ile ters orantılı olarak azalmaktadır.
15.7-- Bacada Sıcak Hava
debisi (V):
V= F x W x 3600(m3/h)(10)F=
Baca Kesiti(m2)W= Hava Hızı(m/sn)
Bacadaki sıcak hava debisi,
baca kesiti ve hava hı-zıyla doğru orantılı olarak artmaktadır.
15.8--Bacada Sıcak Hava İle
Taşınan Enerji (Q):
Q = V x g1x (T1-T2) x
Cp(Kcal/h) TESİSAT
T1= Kazan sıcaklığı(°C)T2=
Dış hava sıcaklığı(°C)Cp = Havanın ısınma ısısı(Kcal/kg°K)
15.8.1--Bacada sıcak hava ile
taşınan ısı miktarı, hava debisi, kazan ve dış hava sıcaklığı arasındaki fark iledoğru orantılı olarak artmaktadır.
15.9--Kazanlarda iç soğuma kayıplarının
yıllık verime etkisinin tespitinde,
brülörlerin devrede kalma süresi,yıllık toplam işletme süresi, kazan
sıcaklığı, dış hava sıcaklığının değişimi ve kazan sızdırmazlığı
gibiparametrelerde bir takım kabuller yapmak gerekmektedir.
15.10--Bu nedenle, kazan ve
yakıt cinsine bağlıolarak iç soğuma kayıpları konusunda, bu aşamada birtakım
değerler vermek yerine, yukarıda belirtilenteorik ifadelerden yola çıkılarak,
değişmeyen genel sonuçlar aşağıda ifade edilmektedir.
15.11--Buna göre;
1 - Kazan, brülör kapasiteleri,
baca kesitleri gereğinden büyük olmamalıdır.
2 - Çift kademeli veya
modülasyonlu brülörler kullanılmak suretiyle, brülörlerin yıllık sezonda devrede
kalma süresi artırılmalıdır.
3 - Karıştırıcı vanalarla
yapılan otomatik kontrolda,80-90°C gibi sabit bir kazan suyu sıcaklığı yerine,
karışım suyundan +5°C gibi bir değer fazla-sıyla, değişken kazan suyu sıcaklığı
tercih edil-melidir.
4 - Brülör giriş hava
damperi, brülör bağlantı flanşı,ön duman kapakları, patlama kapağı,
gözetlemecamı contalı ve tam sızdırmaz olmalıdır.
5 - Hava giriş damperi
olmayan, tek kademeli brülör-ler ile sızdırmazlığı sağlanamayan
kazanlarda,otomatik baca kapatma klapesi tesisi düşünülmelidir.
6 - Belirli kazan
kapasitesinde, baca yüksekliğinebağlı olarak baca kesiti daraldığından, bacadaki sıcak hava
debisi sabit kalmakta, dolayısıylabaca yüksekliğinin iç soğuma kayıplarına
etkisiolmamaktadır.
16—Sonuç:
16.1-- Kazanlarda verimin
yüksek tutulabilmesi için büyük tesislerde sürekli, küçük tesislerde periyodik
olarakbaca gazı analizörü kullanma alışkanlığı kazanılmalı, yıllık ortalama
verimde kayba uğramamak için,duruş zamanlarının neden olduğu iç soğuma kayıplarının
önlenmesi maksadıyla, kazan ve brülör kapasitesinin, baca kesitinin tayininde
dikkatli olunmalı,
16.2--mümkün olduğunca iki
kademeli veya modülasyonlubrülörler tercih edilmeli,
16.3--kazan suyu sıcaklığı
gereğinden yüksek tutulmamalı, mutlaka tam sızdırmaz kazanlar kullanılmalı,
sızdırmazlığın garanti edilmediği kazanlarda otomatik baca kapama düzeneği kullanımı
düşünülmeli,
16.4--1.500.000 – 2.000.000
Kcal/hve daha büyük kapasiteli kazanlarda yanmanın sürekli kontrol edilip, brülör
ayarlarına sürekli müdahalenin yapılarak verimin sürekli maksimumda tutulabildiği
tam otomatik mikro modülasyonlu, yakıt/havaoran kontrollu yakma yönetim ve
oksijen trim kontrolsistemleri tesis edilmeli, mümkün mertebe, doğalgazgibi
hidrojen kökenli yakıtlarda, yanma sonucu bacagazlarında oluşan su buharının
sistem dönüş suyuyardımıyla soğutularak
yoğuşturulmasıyla, duyulur ısıya ilaveten gizli ısının da kazan içindeki
akışkana transfer edilebildiği, daha yüksek verimli, üst ısıldeğer kondenzasyon
kazanları veya paslanmaz çelik yoğuşturuculu normal çelik kazanlar tercih
edil-melidir.
Kaynak: Abdullah Bilgin-Tesisat
Mühendisliği Dergisi, Sayı 95, 2006-18
Yazarın Kullandığı Kaynaklar:
1--KARTAL, E., “Isı Geri
Kazanım Sistemleri” Seminer Notları, TTMD, 2000
2--ASHRAE Fundamentals,
“Kanal Tasarımı”, Çevi-ren: O. Genceli, TTMD,Teknik Yayınlar:2, 1997MMO.
3--Kalorifer Tesisatı Proje
Hazırlama TeknikEsasları”, MMO, Yayın No : 84, 1989
4--EGO, “Doğalgaz Tesisat
Yönetmeliği ve TeknikTeknik Şartnamesi” , EGO, 2000BRANDİ, O. H.,
5--Hava Kanalları Hesabı ve
Konstrüksiyonu”, Fon Matbaası, 1972
6--Isıtma Yükü Hesapları”,
Çeviren : T. DerbentliTTMD, Teknik Yayınlar:2, 1997
7--TÜRK ÇEVRE MEVZUATI, “Hava
Kalitesinin Korun-ması Yönetmeliği”, Resmi Gazete, 19269, 1986 EKER, A.
8--Sıcaksu, Buhar Üreteçleri,
Kazanlar”Emel Matbaacılık[9]BİLGİN, A.,
9--Kazanlarda Baca Gazı
AnalizlerininDeğerlendirilmesi ve İç Soğuma Kayıpların İrde-lenmesi”, TESKON,