Klima Sistemlerinde Enerji Tasarrufu İçin Uygulama Önerileri.

1--Isı kazancı, yapıda alınabilecek pasif önlemlerle azaltılarak klima yükü düşürülebilir.

2--Yaz iç sıcaklık değerinin 1 °C daha yüksek seçilmesi, enerji tüketiminde %5 mertebelerinde tasarrufa imkan verebilmektedir.

3--Güneşe açık dış duvar yüzeylerini izole etmek etkili bir önlemdir. Böylece dış duvardan olan ısı kazancı %33-58 oranında azaltılabilir.Binayı dışarıdan İstanbul İçin 24 dansinite EPS-Sert beyaz straforla mantolamak ve su bazlı boya ile açık renge boyamak.Çatıyı açık renk bir kaplama ile kaplamak.Pencerelerde 16 mm aralıklı ısı cam kullanmak.Pencereleri içten kristalbond ile boyayarak dışarıdan gelen ısı ışınımını % 90 azaltmak.

4--Çatı arasında etkin bir havalandırma sağlamak,

5-- Ağaç vb. gölgeleme elemanları kullanarak güneş gelişini engellemek sayılabilir.Bina bahçesine en az 6 cm çapında meşe,vs ağaç dikerek bunların klima ve gölge etkisinden yaralanmak.

5.1—Soğutma ünitelerini çatıya yerleştirmek ve üstlerine galvaniz sac ile koruma çatısı yapıp direk güneş ışınımından korumak ve aynı zamanda bu ünitelerin etrfaına saksıda ağaç yerleştirerek ağaçların serinletici klima etkisiyle  bu ünitelerin güç çekmesini azaltmak.

6-- Havalandırmadan Olan Kazançları Azaltmak: Havalandırma miktarlarını güneşten kazancın en fazla olduğu saatlerde azaltmak, buna karşı lık özellikle gece saatlerinde havalandırma yap mak ve free cooling imkanından mümkünse yararlanmak en etkin önlemdir.

6.1--Bunun için işyerlerinde bodrumdan çatı üstüne kadar giden tesisat şaftlarına her katta örneğin 50x50 cm menfezler koyarak aşağıdan yukarıya her katın havasını vakumlamak ve dışarı atmak ve bu suretle katlarda serbest havalndırma sağlamak.

6.2--Önemli nokta tesisat şaftlarının en alt bodrum tavanından çatı üstüne kadar devam etmesi(el at kattaki havanın sıcaklığı-ona bağlı basıncı ile en üst kattaki havanın sıcaklığı-basıncına bağlı olarak oluşan basınç farkına bağlı hava akımı bütün katları özellikle geceleri vakumlayabilir.)

7--Dış gölgeleme elemanları.Güneşi içeri ısı olarak emilmeden veya binaya ulaşmadan kestiği için daha etkindir. İçeride ısıya dönüşen güneş ışınımı ancak soğutma ile dışarı atılabilir.

7.1--Dış gölgeleme sabit veya hareketli olabilir.Bu yolla güneşten olan kazanç %75 veya 90 azaltılabilir.Bina enerji verişmi etkin olarak düşünülüyorsa cephe kaplama örneğin 5-10 cm aralıkla çift katlı ve her katı çift camlı olarak yapılabilir.

8--İç gölgeleme elemanları ki motorlu-motorsuz perde-jaluzi vs bunların uygulaması daha kolay ve ucuzdur veb u yolla ısı kazançlarını %20-70 oranında azaltabilirler

9-- Pencere alanını azaltmak sayılabilir

10--Mümkün olduğu kadar doğal aydınlatmadan yararlanmak.Burada gün ışığını içeri aktarmak için gün ışığı sistemi için gerekli toplayıcıları  çatıya vs  koymak,toplanan ışığı aktaran 20 cm çaplı ışık tüplerinin katlara geçmesi için gün ışığı tüp şaftları ve  asma tavan kullanmak-bu tüpe bağlı iç armatürleride asma tavana koyarak iç mekanı gün ışığı ile aydınlatmak.

11--Verimli aydınlatma armatürleri kullanmak.WC-Depolarda fotoselli lamba kullanmak-İç mekanlarda gün ışığına yakın dalga boylarında ışığa sahip sarı renkli kompakt floresan ampul kullanmak ve bunları fotosel ,sensör,zaman saati(taymır) vs ile kontrol etmek.

12--İstanbul koşullarında iç sıcaklığın caklığın 1 °C daha düşük ayarlanması yıllık yakıt tüketiminde yaklaşık %10 mertebelerinde tasarruf sağlayabilmektedir.

12.1--Sürekli kalınan ofis veya konut gibi ortamlarda iç sıcaklığın 25 °C değeri ne set edilmesi ekonomik ve uygun bir seçimdir. Sürekli girilip çıkılan ve kısa süre kalınan yerler de ise bu değer daha yukarı alınabilir. Burada dış sıcaklıkla 6 °C mertebesinde bir fark yaratılması yeterlidir

13--Fan kapasitesini uygun yöntemlerle edilebilecek minimum değere düşürmek,

13.1--Fan debisini verimsiz bir biçimde ayarlamakta kullanılmış olan, damper gibi elemanlar ortadan kaldırmak ve fan debisini düşürmek

13.2—Klima sisteminde VAV kullanmak.VAV işletme ekonomisi açısından iki önemli avantaj sunmaktadır

1-Reheat gereksinimi ortadan kalkmaktadır ,  2-Fan enerjisinden tasarruf sağlanmaktadır

13.3--Değişken Debili Klima Sistemi (VAV) sistem alternatifi, sadece fan enerjisinden sağladığı tasarruf nedeniyle işletme maliyetlerini önemli ölçüde azaltabilmektedir

13.4--Fan debisini düşürmenin en uygun yolu devir  sayısının düşürülmesidir.

13.4.1--Sabit devirli kayış kasnakla tahrik edilen fanlarda devir sayısının  düşürülmesinin en kolay yolu kasnak değiştirmektir.

13.4.2--Sabit devirli fanlarda giriş ve çıkışta damper veya benzeri bir elemanla kapasite kontrolü yapılıyorsa, bunları çıkartarak veya tam açık pozisyona getirerek, debi ayarını kayış kasnakla yapmak büyük kazanç getirir.

13.4.3--Kayış kasnak tertibatı transfer edilen güc %3ile %10’u arasında bir enerjinin kaybına neden olur.

13.5--VAV sistemle, sabit debili klima sistemine göre yıllık elektrik enerjisi tüketiminde %45 oranında tasarruf sağlamak mümkün görülmektedir

13.6—Değişken devirli fanlar VAV sistemleri için en uygun fanlardır.

13.7--Mutfak ve Banyo Egzoz Havalandırma Fanları.Bu tip fanlar genellikle sabit devirli fanlardır.

13.7.1--Buralarda fan enerjisinden tasarruf için aşağıda ki önlemler sayılabilir:

1--Kademeli devirli fanlar kullanılabilir.  ,  

2--Fanların gerekli olmadığı zamanlarda çalıştırılmaması (zaman saatleri kullanılması) sağlanabilir.

3--Merkezi egzoz fanları yerine, lokal fanlar kullanılması ve bu fanların bağımsız kumandayla

14--Kule fanları istenen su sıcaklığına set edilmelidir.

15--Kondenser devresi kapansa bile, su sıcakğı set edilen değere düşene kadar fan çalışmalıdır.

16--Pompaların HVAC cihazlarının toplam elektrik tüketimleri içinde payı %3-12 mertebesindedir.

17--Chiller devresinde her bir chillere bir sabit devirli pompa konulmalıdır. Chiller çıkışında ise bir çek valf bulunması yeterlidir.Soğutma ihtiyacı mümkünse yük birden çok chiller ile karşılanmalıdır. Bu durumda chillerler ve pompaları sıra ile devreye girecektir. Çalışmayan pompalar nedeniyle pompalama eneden tasarruf sağlanacaktır

18—Sekonder-kullanıcılar  devrede değişken devirli pompalarla, sabit debili sistemlere göre elektrik enerjisi tüketiminde önemli bir tasarruf sağlanır.

19--Sabit debili sistemde soğutma mevsimi boyunca 225 kW olan pompalama enerjisi ihtiyacının, değişken debili sistemde 75 kW değerine düşebileceği dikkate alınarak, sabit debili sistem yerine değişken debili bir sistem kullanma suretiyle pompalama  enerjisinden sabit debili bir sisteme göre, yıllık ortalama olarak %67 oranında tasarruf edilebilir.

20--Bir Merkezi havalı klima sistemlerinde değişken debili sistem ve değişken devirli fanlar kullanmak suretiyle , HVAC sisteminin kullandığı enerjide de %20-30 na kadar azaltmanın mümkün olabilir.

21--Değişken Devirli Pompalar Kullanmak toplam HVAC sisteminin kullandığı enerjide %7-12 oranında tasarruf potansiyeli vardır

22—Sonuç olarak iyi bir mimari ve mekanik tasarımla,gece serbest soğutma-havalandırma /Free cooling imkanından yararlanarak bina soğutma  sistemi elektrik enerjisi giderlerini %60 oranında tasarruf potansiyeli vardır.

Kaynakça:TESİSAT MÜHENDİSLİĞİ / Eylül-Ekim 201-KLİMA SİSTEMLERİNDE ENERJİ EKONOMİSİ VE UYGULAMA ÖNERİLERİ-Rüknettin KÜÇÜKÇALI

2--Klima Cihazlarında Enerji Tasarrufu:

1—Cihaz Seçimi İle Sağlanan Tasarruf:

1--Büyük alışveriş merkezleri, market v.b. kapalı ve tek hacimden oluşan binalarda da kanallı split cihazlar tercih edilmektedir.

2--Klima cihazlarının tüm yıl boyunca çalışması gereken  bilgi işlem odaları, telefon santralleri, iletişim merkezleri v.b. ortamlar için paket tip kanallı cihazlar kullanmak büyük avantajlar getirmektedir.

2.1--Bu cihazlar tamamen dış ortama monte edilmekte, bu ise bakım kolaylığı sağlamaktadır.  Bu uygulamalarda kapasiteyi iki eki eşit kapasiteli cihaz kullanılarak karşılamak daha avantajlıdır. Bu sayede hem kademe sistemi oluşturarak enerji tasarrufu sağlanmakta hem de bakım işlemlerinde sistem odalarının kesintisiz çalışması sağlanmaktadır.

3--VRV inverter kontrollu ısı pompası sistemi ile çiller+fan-coil sisteminin, 5 yıllık bir süre için, kuruluş ve işletme masrafları bakımından yapılmış bir karşılaştırmasına göre VRV sistemi toplam maliyet bazında %14 daha ucuzdur.

3.1--Soğutkanlı tip (direkt genleşmeli) klima sistemleri (VRV sistemleri de), tüm hava ve tüm su sistemlerine göre daha az elektriksel güç ve tesisat için daha az alan/hacim gerektirirler

3.1.1--Soğutkanlı sistemlerdeki güç gereksinimi 100 olarak kabul edilirse, tamamen su ile çalışan sistemlerde bu rakam 188'e, tamamen hava ile çalışan sistemlerde ise 296'ya çıkmaktadır.

2--Soğutma Grubu Seçimi İle Sağlanan Tasarruf:

2.1--her 1 C'lik dış hava sıcaklığındaki artış için kapasite yaklaşık %1 düşmektedir. Aynı anda kompresörün çektiği güç ise yaklaşık %1 artmaktadır.

2.2--Hava soğutmalı gruplarda yükseklik arttıkça kapasite düşmektedir. Bu, Ankara'da %1 mertebesindedir.

2.3--Su soğutmalı grupların kompresörleri, hava soğutmalı grupların kompresörlerinden yaklaşık %17-37 daha az güç çekmektedir.

2.4--Su soğutmalı gruplar, tüm pompalar ve kule fanlarının çektiği güçler dahil edilse dahi,hava soğutmalı gruplardan %17-30 arasında daha az güç çekmektedir.

2.5--Su soğutmalı grupların COP değerleri hava soğutmalılardan %30-60(bazen daha fazla) daha iyidir.

2.6--Su soğutmalı gruplarda kondenzasyon basıncı hava soğutmalı gruplara göre ortalama %25 daha düşüktür.

2.7--Su soğutmalı grupların ağırlıkları hava soğutmalı gruplara göre ortalama %22-35 daha azdır.

2.8--Su soğutma gruplarının ilk yatırım maliyetleri, hava soğutmalı gruplara göre %25 mertebesinde daha düşüktür. Kule, kule pompaları, kule termostatı, ilave montaj malzemelerini koyduğumuzda ise ilk yatırım maliyetleri, kapasiteler büyüdükçe %10 civarında daha düşük olmaktadır. Bu nedenle su soğutmalı gruplar tercih edilebilir.

2.9--Pistonlu hava soğutmalı gruplarda R22 yerine R134a kullanıldığında kapasite yaklaşık %32 düşmektedir, ancak çekilen güç de düştüğünden COP, grubun tipine göre daha iyi olabilmektedir.

2.10--Vidalı kompresörlü gruplar, pistonlu kompresörlü gruplara göre %4-30'a kadar daha az güç çekmektedirler. Özellikle su soğutmalı tiplerde bu, çok belirgin olmaktadır.

2.10.1---Grup kapasiteleri büyüdükçe, su soğutma grupları hem işletme hem de ilk yatırım maliyetleri yönünden çok daha ekonomik olmaktadır.

2.11--Santrifüj kompresörlü gruplar, su soğutmalı kondenserli tercih edilmektedir.

2.12—Cihaz seçiminde COP değerleri tam ve kısmi yüklerde en yüksek cihazlar seçilmelidir.

2.13-- Evaporatör ve kondenser tarafı su basınç kaybı değerleri mümkünse 60 kPa'ı geçmemeli, daha düşük evaporatör basınç kaybı olan gruplar tercih edilmelidir.

2.14-- Soğutucu akışkan olarak pozitif basınçlı R134a gazı tercih edilmelidir. Hemen hemen tüm imalatçıların R134a ile çalışan cihazları mevcuttur.

2.15--COP değerleri santrifüj gruplarda çok yüksek olabilir, bu nedenle COP'nin minimum değeri belirtilmelidir. Santrifüj gruplarda COP değeri 6 civarında seçilmelidir.

3-- Kompresör Seçimi İle Sağlanan Tasarruf:

3.1-- Domestik uygulamalarda küçük kapasitelerde scroll veya hermetik kompresörlü gruplar genellikle hava soğutmalı kondenserli olarak kullanılabilmektedir.

3.2-- yarı hermetik pistonlu kompresörler yaklaşık 500 KW soğutma kapasitesi civarına kadar su soğutma gruplarında fizibil olarak kullanılabilmektedir

3.3-- Vidalı kompresörler şu anda yaklaşık 500.000 - 1.000.000 Kcal/h arasındaki kapasitelerde fizibil olabilmektedir.

3.3.1-- Daha büyük kapasitelerde santrifüj kompresörlü gruplar daha uygun olmakta ve daha yaygın kullanılmaktadır.

3.4-- Özellikle sıcak suyun (min.85-90C) atıldığı kojenerasyon sistemlerinin bulunduğu tesislerde absorbsiyonlu gruplar alternatifsiz olmaktadır.

4--Soğutucu Akışkan Seçimi  İle  Sağlanan Tasarruf:

4.1-- Vidalı kompresörlü gruplarda COP değerinin R22'ye çok yakın olması,teknik ve sıhhi özelliklerin uygun olması nedeniyle  R134a'ya göre dizayn edilen gruplarda performansının çok yüksek olması sebepleri ile vidalı gruplarda R134a gazı giderek daha yaygın olarak kullanılmaktadır. Vede  Santrifüj kompresörlü su soğutma gruplarında hemen hemen tüm imalatçılar R134a gazı kullanmaktadırlar. 

4.2--Pistonlu kompresörlü gruplarda R134a kullanıldığında R22'ye göre %30-35 kapasite düşümü olduğundan verim değeri (COP) iyi olsa bile ilk yatırım maliyetini çok arttırdığından tercih edilmemektedir.

5--Isı Geri Kazanımlı Gruplar  Açısından: Kondenser çıkış suyu sıcaklığı yüksek olduğu taktirde çekilen enerji çok artar. Örneğin, 35C yerine 40C kondenser suyu çıkış sıcaklığı, çekilen gücü yaklaşık %19 arttırabilir. Bu nedenle mümkün olduğunca düşük sıcak su rejimi seçilmelidir.

5--Klima-Vantilatör Kullanımı: 

1--Klimadan kullanımında dışarıdaki sıcaklık ile klimalı ortamdaki sıcaklığın arasında en fazla 7 derece fark olmalıdır.

2--Klimalarda dağ esintisi ayarı makbuldur.

3--Klimanın ayarı yüksekte değil düşükte tutulmalıdır.

4--Dışarıda 40 derece sıcaklık varken klimanın derecesini 18'e düşürürseniz olumsuz etkilenirsiniz. Dış sıcaklık normalde 35 dereceyse 5-6 derecelik farkla klimada 30 derece tercih edilebilir. 

5--Klimaların düzenli olarak bakımlarının yaptırılması gerekir. Aksi takdirde klima filtreleri hastalık mikrop yuvası haline gelerek kişiyi hastalandırabilir.Bunun için bir servis ile düzenli bakımı yaptırılmalıdır.

6--Vantilatörler çalıştırılırken direkt kişiye dönük tutulmamalıdır. Aksi takdirde yüz felcine yol açabilir.

7--Gündüz Klima, Gece Vantilatör kullanılabilir.

8--Vantilatör ise sadece bir kişinin üzerine gelmemeli. Çevreyi taramalı ve orta şiddette açılmalı.

9--Gündüzleri klima, geceleri vantilatör seçilebilir. Özellikle Yaşlılar için bulunulan yere klima da vantilatör de koyulup ,Ya ikisini aynı anda çalıştırılabilire ya da birini kapatıp birini açılabilir.

1--Cihaz markasına karar verdikten sonra ana firmayı arayarak bölgenizdeki yetkili ana bayiinin Tlf vs. öğreniniz.

2--Cihazı herhangi bir yerden alarak başka bir tesisatçıya kesinlikle monte ettirmeyiniz.Cihazı yetkili bayiden alarak mutlaka yetkili bayiye monte ettiriniz.

3--Yetkili bayiler bu konuda özel olarak eğitilmişlerdir. Yetkili bayiler olabilecek montaj hataları mevcut ise gidermekle yükümlüdürler. 

3.1--Aksi takdirde her marka cihazın montajında dikkat edilecek birkaç püf noktanın ihmalinde hem sistem hem de cihazda maliyeti çok fazla olabilecek arızalar meydana gelecektir.

4--Yetkili bayinin cihaz ve doğalgaz uygulaması hakkındaki bilgi ve tecrübesinin yeterliliğine dikkat ediniz. Firma yetkilisi ve ustalarının sertifikalı olup olmadığına bakınız. Tavsiye ve referanslara dikkat ediniz.

5--Cihazların sadece fiyatına bakmayınız. Unutmayınız ki, fiyatı belirleyen malzeme kalitesi ile hizmetin kalitesidir.

6--Elektronik ateşlemeli olmasına mutlaka dikkat ediniz.Bu kombiler ayrıca sürekli pilot alev sarfiyatı olmadığından daha tasarrufludurlar. 

7--Kombi cihazı kullanmaya başlayınca firma ile bakım sözleşmesi imzalayınız.Firmanın yetkili servisleri dışında kesinlikle cihazlara müdahale ettirmeyiniz.

8--Kombiler Bilgileri: 

1--Bacalı kombiler, yanma için gerekli olan havayı monte edildiği mahalden,

2--hermetik kombiler ise özel atıkgaz boru donanımı sayesinde direkt dış ortamdan alan cihazlardır.

3--Bu sebeple bacalı kombilerin monte edileceği mahaller için bazı sınırlayıcı havalandırma şartları mevcuttur. 

4--Kombi kapasite seçimi yapmadan önce ısıtılacak mekanın ısı kaybı hesabının yapılması gerekmektedir. Ayrıca, kombi, kullanım sıcak suyunu da üretmektedir. 

4.1--Örneğin; kombinin monte edileceği mahalde birden fazla banyo kullanılıyor ise ısıl gücü 20.000 kcal/h kapasitenin üzerindeki (26.000 ve 30.000 kcal/h kapasiteliler) ürünlerimizin kullanılması gerekmektedir. 

Bunların kullanımı ile yüksek debilerde sıcak su temini yapılabilir. 

4.2--Mahal Isı Kaybı Hesabı-Pratik Hesap

1- Radyatör uzunluğu boyu-L(m)--(İstanbul için)-PKKP-600 panel

Ara katlar ve ara odalarda , Alan m2 si……7,5 ile çarpılabilir.,

Köşe  odalar ve üst katlarda Alan m2 si……8  ile çarpılabilir.

Örnek: 20 m2 lik bir köşe salonda gidecek radyatör uzunluğu  L=20x8=160 cm veya 10 m2 ara oda için L=10x7,5=75 cm radyatör gider.

Banyolar için en uygun çözüm havlupan dır.

2--Radyatörlerin Bağlanması

2.1--Radyatör boyu 1,2 m üstündeki radyatörler  (PKKP-600 radyatörler) çapraz bağlanmalıdır:

2.2--Radyatör boyu   ; 1,2 m nin altında ise, radyatör gidiş ve dönüş boruları  aynı tarafa bağlanabilir.

2.3--Radyatörler bağlanırken pürjörlü taraf hafif yukarı doğru ğim verilecek şekilde montajı yapılır ise burada birikecek havanın pürjör ile atılması sağlanmış olacaktır.

3--Kombiye bağlı iç ve dış ortam termostadını montajı yapan firmaya yaptırarak iç ortam ısısını genelde uygun değerde tutmak mümkün olur. İç ortam termostadı konutlarda 20 C ye ,işyerlerinde 18-20 C--Dış ortam termostadı ise 16 C ye ayarlanarak kombinin anılan aralıkta çalışması ile enerji tasarrufu sağlanabilir.                                                                                                                                                                       

4-- Daire Alanına Bağlı Kombi Kapasiteleri

5--Bacalı kombi Kullanımı:

5.1-- Kombi üzerindeki baca çıkış ağzı ile baca deliği arasında dikey olarak en az 33 cm mesafe bırakılması gerektiği dikkate alınmalı ve cihazın yer seçimi buna göre yapılmalıdır.Bunun sağlanabilmesi için ürün ile birlikte verilen montaj şablonu kullanılmalıdır. 

5.2--Cihaz, yüksek sıcaklığa dayanıklı ve sağlam bir duvara monte edilmelidir. Eğer duvar yanabilir bir malzemeden yapılmışsa, yanmaz malzeme ile korunmalıdır. 

5.3--Cihaz iyi havalandırılan bir ortama monte edilmelidir. 

5.4--Cihaz, müşteri rızası ve talebi olsa dahi banyoya veya duşu, küveti olan kapalı bir odaya ve yatak odasına monte edilemez. 

5.5--Cihaz dış ortama açık bir balkona monte edilmemelidir. 

5.6--Baca şartlarının sağlanması şartıyla, kapalı balkona cihaz monte edilebilir. (Mahya seviyesini geçecek yeni bir baca yapılabilir, veya mevcut bacaya bağlanabilir) 

5.7--Kombi askı kancasının döşemeden yüksekliği  1.9-2.1 metre arasında olmalıdır. 

Kombi, set veya tezgah üstüne monte ediliyorsa, kombinin alt tarafında en az 30 cm mesafe bırakılmalıdır. 

5.8--Cihaz kapalı bir dolap içine monte edilmemelidir. 

5.9--Bacalı cihazlar mümkün olduğunca bacaya yakın bir yere monte edilmelidir. (Baca bağlantısız kullanılamaz) 

5.10--Hermetik kombilerde, 

1-- Atık gaz sistemi uygun dış duvarın konumuna göre, kombinin üst çıkışından, arka duvara, sol taraftaki veya sağ taraftaki duvara monte edilebilir. 

2--Atık gaz sistemi yatay pozisyonda uygulanmalıdır. Sokaktaki yağmur suyunun, cihazın içine girmesini önlemek için, dışarıya/aşağıya doğru %2 meyilli yapılması gereklidir. 

3--Yoğuşmalı kombiler için, atık gaz sistemi yatay pozisyonda uygulanmalıdır. 
Fakat cihazın drenaj bağlantısı bulunduğu için dışarıya/yukarıya doğru % 2 meyilli yapılması gereklidir.

4--Daire Alanına Bağlı Kombi Kapasiteleri:     Qh(Kcal/h)=110xA(m2)+500

6—Klima Cihazları:

6.1--Klima Cihazları ısı pompaları olup-bir ortamdaki ısı diğer ortama aktarırlar.Bir ortamdan sıcaklık çekildikçe ortam soğur-sıcaklık aktarıldıkça ısınır.

6.2--Verimlilikleri COP değeri ile ölçülür.Örneğin bir klimanın COP değeri 4,5 ise bunun anlamı harcadığı 1kW lık elektrik enerjisine karşılık 4,5 kat soğutma yadayada 3 kat  ısıtma yapar anlamındadır.

Cihaz Elektrik Yükü(kw)=Soğutma Yükü(kw)/COP

6.2--Şuanda üretilen son model klima cihazları yüksek verimli (%80),çevre dostu(bu sistemler kullanılarak CO2 salınımı % 33 oranında düşürülebilir),sera gazı olmayan soğutucu gazlar kullanılabilmektedir

6.3--Split-tekli  Klima Sistemi

6.4--Mahal Alanına Bağlı   Spilt Klima  Kapasiteleri: Q(Btul/h)=600xA(m2)+500

Kaynak :

1--Klima-Havalandırma (Isısan)

 2--Tesisat Dergisi-Kasım 2000, Sayı 59

3--Uygulamalı Soğutma Tekniği (Nuri ÖZKOL)

4-- TTMD Dergisi-Mayıs/Haziran 1999--Ömer DEMİREL, ALARKO-CARRIER San. ve Tic. A.Ş.