MAKALELER / Binalarda Enerji Tasarrufu






1--Binalarda Enerji Tasarrufu-1:


1--Ülkemizde kullanılan enerjinin % 36 sı Sanayide, % 35 İ Konutlarda-Konutlarda kullanılan enerjinin % 80 i ısınmada ve ,% 21 Ulaşımda , % 8 diğer alanlarda kullanılır.


2--Binalarda Isı tasarrufu sağlamak için  Öneriler:


2.1)-Binalarda Isı Yalıtımı: Binalarda ısı yalıtımının durumu en iyi termal kameralarla tespit edilebilir. Yalıtımlı binada yalıtımdan dolayı UV Radyasyonu oluşmaz buna bağlı olarak binada camlar dışında diğer yerler siyah gözükür.Kısaca yalıtımsızlık görüntüde açık renklere kayış ile belirgindir.Isı kaynakları ve yalıtımsız yerler siyah-beyaz fotoğrafta parlak-beyaz-açık renk  olarak görünür.-.


1--Yıllık Isıtma Enerji Değerleri:

Almanya-2000-Yalıtımlı Ev……………..30-60 kwh/m2                                                                                   

Türkiye-TS825 Öncesi-2.Bölge…………250 kwh/m2


2--165 m2 Bir Konutun Enerji Tüketimi

5 cm Straforlu  Çift Tuğla Ev….66 kwh/m2   , 

Ahşap Ev…...............................52,3 kwh/m2 

 Ahşap+Tuğla Ev….................156 kwh/m2  

Çift Tuğla Ev….........................239 kwh/m2 

Beton Ev…...............................129 kwh/m2  

Çelik+Beton Ev….....................129 kwh/m2   


3--Türkiye de Enerji Tüketiminin Kullanım Alanlarına Göre Dağılım Oranları:

Sanayi.......................................% 36,6

Konut........................................% 34,5

Ulaştırma...................................% 20,9

Tarım.........................................% 5,1


4--Ülkemizin kendi enerji üretimi 1990 yılında toplam ihtiyacın % 50 kadarını karşılarken günümüzde bu oran % 30 civarında.


5--Eurıma Aralık 2002 tarihinde yaptırdığı bir araştırmaya göre ,1974 den önce yapılan konutların ısı yalıtımlarının yenilenbmesi durumunda tüm konut sektörünün ısıtma giderlerinde yaklaşık % 42 tasarruf sağlanabileceği hesaplanmaıştır.


6--Yukarıdaki notlara göre Konutlarda kullanılan ısıtma ve/veya soğutma enerjisinin yada dışarıya döviz olarak ödenen cari açığı ve ithalatı arttıran doğalgaz ve petrol alım giderlerinin % 40 düşebilmesi için binalar yalıtım yapılması uygun olacaktır.


2.2)-Binalarda Isıtma Sisteminde Isı tasarrufu sağlamak için  Öneriler:


1)-Radyatör arkalarına ısı yalıtım paneli takmak 


2)-Merkezi veya kombili ısıtmada her radyatöre ,radyatör termostadı takmak.Radyatör termostadı ile bulunulan odada %30 a yakın ısıl tasarruf enerji sağlanabilir.                        


3)-Merkezi kazan tesisatında her bağımsız bölüm için pay ölçer kullanmak.Merkezi sistemde radyatör termostadı ve Aırfel-İsta payölçer ısı ve sıcak su sayacı kullanılması ile %40 oranında yakıt parası tasarrufu sağlanamaktadır. Bu sistemin daire basına kurulumu  200 EU ve ,kış sezonunda 300-350 EU tasarruf sağlanabilmektedir


4)-Kombili sistemde ,iç ortam için oturma odasına oda termostadı-dış ortam içinde dış ortam termostadı bağlamak.Dış ortam termostadını 10 C ye,iç ortam termostadınıda ayakta iş yapan atölye vs için 18 C ye ,büro hacimleri için 23-24 C ye ayarlamak.


4.1--Gece uyurken oda sıcaklığını 15-18 C ye ayarlamak. 


4.2--Termostat kullanımı ile %30 yakın tasarruf oranı sağlanabilmektedir.


4.3--Ayrıca oda sıcaklığını 1 C artırmak yakıt maliyetini % 6-10 arıtıyor.


5.1)-Gündüz ısınan ortamda nem değeri % 50-55 olursa sıcaklık daha fazla hissedileceği için radyatör üstüne buharlaması için içinde sıcak su bulunan kap veya elektrikli buhar üreteci kullanılabilir.


5.2)-Her yıl radyatörler ve fan coiller  içten ve dıştan temizlenmelidir.


5)-Konutlarda çatıya konulacak güneş kolektörü ile dairelerin sıcak su üretiminde ve kombi ısıtmasında 

% 50 ye yakın tasarrufa imkan vermek.Özellikle kamu binalarının sıcak su ihtiyaçları için mutlaka güneş kolektörü kullanılması önerilir.


6)-.Kombilerde sıcak suyu sadece 50 C ye ayarlamak.Isıtma tesisatı için yapılacak doğru hesaplama kullanılacak cihazların optimum olmasını sağlar .


6.1)-Kalorifer tesisatında,radyatörlere gidecek sıcak suyun miktarının,projeye uygun ısı dağlımı için reglaj-ayar yapılmalıdır.


6.1.1--Reglaj için kombiye en yakın radyatör en fazla-en uzak radyatör ise en fazla açılır.Zira yapılmayan bir reglaja bağlı olarak,en kolay yolu seçen sıcak su dolaşımı en yakın ve en dirençsiz kısa radyatörde artar,en uzak ve uzun radyatörde ise azalır.


6.1.2--Bu ise en yakın radyatörlerin çok ısınması-uzak radyatörlerin ise soğuk olmasına neden olur.Bu anlamda reglaj için ya aynı boyda radyatörler anlamında,vana açıklığı radyatör sayısına bölünür


6.1.3--5 radyatör var ise İlk radyatör  1/5=%80  kısılır.İkinci % 60 kısılır.Üçüncü % 40 kısılır vs.Radyatör montaşında radyatör pürjörünün bulunduğu tarafı hafif yukarı kaldırarak montaj yapmak gerekir.


6.1.2--Bu suretle radyatör içinde oluşabilecek hava pürjöre gelir ve pürjör açılarak hava dışarı atılabilir.Aksi takdirde hava pürjör açılsa bile dışarı atılamayacaktır.


7)- İstanbul için ısı kaybı hesabı için pratik ve uygun  m2 düşen ısı kaybı katsayısı K=140-160 kcal/h alınabilir. Bu anlamda oda nın m2 si 7--(ara kat-ara oda) yada  8--(köşe oda-üst kat)  ile çarpılıp, PKKP-600 tipi radyatör uzunluğu cm cinsinden bulunur.


7.1--10 m2 lik bir ara odaya L=10x7=70 cm radyatör gider.20 m2 lik  köşe salona ise L=20x8=160 cm radyatör gider.


8)-Mimari projelendirmede güney cephe camlarının büyük mahal  m2 nin % 16 sı,kuzey cephe camlarının ise küçük mahal m2 nin % 10 ortalama % 13 seçilmesi uygun olacaktır.


9)-İşyerlerinde,atölye ısıtmasında ,mal indirip-bindirmede atölye içi sıcaklığın dışarı kaçmasını engellemek için,depo girişine bir ara hol düzenlenir. 


9.1--Ara holün atölye her iki  tarafına endüstriyel kepenk takılır.Mal indirme sırasında  bu kapılar kapatılır.Mal indirme sonrası iç kapı kapatılıp-dış kapı açılarak araca yol verilir.


10)-Kalorifer tesisatında kullanılan sıcak su için Boru-Kazan içi kireç taşı oluşumuna karşı toksik-parlayıcı-yanıcı-kanserojen olmayan-sabunsu yapıda organik(doğal) bileşenli HYDROMX sıvısı-solüsyonu kullanılabilir.


10.1--Suda  bulunan oksijeni çekmek suretiyle paslanma-kireçlenmeye karşı etkili olan solüsyon suya %50 oranında karıştırılarak  5 yıl boyunca %35 ısıl tasarruf sağlıyor.Servis ağı olan ürüne adı üzerinden internetten ulaşılabilir.


10.1.1--www. hydromx.com--                Kadıköy / İstanbul-Tel: +90 216 386 66 33-HYDROMX -İstanbul Avrupa Yakası Bayisi -Işık İnşaat Ltd-Sefaköy-TEL:    (0212) 472 7216


11)-Yemeklerin saatli uyarma ile kısık ateşte pişirilmesi yemek sağlığı ve ekonomisi  için uygundur.


12-İşyerinizi kışın 20-22 derece sabit ısıda tutmaya çalışın.Ticari binalar haracanan elektriğin % 50 si ısıtma ve soğutmaya gidiyor. 


12.1--Normal radyatörlü ısıtma kullanırken mahal içi sıcaklığı 20-22 C tutarken, döşemeden  ısıtmada  oda içi termostatınızı 17 C ye ayarlayın.


13-Gereksiz Isıtma yapmamak-Seçilen saatler arasında ısıtma yapmak  için kombi fişini taymırlı(zaman ayarlı) fişe takmak uygun olacaktır.


14-Yüksek verimli -Yoğuşmalı-atmosferik brülörlü kazan kullanılması.


15- Bir evin 100 m2 yerine 210 m2 çıkması daha fazla enerji ve su israfı anlamına gelebiliyor. Binanın rüzgar ve güneşe karşı pozisyonu yakıt faturasında % 25 artış anlamına gelebiliyor.


16--Binanın önünde,bina olması veya pencerelerin batıya bakması % 25 oranında enerji israfına yol açarken, pencerelerin kuzey yada güneye bakması enerji tasarrufu anlamına gelecektir.

 

17-Çatı rengi seçiminde açık renk çatı malzemelerinin seçimi  ile evin üzerindeki sıcak ada olayı ortadan kalkacak havalandırmadan da tasarruf edilebilir.


17.1--Daha geniş saçak yapılması-yapraklı ağaç dikimi-güney ve batı cephelere  tente yapımı ile soğutmada % 25 enerji tasarrufu imkanı sağlanabilir.


18-Evinizin kuzeyine yada batısına yaprak dökmeyen bodur ağaçlardan bir rüzgar çiti yaparak evinizi kışın soğuk rüzgarlarından koruyabilirsiniz.


18.1--Rüzgar çitinin yüksekliği, evinize olan mesafenin yarısı kadar olmalıdır.Ve bu imkan ısıtmaya gidecek enerjinin min % 15 ini tasarruf etme imkanı oluşabilir.


18.2--Ormanlarda yazın sıcaklık orman dışı alana göre 5-8 C daha düşük ve kışın ise 2-8 C daha sıcak olmaktadır.


19-Yoğuşmalı kazan veya kombiler seçilmelidir.


20-Yılda iki kez baca gazı analizi yaptırılarak,kombi-kazan brülör ayarları yeniden ayarlanmalıdır.


21-Düşük sıcaklıkta 45-50 C için uzun radyatör kullanımı.

22-Su sıcaklığına bağlı sensörlü brülör kumandası.


23-Sıcak su üretimi için güneş enerjisi kullanımı(güneş enerjisi depolama-boyler ile sıcak su sistemini besler.Bu anlamda radyatörlerden gelen sıcak su kazana girer ve oradan kazan  pompaları ile 3 yollu vanaya oradan da radyatörlere gider.


23.1--3 yollu vananın karşı 3. Ucu ile güneş enerjisi depolama birimine girer oradan tekrar radyatörlere bağlanır.kısaca pompa 3 yollu vanada 2. Çıkışta radyatörle,3 uçta ise depolama birimine sıcak suyu basar ve iki uç radyatörlere giderken birbirine bağlanır.


23.2--Bu durumda güneş enerjisi desteği alınmış olur.+kazanlı besleme uygulanabilir.Güneş enerjili sistemlerde donmaya karşı ya antifriz kullanılabilir yada sistemdeki su boşaltılabilir. .Özellikle sürekli sıcak su kullanan işyerleri(yemekhaneler vs) için güneş enerjisi tesisat kurulması uygun olacaktır.


24-Tesisatta bulunan sıcak su boruları kendi çapları kadar kalınlıkta  hazır fabrike ısı yalıtım elemanları-mantoları-ceketleri ile yalıtılmalıdır.


25-Kombi seçiminde ON-OFF çalışan kombiler yerine modülasyonlu çalışan  kombiler tercih edilmelidir


26--Türkiye sıcak su üretimi amacı ile 12.000.000 m2 düzlemsel güneş kolektörü kullanımı ile dünya ilk sıralarda.



2--Binalarda Enerji Tasarrufu Uygulamaları-2:

 

1--Enerji tasarrufu önlemleri ile yalıtımsız bir iş merkezi yada kültür merkezinde % 45 enerji tasarruf sağlanabilir.Bu tasarrufun % 10 u Elektrikten, % 90 ı doğalgazdan sağlanabilir.Böyle bir çalışma ile çevreye 150 ton CO2 daha az salınabilir.


2--Kabuller: Binanın toplam Kullanım alanı örneğin 5500 m2 olup,sistem fancoil ile ısıtılıp soğutulmakta olup, 


2.1--Isıtma yükü 580 kw- olup 580x860=500.000 kcal/h/ ,ısıtma katsayısı         500.000/5500=90 kcal/h.m2,   


2.2--Soğutma yükü 540 kw olup ,540x860=464.000 kcal/h olup soğutma katsayısı 464.000/5500=84 kacal/h.m2 dir.


2--Yıllık Enerji Tüketimi:


2.1--Böyle bir merkezde elektrik tüketiminin ayalara göre dağılımı incelendiğinde elektrik tüketimi kış ve bahar aylarında yaklaşık aynı giderken,yaz aylarında artmakta,ağustosta tepe noktasına ulaşrak,sonbaharda ise tekrar bahar aylarındaki seviyesine geri dönmekte.


2.2--Böyle bir merkez için doğalgaz tüketimi incelendiğinde doğalgaz tüketimi en yüksek değere şubattta ulaşmakta gittikçe azalarak temmuzda en düşük seviyesine erişmekte ardından tekrar aralığa doğru artmaya başlamakta.


2.3--Toplam enerji tüketim grafiği incelendiğinde en yüksek enerji harcaması şubatta oluşmakta azalarak mayısta dip yapmakta,ardından kışa doğru tekrar artmaya başlamakta.


3--Tasarruf Uygualamaları:


3.1--Mekanik Tesisat Verimlilik Uygulamaları:


3.1.1--Kazanı dış hava kompanzasyonuna bağlamak.


1--Bunun için iç ve dış ortam termostadı kullanmak.Dış ortam termostadını örneğin 15 C ye,iç ortam sıcaklık set değeri 19-20 C ye-soğutma sıcaklık set değeri 23-25 C ye set edilebilir.


1.1--Set değerlerinde her 1 C lik düşüş için % 5 tasarruf sağlanabilmektedir.


1.2--Böyle bir çalışma ile bu iş merkezi için yıllık 1700 TL tasarruf sağlanabilir.Bunun için ödenmesi gereken para tutarı 3500 TL olup,yatırımın geri ödeme süresi 2 yıldır.


3.1.2--Kazan brülör ayarlarını yapmak:

Örneğin baca gazı ölçüm cihazı testo 335 (www.testo.com.tr) ile yapılan analizde CO değerinin yüksek çıkması ( 100 ppm üstünde ise) doğalgaz kazanındaki yanmanın verimsiz olduğunu gösterir bu durumda kazan verimi brülör ayarları ile % 80 den % 90 a çıkarılabilir.


3.1.2.1--Böyle bir iş merkezi için bu çalışma ile yıllık 3800 TL tasarruf sağlanabilir.Bunun için ödenmesi gereken para tutarı 500TL olup,yatırımın geri ödeme süresi 0,14yıldır.


3.1.3--Fancoil Ünitelerinde Sıcaklık Kontrolü yapmak:


1--iç ortam sıcaklık set değerleri çalışma alanları için 19-20 C ye-kullanılmayan alanlar için 15-18 C set edilebilir.


2--Set değeri Soğutmada ise 20 değil 23-25 C dir.Böyle bir iş merkezi için bu çalışma ile yıllık 2900 TL tasarruf sağlanabilir.


3--Bu ayarlara için ödenmesi gereken para tutarı 100 TL olup,yatırımın geri ödeme süresi 0,0 yıldır.


3.1.4--Su Soğutma Grubu İçin Verim arttırma Çalışmaları:


1--Su soğutma gruplarında verimi yüksek chillerler ;  motorları verimli-inverterli olan su soğutmalı-hava soğutmalı değil  chillerlerdir.


2--Sistem borulamalarında  boru yalıtımlarının yapılması uygun-şart olur.


3--Gerekiyorsa soğutma pompalarına verimi artırmak için hız kontrol ünitesi ilave etmek gerekir.


4--Su soğutma grubunda gerekiyorsa dış hava kompanzasyonu yapılabilir.


5--Borulardaki su kaçaklarını gidermek gerekir. 


3.1.5--Isıtma ve Soğutma Boruları İçin Yalıtım Yapmak:


1--Termal kamera görüntülerinde ısı taşıyan elemanlar kazan,borular ve fittingslerin açık sarı renk ile oldukça ciddi ısı kaybına maruz kaldığı anlaşılmakta olup , yapılan yalıtımdan sonra kamera görüntülerin de ise buraların koyu renge döndüğü yani kızılötesi ışınım yapmadığı-ısı kaybı yapmadığı anlaşılmaktadır.


2--Böyle bir iş merkezi için bu çalışma ile yıllık 3200 TL-% 85 tasarruf sağlanabilir.Bunun için ödenmesi gereken para tutarı 5500 TL olup,yatırımın geri ödeme süresi 1,7 yıldır.


3.1.6--Dış Cephe Yalıtımı:


1--Termal kamera görüntülerinde dış cephenin çoğu yerinde (kolon,kapı,duvar vs ısı kaybının yoğun olabileceği yerlerde açık sarı renk ile oldukça ciddi ısı kaybına maruz kaldığı yapılan yalıtımdan sonra kamera görüntülerinde buraların koyu renge döndüğü yani kızılötesi ışınım yapmadığı-ısı kaybı yapmadığı anlaşılmaktadır.

Yalıtım için:


1--Dış cephenin önce 1,5 cm perlitli sıva sıvandıktan sonra 3 cm 24-26 dansinite EPS Strafor(beyaz veya karbon esaslı küçük sert parçacık-granül) her plaka en az 5 dübel ile mantolanması ve binanın açık renge su bazlı boya ile boyanması


2--Çatının mertek üstünün kiremit(alaturka olursa daha iyi) ile kaplanması(kiremit gelen güneş ışınımının sadece % 5 ini alta iletmekte(membran-kımlu vs bu oran % 40-50 civarında olup kiremit ayrıca yanıcı olmayan bir malzemedir),mertek altının ise 5-8 cm taş-cam yünü şilte ile kaplanıp ardından bunların alçıpan ile kaplanması.


3--Bodrum kat eğer depo vs ise tavanının 3 cm 32 dans XPS-Mavi strafor ile mantolanıp üzerine perlitli sıva ile sıvanması.


4--Bina dış kapısına döner kapı uygulaması yapılması yada sıcak hava perdesi uygulaması yapılması


5--Pencerelerin 16 mm ısı cam olarak değiştirilmesi.


6--Cephe kaplamada kaplama altının taş yünü şiltelerle kaplanması.


6.1--Böyle bir iş merkezi için mantolama ile yıllık 25000 TL tasarruf sağlanabilir.Bunun için ödenmesi gereken para tutarı 80000 TL olup,yatırımın geri ödeme süresi 3,5 yıldır.Böyle bir çalışma ile yıllık 80 ton CO2 azalımı sağlanabilir.


3.1.7--Sıcak su Eldesi İçin Güneş Kollektörü Kullanımı:


1--Çatıya yada bahçede uygun bir yere konulmuş güneş kollektörleri ile elde edilen sıcak su toprak depolamalı tankta depolanıp,buradan çıkan sıcak su kazana bağlı boylere T ile bağlanmakta olup , bu suretle kullanım sıcak suyu üretimi bedavaya getirilmekte.


3.2--Elektrik Tesisat Verimlilik Uygulamaları:


3.2.1--Elektrik Motorlarında Hız Kontrol Uygulaması:


1--ON-OF Çalışan 1--Isıtma-Soğutma-Hidrofor Pompalarında 2-Havalandırma Fanlarında 3-İş Makinalarında kullanılan eski-verimi düşük elektrik motorlarına hız kontrol cihazları konulmasıyla ilk çalıştırmada yüksek akım çekilmesinin önlenmesi ve ihtiyaca uygun akım çekilmesinin sağlanmasıyla tasarruf edilen enerji miktarı oranı bu cihazlarda kullanılan mevcut elektrik enerjisinin-kwh % 20 si civarında olabilir.


2--Böyle bir iş merkezi için bu çalışma ile yıllık 4200 TL tasarruf sağlanabilir.Bunun için ödenmesi gereken para tutarı 12000 TL olup,yatırımın geri ödeme süresi 3 yıldır.


3.2.2--Aydınlatma Sisteminde Yapılacak Tasarruf:


1--Mevcut manyetik balastlı aydınlatma lambalarının elektronik balastlı armatürlerle değişiminin yapılması.


2--Böyle bir iş merkezi için bu çalışma ile yıllık 11000 TL-yada mevcut kullanılan tüketimin kwh nın % 38-49 kadar bir tasarruf sağlanabilir.


3--Bunun için ödenmesi gereken para tutarı 32000 TL olup,yatırımın geri ödeme süresi 3 yıldır.


2--Mesai sonrası cihazların zaman saati uygulaması ile kapatılmasıının sağlanması.


3--Cihazların stand-by konumunda kalmadan kapatılmasını sağlamak için cihazı kullananı kızılötesi sensör ile hisseden sensörlerin kullanımı ile kapatılmasının sağlanması.


4--Uygun dikey şaftlar veya asma tavan altı yada açıktan geçirelecek gün ışığı borularaı ile çatıdan armatüre gelen gün ışığı ile içerdeki armatürler beslenecek.Kısaca mahallerin gün ışığı ile aydınlatılması.


3.2.3--Kesintisiz Güç Kaynağı-UPS-Sistem Odası Soğutma Klima Sistemi İçin Yapılacak Tasarruf


1--Bu tip odalarda ups cihazlarının ürettiği ısının ortamdan uzaklaştırılması için 3x18.000 Btu/h=54.000 Btu/h=13500 kcal/h klimalar kullanılabilir ve kullanılan alan 15 m2 ise soğutma katsayısı 13500/15=900 kcal/h.m2 dır.


2--Sistem tasarımında serverler yan yana boşluklu olarak dizilmeli server arkalarında tabandan geçen kanala bağlı  menfezlerle dışarıdan kanal tipi fan ile emilip ,sağlanan soğuk havanın serverlere arkadan üflenmesi-


3--ısınmış havanın ise tavandan kanal tipi fan ile dışarı atılmalı.Sistemin çalışması sıcaklık taymırı ile sağlanmalı.


4--Serverin sağlıklı çalışma sıcaklığına set edilen taymır ; set değerinde sistemi açıp kapatmalı.


3--Mevcut durumda bu cihazlar için 54000 kwh bir enerji tüketimi olup,UPS odasına fan kanal uygulması yapılması ile 36000 kwh tasarruf yani mevcut enerji tüketiminin % 70 tasarruf sağlanabilir.


4--Böyle bir iş merkezi için bu çalışma ile yıllık 12000 TL tasarruf sağlanabilir.Bunun için ödenmesi gereken para tutarı 1200 TL olup,yatırımın geri ödeme süresi 0,1 yıldır.


5--Sistemdeki iç hava kalitesi nem+sıcaklık sensörlere ile otomatik olarak ölçülmeli.





Makalenin İzlenme Sayısı : 544

Eklenme Tarihi : 15.06.2020

Önceki sayfaya geri dön.